Sau khi báo SK&ĐS số 23 ngày 10/2/2014 có đăng bài “Tích cực triển khai các biện pháp phòng chống dịch”. Sáng ngày 10/2, ghi nhận của PV báo SK&ĐS tại các chợ Láng Hạ, Thành Công, Linh Đàm, Mai Động cho thấy, tình trạng giết mổ gia cầm sống chưa có kiểm dịch của cơ quan thú y vẫn diễn ra khá phổ biến, phớt lờ quy định cấm buôn bán, nuôi nhốt, giết mổ gia cầm không rõ nguồn gốc. Thực trạng này càng làm cho nguy cơ lây lan, xâm nhập của dịch bệnh gia cầm trở nên cận kề...
Không biết dịch nguy hiểm đến mức nào!?
Cùng với hoạt động buôn bán qua biên giới có nguy cơ mang chủng virut mới vào trong nước gây nguy cơ lây nhiễm dịch cúm thì hoạt động buôn bán gia cầm không rõ nguồn gốc trong nước tại các chợ cóc, chợ tạm, chợ vỉa hè, đặc biệt là trong dịp lễ hội đầu xuân năm nay cũng gây ra lo ngại, dịch cúm gia cầm có thể bùng phát trên diện rộng. Tại nhiều chợ trên địa bàn Hà Nội, gia cầm sống bày bán rất nhiều để phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng.
Mặc dù đã có quy định cấm buôn bán, giết mổ gia cầm sống trong nội thành, nhưng quy định này từ lâu đã bị phớt lờ. Tại chợ Nam Trung Yên - Cầu Giấy, chợ Thành Công, Chợ Láng Thượng, Láng Hạ, Linh Đàm, gia cầm sống được bày bán la liệt. Người bán giết mổ gia cầm ngay trên vỉa hè, tại chợ. Chị Trần Thị Điền đang bán gia cầm tại chợ Thành Công vô tư cho biết, mặc dù có biết dịch cúm nhưng chị cũng không hình dung hết được mức độ nguy hiểm của dịch như thế nào, hằng ngày vẫn buôn bán, cũng không thấy cơ quan nào nhắc nhở! Vẫn biết việc giết mổ tại chỗ gây ô nhiễm và có nguy cơ lây lan dịch bệnh rất cao, mặt khác cũng không đảm bảo vệ sinh do điều kiện thiếu thốn tại chợ, tuy nhiên chị Điền cho rằng người tiêu dùng lại thích mua kiểu này hơn so với gia cầm đã giết mổ sẵn, với quan niệm nó “tươi” và có thể nhìn tận mắt.
Gia cầm không dấu kiểm dịch bán tràn lan ở chợ Thành Công. Ảnh: Trần Lâm
Trên 61% chợ phát hiện gia cầm dương tính với virut
Thực tế cho thấy, thói quen buôn bán gia cầm không rõ nguồn gốc và thói quen giết mổ gia cầm ngay tại chợ, ngay trên vỉa hè của nhiều người dân vô tình làm cho dịch bệnh có nguy cơ lây lan. Trong khi đó, vào mùa lễ hội, nhu cầu tiêu thụ gia cầm của các gia đình thường lớn hơn, dễ nảy sinh các hoạt động vận chuyển, buôn bán gia cầm lậu từ Trung Quốc. Mặc dù hoạt động này đã bị ngăn chặn đáng kể, nhưng do hai nước có đường biên dài, khó ngăn chặn triệt để, hoạt động mua bán, trao đổi giữa cư dân biên giới hai nước cũng khó kiểm soát. “Nguy cơ những chủng virut cúm gia cầm độc lực cao như H10N8, H7N9 xâm nhập vào Việt Nam là rất lớn qua các hoạt động buôn bán, vận chuyển lậu gia cầm qua biên giới”, ông Phạm Văn Đông - Cục trưởng Cục Thú Y, Bộ NN&PTNT lo ngại.
Về phía ngành y tế, nhận định về tình hình dịch bệnh, nhất là cúm A/H7N9, PGS.TS. Trần Ðắc Phu, Cục trưởng Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho rằng: Cúm A/H7N9 có tỷ lệ tử vong cao, diễn biến hết sức phức tạp và có nguy cơ lớn xâm nhập nước ta do có số ca mắc gia tăng đột biến trong hơn một tháng đầu năm 2014, với số ca mắc nhiều hơn so với số lũy tích của cả năm 2013. Ðặc biệt, ghi nhận nhiều trường hợp mắc mới tại tỉnh Quảng Ðông (Trung Quốc), là nơi có số người Việt Nam đi du lịch, giao lưu thương mại và trao đổi hàng hóa lớn. Ðiều đáng lo ngại, virut cúm A/H7N9 lưu hành ở các đàn gia cầm nhưng không có biểu hiện triệu chứng nên khó khăn trong việc phát hiện nguồn bệnh và kiểm soát dịch bệnh trên gia cầm. Bên cạnh đó, việc buôn bán vận chuyển gia cầm giữa Việt Nam và Trung Quốc rất khó kiểm soát. Thêm vào đó, vấn đề bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, vệ sinh trong giết mổ chưa được người dân chú trọng, cũng như thời tiết giao mùa đông - xuân thuận lợi cho virut cúm phát triển làm tăng nguy cơ dịch bệnh.
Một thông tin về kết quả giám sát của Cục Thú y tại 147 chợ buôn bán gia cầm sống tại 44 tỉnh, thành cho thấy, tỷ lệ mẫu vịt dương tính với virut H5N1 là 5,6%; tỷ lệ chợ có phát hiện virut H5N1 lên tới hơn 61%. Không những vậy, virut H5N1 còn tồn lưu trong môi trường, đàn chim hoang, chim di trú cũng như việc nhập lậu gia cầm qua biên giới gây nguy cơ phát sinh dịch bệnh. Có lẽ những con số về tỷ lệ dương tính của mẫu gia cầm tại các chợ của Cục Thú y sẽ khiến cho những người cố tình buôn bán, giết mổ và vô tư sử dụng gia cầm không rõ nguồn gốc tại các chợ cóc, chợ vỉa hè phải dè chừng nếu không sẽ tự rước bệnh vào thân.
Theo Cục Thú y - Bộ NN&PTNT, ngoài Nam Định - địa phương công bố dịch cúm gia cầm trên đàn vịt mới nhất, đến thời điểm này dịch cúm gia cầm đã xuất hiện tại 4 tỉnh khác: Bắc Ninh, Quảng Ngãi, Tây Ninh và Long An. Bên cạnh đó, vào thời điểm này một vấn đề đang được nhiều người quan tâm đó là tình trạng cúm gia cầm A/H5N1 đang có nguy cơ bùng phát trở lại, đặc biệt tại một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, khu vực giáp với biên giới Campuchia.
Trần Lâm - Thái Bình
