Tôi được người nhà ở nước ngoài gửi biếu mấy hộp thực phẩm chức năng (TPCN) và khuyên dùng hàng ngày cho khỏe vì đây là các vi chất cần thiết cho cơ thể. Tôi thấy trong người bình thường, ăn ngủ tốt, không có bệnh tật gì nên vẫn để dành chưa dùng đến. Xin bác sĩ cho biết các loại thuốc này khi nào thì nên sử dụng?
Vũ Văn Chương
(Hội Người cao tuổi TP. Thanh Hóa)
Vi chất bao gồm tất cả các vitamin và một số khoáng chất mà cơ thể chúng ta cần với một lượng rất ít, nhưng lại vô cùng quan trọng đối với cơ thể. Những vi chất thường gặp bao gồm vitamin A, vitamin D, kẽm, sắt, iốt, selenium... Đó là những chất xúc tác cần thiết giúp cơ thể sản xuất rất nhiều loại men (enzym), nội tiết tố và những chất thiết yếu khác giúp cơ thể hoạt động mỗi ngày, tăng trưởng và phát triển. Vì vậy, để cơ thể phát triển bình thường, luôn luôn cần có vitamin và khoáng chất.
 Thiếu vi chất thường gặp ở trẻ em. |
Thiếu vi chất thường gặp ở các đối tượng có gia tăng nhu cầu vi chất gồm trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ cho con bú... và những người có chế độ ăn không đầy đủ cân bằng (như người ăn kiêng, ốm dài ngày, người đi biển hoặc sống ở nơi không có rau xanh, thường xuyên ăn các thức ăn chế biến sẵn để lâu ngày...). Nếu chế độ ăn sử dụng nguồn thực phẩm giàu vi chất là rau, trái cây và nguồn đạm động vật (thịt, cá, trứng, sữa...) một cách đầy đủ, hợp lý thì không lo thiếu vi chất. Những gia đình có thu nhập thấp, sống vùng nông thôn, vùng núi, hải đảo; các đối tượng ăn chay, ăn kiêng, biếng ăn, hay bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa không thể tiêu thụ thực phẩm đa dạng đều có nguy cơ thiếu vitamin và khoáng chất nên cần phải bổ sung bằng cách ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều vi chất bao gồm rau, củ, quả và chất đạm có nguồn gốc động vật.
Việc bổ sung này là cần thiết, đặc biệt đối với một số loại vi chất mà chế độ ăn thông thường không thể đủ cung cấp, ví dụ như bổ sung iốt vào muối, hạt nêm, nước mắm; bổ sung sắt vào bột dinh dưỡng trẻ em, vào nước mắm, vào mỳ gói; bổ sung vitamin A vào đường cát, dầu ăn... Trong trường hợp cần thiết, nên sử dụng các thuốc phối hợp nhiều thành phần vitamin và khoáng chất có bán ở các nhà thuốc theo chỉ dẫn của người có chuyên môn. Mặc dù cơ thể có thể tự tổng hợp một số vitamin hoặc thải trừ khi lượng vitamin cao quá nhu cầu của cơ thể nhưng việc bổ sung vi chất bằng thuốc hay TPCN cũng cần phải cân nhắc, sử dụng có thời hạn và đúng cách. TPCN hay thuốc bổ sung vitamin và khoáng chất đều có thời hạn sử dụng nên cần phải lưu ý xem hạn dùng trên bao bì. Không nên tự ý dùng thuốc hay TPCN nếu không thực sự cần thiết.
BS. Lê Quốc Anh