Hiện nay, việc mạo danh từ thiện để lừa đảo đang diễn ra khá nhức nhối với nhiều thủ đoạn tinh vi. Bên cạnh chiêu thức tự thành lập hội thiện nguyện để kêu gọi ủng hộ từ thiện, sau đó chiếm đoạt luôn số tiền của những người ủng hộ cho hoàn cảnh nhân ái, các đối tượng xấu còn ngang nhiên mạo danh các cơ quan đoàn thể, tổ chức từ thiện để lợi dụng lòng tin, tiếp cận trực tiếp các nạn nhân để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Đủ kiểu giả danh để lừa đảo
Ngày 5/1, TAND TP.HCM đã mở phiên tòa xét xử vụ án “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và tuyên phạt các bị cáo: Lê Minh Hiệp (SN 1962, ngụ tỉnh Kiên Giang) 6 năm tù. Tổng hợp với các bản án cũ 12 năm tù, cùng về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, tổng hình phạt chung là 18 năm tù. Ngoài ra, HĐXX còn tuyên phạt các bị cáo: Lê Minh Tuấn (SN 1985, ngụ tỉnh Kiên Giang, con của Hiệp) 4 năm tù và Nguyễn Văn Hoàng (SN 1989, ngụ huyện Củ Chi, TP.HCM, cháu vợ của Hiệp) 3 năm tù. Hai bị cáo này cũng bị tổng hợp hình phạt với các bản án trước, phải chấp hành hình phạt từ 9 đến 11 năm tù cùng về tội danh “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Theo hồ sơ, trong khoảng thời gian từ tháng 10/2012 đến tháng 5/2013, để có tiền tiêu xài cá nhân, Hiệp đã tổ chức thực hiện trót lọt 7 vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản của các cơ sở thờ tự tôn giáo với tổng số tiền gần 200 triệu đồng. Cụ thể, 3 đối tượng đã tìm mọi cách để lấy số điện thoại cố định của các cơ sở thờ tự. Sau đó, Hiệp dùng điện thoại di động gọi vào các cơ sở thờ tự này, xưng là Chủ tịch mặt trận tổ quốc của địa phương đó. Đồng thời, Hiệp phân công con trai là Lê Minh Tuấn đóng vai nhà hảo tâm đang có nguồn tài trợ cho các cơ sở tôn giáo để tu sửa nơi thờ tự. Tiếp đó, Hiệp cho số điện thoại của Tuấn để các cơ sở thờ tự liên lạc. Do tin tưởng nên các cơ sở thờ tự đã gọi điện thoại gặp Tuấn và được Tuấn cam kết sẽ tài trợ tiền như lời của Hiệp. Đồng thời, Tuấn còn yêu cầu các cơ sở thờ tự này phải chuyển trước số tiền từ 30 - 50 triệu đồng vào tài khoản của bọn chúng để làm thủ tục. Đến khi nhận được tiền, nhóm tội phạm liền tắt máy điện thoại và tìm đến các tỉnh, thành khác tiếp tục lừa đảo.
Trước đó, tại TP. Hà Nội, cơ quan công an cũng đã tiến hành điều tra và xử lý nhiều trường hợp giả nhà chùa, giả các tổ chức từ thiện để lừa đảo người dân góp tiền ủng hộ. Đơn cử như trường hợp hai vợ chồng Đặng Văn Đang và Nguyễn Thị Thủy (ở huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương) cùng một số đối tượng đã làm giả thẻ hội viên Hội Chữ thập đỏ và soạn thảo đoạn văn bản kêu gọi “lòng thương” của khách nước ngoài. Đoạn văn bản này được dịch sang 6 thứ tiếng, mỗi khi gặp du khách, Thủy đưa tờ giấy này cùng gói tăm để mời chào, xin tiền ủng hộ. Qua kiểm tra, cơ quan công an phát hiện quyển sổ ghi chép số tiền khách du lịch ủng hộ lên tới cả chục triệu đồng, trong số đó trên 10 trang ghi kín tên du khách, có người ủng hộ 500.000 đồng, thậm chí có người đưa 100 USD.
Nhận diện các hình thức lừa đảo núp bóng từ thiện
Theo nhận định của Trung ương Hội Chữ thập đỏ, thời gian qua, nhiều kẻ xấu lợi dụng sự thiếu hiểu biết của những hoàn cảnh nhân ái để lừa đảo, như thông báo đến các hoàn cảnh khó khăn là họ trúng thưởng số tiền lớn lên đến hàng trăm triệu đồng, nhưng muốn nhận được số tiền trên thì họ phải ứng trước một số tiền cho chúng để làm thủ tục chuyển tiền hoặc đưa cho chúng thẻ cào điện thoại có mệnh giá lớn. Các đối tượng lừa đảo đã chọn “địa bàn” và phương thức hoạt động lừa đảo mới thông qua mạng xã hội để lợi dụng lòng tốt và sự nhẹ dạ của mọi người. Các địa chỉ, số điện thoại mà chúng cung cấp cũng “bốc hơi” theo số tiền của các nhà hảo tâm dành cho những hoàn cảnh khó khăn.
Nhận định về các hình thức lừa đảo từ thiện, ông Trần Quốc Hùng, Chánh văn phòng Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam cho biết, thực tế thời gian qua, không ít người lợi dụng danh nghĩa làm từ thiện để trục lợi cá nhân, nhất là khi họ mạo danh Hội Chữ thập đỏ. Các lực lượng chức năng của Hội Chữ thập đỏ đã xử lý nhiều trường hợp giả danh là cán bộ hội, đi quanh khu vực Bờ Hồ (Hà Nội) để quyên tiền. Những người này có thể làm giả giấy tờ, mặc áo chữ thập để đánh lừa người dân. Tuy nhiên, một đặc điểm dễ nhận ra là những đối tượng này thường không có hóa đơn, chứng từ, thoắt ẩn, thoắt hiện. Các đối tượng hiện nay có nhiều thủ đoạn rất tinh vi, nhưng có 4 dạng chính. Thứ nhất có thể gọi là nhóm những kẻ siêu lừa với số tiền lừa đảo mỗi vụ rất lớn. Những đối tượng này thường giả danh một tổ chức nước ngoài, muốn ủng hộ nhân đạo bằng các dự án lớn như xây bệnh viện, trường học, viện dưỡng lão... với số tiền lên tới hàng trăm tỷ đồng. Tuy nhiên, nếu đơn vị nào muốn tiếp nhận thì phải bỏ ra một khoản tiền đặt cọc hoặc lót tay. Không ít người vì ham lợi đã bị mắc lừa chúng. Nhóm thứ hai là những người giả danh đi xin tiền ngoài đường. Những đối tượng này xin tiền trực tiếp hoặc xin tiền dưới dạng bán hàng. Nhóm thứ ba là những kẻ mạo danh hội Chữ thập đỏ đi quyên tiền từ thiện của những du khách nước ngoài. Những kẻ này mặc áo giống áo hội viên Hội chữ thập đỏ, làm giả thẻ hội viên... để lấy lòng tin của khách. Nhóm thứ tư là những kẻ lợi dụng việc làm từ thiện để bán hàng hết hạn sử dụng. Nhóm này bao gồm cả tổ chức trong và ngoài nước.
Lợi dụng lòng tin và đánh vào tâm lý của từng đối tượng, những kẻ lừa đảo núp dưới danh nghĩa từ thiện sẽ giở các mánh khóe khác nhau với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Đáng lo ngại, hiện tượng này vẫn đang diễn ra hàng ngày gây nên sự phiền phức cho nhiều người dân, làm ảnh hưởng đến uy tín của các tổ chức từ thiện chân chính.
Anh Nguyên
