Có thể coi đây là một hướng đi thông minh của những người hoạt động trong giới nhạc Việt, bởi nếu cố gắng theo đuổi yếu tố hiện đại, Vpop sẽ mãi là người đi sau, nhưng nếu biết kết hợp yếu tố truyền thống, Vpop sẽ có chỗ đứng riêng.
Màu sắc dân gian trong MV đương đại
2019 có thể coi là năm thành công nhất trong sự nghiệp âm nhạc của Hoàng Thùy Linh khi cô liên tục hóa thân thành Hồ Xuân Hương, Thúy Kiều, Cô Tấm, Cô Mị,... để kể về phận truân chuyên phụ nữ Việt. Đáng chú ý, sản phẩm nào cũng thành công ngoài mong đợi và được công chúng hào hứng đón nhận. Không quá khi nói Hoàng Thùy Linh là một trong những nghệ sĩ đã đưa văn hóa Việt Nam vào các sản phẩm âm nhạc của mình một cách thành công và tạo hiệu ứng lan truyền rộng rãi nhất. Trước đó, Hoàng Thùy Linh đã từng loay hoay với hình tượng một cô nàng quyến rũ, gợi cảm, mang hơi hướng của một Britney Spears nhưng không thực sự thành công và nổi bật.
“Công thức vàng” trong những MV hàng chục triệu views của Hoàng Thùy Linh chính là: tính tân thời kết hợp yếu tố dân gian.
Không khó để nhận ra “công thức vàng” trong những MV hàng chục triệu views của Hoàng Thùy Linh chính là: tính tân thời kết hợp yếu tố dân gian. Khán giả nhận xét màu văn hóa dân gian trong Duyên âm không đậm như Để Mị nói cho mà nghe, Tứ phủ, hay trước đó là Bánh trôi nước, mà có sự kết hợp nhuần nhuyễn với nét hiện đại, thể hiện qua phục trang, điệu nhảy và những hiện tượng phổ biến trong năm 2019 mà Hoàng Thùy Linh đưa vào MV. Ngay cả đôi giày Para-noise khi đặt trong set toàn hàng hiệu cũng không “lạc quẻ” nhưng nhìn chung, nó vẫn thể hiện được sự tân thời trong suy nghĩ và phong cách của nữ ca sĩ gốc Hà thành. Duyên âm từ một huyền tích mang màu sắc tâm linh nay đã được biến đổi thành những câu chuyện thú vị, hài hước của thời đại, trong đó đôi giày được coi là chi tiết cho thấy sự cách tân, bắt trend nhanh nhạy của Hoàng Thùy Linh.
Không riêng Hoàng Thùy Linh, nhiều ca sĩ khác cũng chọn hướng đưa văn hóa dân gian vào sản phẩm âm nhạc của mình, tạo nên làn gió mới cho nhạc trẻ Việt thời gian gần đây và nhận được sự ủng hộ của đông đảo khán giả. Ca sĩ Bích Phương cũng có kiểu khai thác, lồng ghép văn hóa Việt khéo léo vào sản phẩm âm nhạc của mình và tạo hiệu ứng lan truyền rộng rãi. Dự án âm nhạc Việt Nam - Việt Nam của Bích Phương với Nói thương nhau thì đừng làm trái tim em đau là một MV độc đáo, tái hiện một đám cưới Tây Bắc với đủ đầy các nghi lễ thú vị, những chiếc váy thổ cẩm sặc sỡ, những nụ cười đồng bào dân tộc, những di sản văn hóa vùng cao...
Không thể phủ nhận Bích Phương là một cô ca sĩ đa tài và có khả năng sáng tạo rất độc đáo. Những sản phẩm âm nhạc của cô không chỉ chất lượng về mặt âm nhạc, ca từ mà MV cũng luôn có những điểm thu hút mới lạ khiến khán giả không thể tìm ra lỗi nào để chê. Với Bùa yêu, Bích Phương còn “lợi hại hơn nữa” với những chi tiết rất Việt Nam ẩn hiện trong MV. Khán giả rất thích thú với hình ảnh có sự pha trộn giữa truyền thống và hiện đại, giữa cổ điển và đương thời từ trang phục, trang điểm đến trang sức của Bích Phương. Đầu tiên chính là trang phục. Những bộ áo dài cách điệu được Bích Phương sử dụng hầu hết xuyên suốt chiều dài MV. Có những chiếc áo dài khá truyền thống với màu sắc trang nhã, lại có chiếc áo được cải biến đầy ấn tượng nhưng vẫn toát lên được “cái hồn Việt” trong đường nét và màu sắc.
Bùa yêu cũng do 3 nhà sản xuất âm nhạc gồm Tiên Cookie, Phạm Thanh Hà, Dương K thực hiện cho Bích Phương không chỉ sở hữu giai điệu “bắt tai” khi kết hợp các âm thanh từ nhạc cụ dân tộc, mà đưa những hình ảnh dân gian quen thuộc vào MV như trò chơi ô ăn quan, trầu têm cánh phượng, những khung thêu đủ màu sắc, tà áo dài cách tân và một thoáng văn hóa hầu đồng của người Việt.
Kho sáng tạo bất tận
Quán quân Sao Mai 2011 - Đoàn Thúy Trang từng trở lại “đường đua” Vpop với một sản phẩm âm nhạc kết hợp cùng rapper Big Dady mang tên Tình yêu màu nắng. Ca khúc được đầu tư kỹ lưỡng và MV được sản xuất bởi đạo diễn trẻ Triệu Quang Huy. Trong MV, nữ ca sĩ đã hóa thân vào vai một cô gái dân tộc xinh đẹp, hồn nhiên, sống hòa hợp hết mình với thiên nhiên. Từ trước tới giờ, đa phần các câu chuyện đều lấy bối cảnh ở đồng bằng nên việc Tình yêu màu nắng được quay ở vùng cao với tạo hình phụ nữ người Thái nhận được phản ứng tích cực từ phía khản giả. Giai điệu bài hát dựa trên thang âm ngũ cung (thang âm dân tộc). Phần hòa âm cũng đã khéo léo đưa vào những nhạc cụ truyền thống như: đàn nguyệt kết hợp với tiết tấu RnB trên nền nhạc điện tử.
Bên cạnh đó, phần Rap cũng sử dụng chính câu nói quen thuộc của người Thái vào ca từ để tạo điểm nhấn. Khán giả đã nghe “mòn tai” nhiều ca khúc Việt có đệm các câu tiếng đặc trưng của nước bạn như “I love you”, “saranghaeyo”,... vậy tại sao không sử dụng tiếng của các đồng bào dân tộc anh em? Với lối suy nghĩ độc đáo đó nên câu “ai mặc noong lái lai” (dịch ra tiếng Kinh có nghĩa: anh yêu em nhiều lắm) ở phần đầu Tình yêu màu nắng đã tạo nên một cơn sốt không hề nhỏ trong giới trẻ thời gian qua. Khán giả đều cho rằng câu nói đó rất chân thành và dành nhiều lời khen ngợi cho sự sáng tạo của tác giả.
Rõ ràng, sáng tạo âm nhạc dựa trên chất liệu văn hóa dân gian là điều đáng khuyến khích. Theo nhạc sĩ Hồ Hoài Anh, mỗi thời đại luôn có sự thay đổi, nhưng dù đi đâu con người vẫn sẽ quay về giá trị truyền thống. Đó là những giá trị luôn cần bảo tồn và phát huy. Tuy nhiên, những người trẻ luôn có những cái nhìn khác về văn hóa, truyền thống, những góc nhìn trẻ trung hơn, thời đại hơn. Anh cho rằng đó là điều tích cực bởi sẽ giúp văn hóa, văn học gần gũi hơn với giới trẻ ngày nay. Chưa kể, những chất liệu văn học, văn hóa truyền thống đã nằm đâu đó trong mỗi con người Việt nên những sáng tạo được lấy cảm hứng từ những chất liệu ấy sẽ dễ đi vào lòng người hơn.
Sáng tạo trên nền những giá trị văn hóa dân tộc cũng là cách các nghệ sĩ trẻ thể hiện niềm tự hào và trách nhiệm bảo tồn văn hóa truyền thống. Nghĩ mới, làm mới, nuôi dưỡng vốn quý cha ông để lại theo cách của thế hệ 9X, 10X, bằng thứ ngôn ngữ nghệ thuật trẻ trung, những nghệ sĩ đang khoác lên âm nhạc đương đại chiếc áo dân gian, đưa nó hòa nhập với hơi thở thời đại.