Tôi bị mắc đái tháo đường týp 1, hằng ngày phải tiêm insulin. Xin cho biết insulin có tác dụng gì, có bao nhiêu loại insulin và tại sao trong một ngày, lại phải tiêm các loại insulin khác nhau?
Trần Kim Xuyến (Bắc Giang)
 Chăm sóc cho bệnh nhân đái tháo đường. |
Insulin là một nội tiết tố có khả năng làm hạ đường máu bằng cách giúp đường vào trong tế bào để sản xuất ra năng lượng cung cấp cho mọi hoạt động của cơ thể. Insulin được tế bào bêta của đảo tụy langerhans tiết ra. Việc bài tiết insulin phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó sự thay đổi đường máu có vai trò quan trọng. Ví dụ sau khi ăn, lượng đường máu tăng lên, lúc này tế bào bêta sẽ tăng tiết insulin để tăng vận chuyển đường vào trong tế bào, tăng sản xuất ra năng lượng cho cơ thể. Trường hợp bị mắc bệnh đái tháo đường týp 1, khả năng bài tiết của tế bào bêta giảm hoặc không còn, làm cho lượng đường máu tăng cao vượt quá ngưỡng thận và hậu quả là có đường trong nước tiểu.
Dựa vào thời gian bắt đầu có tác dụng sau khi tiêm, thời gian có tác dụng duy trì đường máu, người ta chia các loại insulin có tác dụng nhanh, bán chậm, siêu chậm. Mỗi loại có màu sắc khác nhau để dễ phân biệt. Do yêu cầu của điều trị, ngày nay người ta còn có loại insulin hỗn hợp, trộn lẫn insulin nhanh và bán chậm với các tỷ lệ khác nhau.
Để tiện sử dụng, ngày nay người ta đã sản xuất các dạng insulin khác nhau, sử dụng qua các đường khác nhau như: insulin đường uống, insulin đường khí dung, insulin đường xịt qua niêm mạc mũi, insulin đường tiêm truyền thống (tiêm dưới da, tiêm bắp hoặc tĩnh mạch). Với đường tiêm, hiện nay trên thị trường có tới hơn 20 loại insulin.
Như vậy, loại insulin nhanh, màu trong, tác dụng nhanh, có thể xem như giống với insulin được bài tiết bởi tế bào bêta của tụy. Loại này thường được chỉ định chủ yếu trong cấp cứu hoặc dùng để trộn phối hợp với các loại insulin khác. Trong điều trị, khuyến cáo không nên dùng loại có tác dụng nhanh trước khi đi ngủ, đề phòng cơn hạ đường máu xảy ra khi đang ngủ sẽ nguy hiểm đến tính mạng.
PGS.TS. Tạ Văn Bình