Trong thời gian vừa qua, hợp tác y tế ngoại khối giữa ASEAN và 3 nước đối tác (với Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc) đã đạt được nhiều kết quả thiết thực và đáng khích lệ, góp phần tăng cường sức khỏe của người dân trong khu vực. Đây là đánh giá được các đại biểu tham dự Hội nghị Các quan chức cao cấp về phát triển y tế của ASEAN lần thứ 10 và các hội nghị liên quan ASEAN 3 (với Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc) và ASEAN 1 (với Trung Quốc) vừa diễn ra tại TP. Đà Lạt - tỉnh Lâm Đồng...
Diễn tập cấp cứu bệnh nhân mắc bệnh mới nổi. Ảnh: TM
Các nước thành viên ASEAN đang ở giai đoạn cuối của tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, một cộng đồng phát triển hướng tới người dân và vì người dân. Chăm lo nâng cao sức khỏe cho người dân được xác định là một trong những mục tiêu quan trọng của xây dựng cộng đồng ASEAN. Sức khỏe của người dân được cải thiện sẽ tạo điều kiện phát triển nguồn lực con người, tạo động lực cho sự phát triển nhanh và bền vững của ASEAN cũng như từng quốc gia thành viên. Trên cơ sở đó, các nước thành viên ASEAN đã xác định các định hướng chiến lược về chương trình phát triển y tế sau năm 2015, khi cộng đồng đã được hình thành. Đó là “Xây dựng một cộng đồng ASEAN khỏe mạnh, được chăm sóc và bền vững”. Để đạt được mục tiêu này, cùng với việc đồng thuận để đưa ra các mục tiêu cụ thể cho chiến lược chăm sóc sức khỏe người dân trong khu vực, cộng đồng các nước ASEAN đã không ngừng thúc đẩy mối quan hệ với các nước ngoại khối trong lĩnh vực y tế.
Tại Hội nghị Các quan chức cao cấp về phát triển y tế của ASEAN và Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản lần thứ 5, các đại biểu cùng bàn thảo về 7 nội dung quan trọng gồm: Cập nhật và rà soát lại những nội dung và kết quả chính của Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN 3 lần thứ 6, Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN lần thứ 12 và các Hội nghị liên quan. Những nội dung và rà soát các hoạt động từ sau Hội nghị SOMHD 3 lần thứ 4 tổ chức tại Chiang Rai, Thái Lan vào tháng 6/2014. Cập nhật và xác định các lĩnh vực ưu tiên của hợp tác ASEAN 3 cho giai đoạn 2016-2017 và cập nhật về các lĩnh vực ưu tiên hợp tác trong ASEAN 3 giai đoạn trước. Cập nhật Chương trình Phát triển y tế của ASEAN sau năm 2015. Cập nhật về Y học thảm họa trong ưu tiên y tế trong quản lý y tế trong thảm họa. Chuẩn bị cho Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN lần thứ 13 và các hội nghị liên quan tại Brunei Dausalam vào năm 2016. Thống nhất thời gian và địa điểm tổ chức Hội nghị Các quan chức cao cấp về Phát triển y tế của ASEAN 3 lần thứ 6.
Hội nghị Các quan chức cao cấp về phát triển y tế của ASEAN Trung Quốc lần thứ 5 tập trung vào các vấn đề chính như: Cập nhật và rà soát lại những nội dung và kết quả chính của Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN Trung Quốc lần thứ 5, Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN lần thứ 12. Rà soát các hoạt động từ sau Hội nghị SOMHD Trung Quốc lần thứ 4 tổ chức tại Chiang Rai, Thái Lan vào tháng 6/2014. Cập nhật và xác định các lĩnh vực ưu tiên của hợp tác ASEAN Trung Quốc cho giai đoạn 2016-2017. Cập nhật Chương trình Phát triển y tế của ASEAN sau năm 2015. Chuẩn bị cho Hội nghị Bộ trưởng Y tế ASEAN lần thứ 13 và các hội nghị liên quan tại Brunei Dausalam vào năm 2016. Thống nhất thời gian và địa điểm tổ chức Hội nghị Các quan chức cao cấp về phát triển y tế của ASEAN Trung Quốc lần thứ 6.
Theo TS. Suriya Wongkongka Thep - Thứ trưởng Bộ Y tế Công cộng Thái Lan, trong hợp tác y tế của các nước ASEAN, chúng ta đã tăng cường hợp tác mạnh mẽ giữa 10 nước thành viên ASEAN và các đối tác đối thoại như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng như các tổ chức quốc tế như WHO, UNFPA. Cộng đồng ASEAN đã hợp tác thành công trong nhiều lĩnh vực như phòng chống các bệnh truyền nhiễm và bệnh truyền nhiễm mới nổi. Tại hội nghị, Bộ trưởng Y tế ASEAN năm ngoái đã thảo luận về dịch bệnh Ebola, cách phòng chống và đối phó với dịch bệnh. Tháng 7/2015, các Bộ trưởng ASEAN cũng thảo luận về hội chứng hô hấp vùng Trung Đông MERS, đây là mối đe dọa mới đối với nhiều nước ASEAN. Về nguồn lực con người, các nước ASEAN cũng xây dựng một số mạng lưới đào tạo phòng chống dịch bệnh...
Tuy nhiên, theo TS. Suriya Wongkongka Thep, thách thức mới với ASEAN đó là tình trạng già hóa dân số. Rất nhiều quốc gia ASEAN, trong đó có Việt Nam, Thái Lan, Singapore đang bước vào giai đoạn xã hội già hóa. Cùng với đó là những vấn đề về dịch bệnh lâu dài như ung thư... Rồi vấn đề đối phó với thảm họa. ASEAN là khu vực dễ bị tác động bởi thiên tai như lở đất, mưa bão, thậm chí là cả động đất. Do đó, việc quản lý y tế trong thảm họa cần sự phối hợp mạnh mẽ hơn nữa. Thách thức tiếp theo là bao phủ y tế toàn dân. Hiện 80% người dân ASEAN được bao phủ y tế và tiếp cận chăm sóc sức khỏe...
Nguyễn Hoàng
