- Khi tu bổ, tôn tạo thành hào thuộc dự án Bảo tồn, tu bổ và tôn tạo hệ thống kinh thành Huế, người ta dùng xe cuốc để đào bờ kè hộ thành hào, đào luôn cả những lớp đá gan gà và thay thế bằng những mảng đá mới.
- Hả? Di tích nào theo thời gian cũng bị biến đổi và cần phải bảo tồn, gia cố. Nhưng bảo tồn như thế nào để vẫn giữ được di tích, đó là trách nhiệm của những người thực hiện chứ!
- Những viên đá gan gà được cha ông đưa từ trên núi xuống để xây hộ thành hào kinh thành Huế, đến nay, nó không phải là những phiến đá vô tri. Đó là hồn Huế khi nó chứa đựng ngôn ngữ của quá khứ, hơi thở của thời gian và hồn vía của người xưa. Cùng với hình hài vật thể còn là câu chuyện của những nghệ nhân tài hoa xếp đá không chất kết dính. Đó chính là sự ẩn giấu văn hóa phi vật thể ở bên trong.
- Và khách đến Huế là để được trở về quá khứ khi ngắm hộ thành hào với những viên đá gan gà của gần hai thế kỷ trước chứ không phải nhìn hộ thành hào với bê tông cốt thép, những thứ ở nơi đâu cũng có, đã làm cho con người quá ư mệt mỏi.
- Ai sẽ giữ được hồn Huế khi cách bảo tồn đang gây nguy hại cho di tích, không biết lắng nghe sự góp ý chân thành và có trách nhiệm của cộng đồng. Dù gia cố bằng cách gì, sử dụng công nghệ hiện đại trong xây dựng để tăng cường chất lượng bảo vệ công trình và di sản là cần thiết, nhưng dứt khoát phải đảm bảo không xóa mờ dấu tích cũ.
- Vâng! Nếu chính quyền ở đây dừng lại ngay cách bảo tồn phi khoa học này! Trước là không để hộ thành hào tiếp tục xuống cấp, hư hại, có thể ảnh hưởng đến hoàng thành. Sau là bảo tồn, có nghĩa là giữ được di tích, không phải đập bỏ xây lại cái mới. Nếu công trình nào cũng bảo tồn theo kiểu phá cái cũ để xây lại thì liệu có còn là di tích nữa không?
Hai Phiếm ngửa mặt lên giời mà rằng:
- Muốn tu bổ di tích trước hết phải tu bổ cái đầu người muốn tu bổ đã!