Sự a dua, bất chấp tính mạng sẽ tự đẩy mình gặp rủi ro khi hiếu kỳ, tụ tập “theo dõi” diễn biến vụ việc. Thậm chí, hành vi này còn vi phạm pháp luật, cần có biện pháp xử lý mạnh để răn đe.
Coi thường tính mạng bản thân khi xem vây bắt tội phạm
Tối 13/2, Lê Quốc Tuấn (SN 1987, tên gọi khác Tuấn “khỉ”), nghi phạm nổ súng gây ra vụ giết người cướp tài sản khiến 5 người chết, 3 người bị thương tại Củ Chi đã bị lực lượng chức năng tiêu diệt sau 15 ngày chạy trốn. Tuy nhiên, ngay sau sự việc xảy ra, trên mạng xã hội xuất hiện rất nhiều đoạn clip, livestream việc Tuấn “khỉ” bị tiêu diệt, quay cận cảnh căn nhà hoang nơi đối tượng từng ẩn náu.
Dưới góc độ tâm lý học tội phạm, chuyên gia Đào Trung Hiếu (nguyên điều tra viên Đội điều tra trọng án, Phòng Cảnh sát Hình sự Công an Hà Nội) cho rằng, đối tượng Lê Quốc Tuấn đã giết nhiều người, biết rõ cái giá phải trả của hành động tội ác đó, nên đối tượng có tâm lý không suy nghĩ nhiều vì không còn gì để mất, có thể chống trả đến cùng. Trạng thái này dẫn tới việc nghi can có những hành động phản kháng bản năng, sẵn sàng nổ súng chống trả. Hiểu rõ điều này nên lực lượng truy bắt đã khẩn trương nhưng thận trọng triển khai chiến thuật phù hợp.
Một người dân dùng điện thoại livestream khu vực bên ngoài nhà hoang - nơi Tuấn “khỉ” bị tiêu diệt.
Về việc người dân quanh hiện trường tụ tập, tò mò theo dõi công an vây bắt tội phạm, Trung tá Đào Trung Hiếu cho rằng, đó là việc làm rất nguy hiểm. Nếu nghi can nổ súng chống trả có thể sẽ gây thương vong không đáng có cho người dân. Và trong hoàn cảnh này, lực lượng bảo vệ vòng ngoài cần giải thích, cương quyết giải tán đám đông hiếu kỳ khỏi khu vực có thể xảy ra đấu súng.
Trao đổi về vấn đề pháp lý, luật sư Đặng Văn Cường - Đoàn luật sư TP. Hà Nội cho biết, qua vụ vây bắt Tuấn “khỉ” và một số vụ việc mà cảnh sát bắt đối tượng có hung khí thời gian gần đây, có rất nhiều người dân Việt Nam có tính hiếu kỳ, tò mò, không sợ chết, sẵn sàng lao vào gần những đối tượng có hung khí, vũ khí chỉ để “nhìn cho rõ”. Chứng kiến “trực tiếp” hay thậm chí là livestream lên mạng xã hội... Đây là một hiện tượng rất đáng buồn, thậm chí lo ngại về một bộ phận người dân thể hiện sự tò mò thái quá và thiếu kỹ năng sống, coi thường tính mạng, sức khỏe của mình và gây khó khăn cho hoạt động điều tra, truy tìm, bắt giữ những đối tượng gây án, làm cản trở việc thi hành công vụ. Không những thế việc livestream, đưa các thông tin không chính thức, thông tin sai sự thật này còn ảnh hưởng đến đời sống, tâm lý của những người thân đối tượng - những người không liên quan đến vụ việc khi có quá nhiều thông tin thêu dệt thái quá, bịa đặt.
Cần truy cứu trách nhiệm hình sự để răn đe
Dưới góc độ pháp lý. Theo luật sư Nguyễn Tiến Thủy - Văn phòng Luật sư Việt Lý (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội), trong trường hợp, hành vi được xác định là lôi kéo, kích động người khác gây mất trật tự công cộng (tham gia theo dõi vụ việc nhưng hò hét, gây rối trật tự, làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự...) thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng theo quy định tại Khoản 3, Điều 5 Nghị định 167/2013/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Với những người lao vào khu vực hiện trường vụ án, cản trở hoạt động thi hành công vụ mà đã được nhắc nhở nhưng vẫn vi phạm thì sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định của pháp luật. Cụ thể, hành vi cản trở, không chấp hành yêu cầu của người thi hành công vụ mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì có thể bị phạt tiền từ 1 triệu tới 2 triệu đồng.
Trong trường hợp người dân chứng kiến vụ việc bắt giữ tội phạm mà không chấp hành mệnh lệnh, yêu cầu của lực lượng chức năng mà có hành vi cản trở thi hành công vụ hoặc chống người thi hành công vụ đến mức nghiêm trọng thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chống người thi hành công vụ theo quy định tại điều 330 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Luật sư Thủy chia sẻ thêm, mặc dù Tuấn “khỉ” đã bị tiêu diệt nhưng nơi Tuấn khỉ ẩn náu, nơi bị tiêu diệt là hiện trường của vụ án hình sự. Khi đã được xác định là hiện trường, được khoanh vùng bảo vệ để thực hiện các hoạt động tố tụng như tìm kiếm dấu vết, thu thập chứng cứ, xác định vai trò đồng phạm... và các yếu tố khác. Nếu người dân cố tình xâm phạm vào hiện trường vụ án hình sự, gây xáo trộn hiện trường, ảnh hưởng đến hoạt động điều tra thì cũng sẽ bị xem xét xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.