Hàng Trung Quốc: “Thượng vàng hạ cám” gì cũng nhập!

Hàng hóa Trung Quốc đang ồ ạt tràn vào Việt Nam làm cán cân thương mại giữa hai nước ngày càng chênh lệch lớn, gây nhiều bất lợi cho sản xuất trong nước.

“Chỉ trong 9 tháng đầu năm 2012, chúng ta “mất” 20,7 tỉ USD nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc (TQ) nhưng chỉ thu về được 9,4 tỉ USD hàng xuất khẩu sang thị trường này. Đây là điều rất đáng quan tâm” - chuyên gia kinh tế -TS Nguyễn Minh Phong cho hay. Cũng theo ông, nhập siêu quá lớn sẽ ảnh hưởng đến cán cân thương mại, làm chúng ta phải tốn nhiều ngoại tệ hơn để nhập khẩu hàng hóa từ nước bạn. Từ đó làm giảm cơ hội việc làm trong nước...

11,3 tỉ USD nhập siêu từ TQ

Trong khi đó, kim ngạch nhập khẩu 9 tháng đạt 83,7 tỉ USD, tăng 6,6% so với cùng kỳ năm ngoái. TQ trở thành thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch 9 tháng đạt mức kỷ lục 20,7 tỉ USD, chiếm hơn 24,7% tổng kim ngạch nhập khẩu cả nước. Tính chung 9 tháng đầu năm, Việt Nam nhập siêu từ TQ lên tới 11,3 tỉ USD...

Theo ông Trần Thanh Hải, Vụ phó Vụ Xuất nhập khẩu- Bộ Công Thương, hiện TQ là bạn hàng lớn do đặc điểm địa lý là nước láng giềng. Đây cũng là cường quốc vươn lên nhanh chóng, trong đó có việc trở thành thị trường nhập khẩu lớn của Việt Nam. Hơn nữa, nhìn vào tỉ lệ nhập siêu trong cơ cấu các mặt hàng, có đến 2/3 là nguyên phụ liệu cho sản xuất như dệt may và nhiều mặt hàng khác để phục vụ sản xuất...

Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, đây là điều đáng lo và đã được cảnh báo từ trước. Thực tế, không chỉ nhập khẩu nguyên phụ liệu đầu vào phục vụ sản xuất mà nhiều mặt hàng tiêu dùng, hàng gia dụng, rau củ quả, trái cây... từ TQ cũng ồ ạt tràn vào Việt Nam qua đường tiểu ngạch, chính ngạch. Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy 8 tháng đầu năm, giá trị các loại hàng rau quả nhập khẩu từ TQ vào Việt Nam hơn 98 triệu USD, bánh kẹo và các sản phẩm từ ngũ cốc hơn 6,7 triệu USD... Trong khi đó, chúng ta có đủ khả năng sản xuất, cung ứng các loại hàng hóa này. Chỉ tính riêng tại cửa khẩu Tân Thanh - Lạng Sơn, mỗi ngày có khoảng 1.000 tấn trái cây được nhập về Việt Nam nhưng không bị ràng buộc về chất lượng bởi đây là hoạt động biên mậu giữa tư thương hai nước.

Mối lo lớn

Ghi nhận thực tế cho thấy hiện nay tại các chợ, siêu thị ở nhiều tỉnh, thành nước ta, hàng TQ nhờ có giá rẻ nên được bày bán tràn ngập. Ngay tại TPHCM cũng vậy. Mới đây, chị Thanh, ngụ quận 3 - TPHCM, phản ánh: Ngày cuối tuần, gia đình chị ghé vào một siêu thị lớn ở quận 10 mua sắm đồ dùng gia đình. Dạo một vòng qua các quầy hàng gia dụng, đồ dùng nhà bếp, chị cảm thấy bất ngờ bởi từ hộp đựng tăm, ống đựng chén đũa, hộp đựng giấy đến chén bát, ly tách… đều xuất xứ từ TQ. “Đến lúc tìm mua cái kẹp càng cua, tôi chọn sản phẩm, coi giá cả thấy ưng ý nhưng khi nhìn xuất xứ tất cả đều là “made in China” - chị Thanh nói.

Ở góc độ vĩ mô, PGS-TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, cho rằng nhập siêu quá lớn từ TQ là điều đáng lo. Trong bối cảnh nhập siêu năm nay của chúng ta giảm, riêng nhập siêu từ TQ lại tăng cho thấy Việt Nam ngày càng lệ thuộc vào hàng hóa từ nước bạn. “Lệ thuộc đầu vào từ các thị trường khác đã là bất lợi và nhập siêu lớn từ một thị trường lại càng bất lợi hơn” - PGS-TS Trần Đình Thiên nhận xét.