Chia sẻ với PV bên hành lang Quốc hội sáng 22/3, ĐBQH Nguyễn Đức Kiên (tỉnh Sóc Trăng) - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, không có lý do gì để kéo dài thêm gói vay 30.000 tỷ đồng, cũng như kéo dài mãi mức lãi suất vay ưu đãi.
Kiến nghị tới Quốc hội, cử tri đề nghị Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước rà soát và có giải pháp kịp thời để đảm bảo những người có thu nhập thấp đã ký vay gói 30.000 tỷ đồng tiếp tục được giải ngân sau ngày 1/6 đối với các hợp đồng đang thực hiện dở dang. Quan điểm của ông ra sao về kiến nghị này?
ĐBQH Nguyễn Đức Kiên: Chúng ta đang xây dựng nền kinh tế thị trường XHCN, tại sao lại cứ đòi bao cấp mãi thế?
Tới nay theo báo cáo của Bộ Xây dựng gói vay 30.000 tỷ đồng đã giải ngân được 70%, và tới cuối tháng 5/2016 tốc độ giải ngân có thể lên trên 90%. Mức độ giải ngân như vậy là đạt yêu cầu.
Ông Nguyễn Đức Kiên - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội.
Với những trường hợp, kiến nghị của cử tri như bạn đề cập, tôi cho rằng người mua nhà phải có trách nhiệm với khoản vay của mình chứ Nhà nước không thể lo cho người dân như thời bao cấp được. Những điều kiện vay, mức lãi suất, thời hạn vay… tất cả đã được ghi rõ trong hợp đồng rồi.
Khi người dân đã mua, đã ký hợp đồng, họ phải biết thời hạn khoản vay, lãi suất khoản vay là bao nhiêu, phải có trách nhiệm với đồng tiền của họ, phải thảo luận hợp đồng bán nhà với người bán.
Người bán phải chia sẻ lợi nhuận lãi suất cho người mua chứ không phải dồn tất cả chi phí cho Nhà nước. Tiền ở gói đó là tiền thuế của nhiều người khác đóng vào để cho vay. Cho nên điều gì cũng có giới hạn, không thể đòi hỏi tất cả người dân khác phải đóng góp vào để cho một nhóm người vay được.
Chủ đầu tư muốn bán được sản phẩm của mình phải chấp nhận chia sẻ khó khăn của thị trường với người mua chứ không phải đòi hỏi sự hỗ trợ của Nhà nước.
Vậy còn mong muốn người dân muốn kéo dài thêm gói vay 30.000 tỷ đồng sau ngày 1/6 thì sao, thưa ông?
Vấn đề là gói vay 30 nghìn tỷ được Chính phủ đưa ra khi đó nền kinh tế đang gặp khó khăn, tốc độ tăng trưởng kinh tế chỉ ở mức hơn 5%. Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước thông qua gói hỗ trợ kích cầu để kích vào thị trường bất động sản ở phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở cho người thu nhập thấp để khơi thông “cục máu đông” trong nền kinh tế. Nhưng đến nay “cục máu đông” kia đã “tan”, gói vay 30.000 tỷ đồng giải ngân cũng đạt tới 90% thì coi như vai trò của gói vay này đã hoàn thành.
Trở lại mong muốn kéo dài thêm gói vay 30.000 tỷ đồng của người dân, tôi cho là khó khả thi. Nhà nước có Ngân hàng chính sách xã hội để giải quyết những vấn đề cho người dân có nhà ở. Nếu người dân không thay đổi, không cập nhật tình hình và giữ thói quen cũ thì không thể được. Nhà nước không thể lo mãi được.
Mong muốn mang lại lợi ích cho mình là tốt nhưng không thể vì lợi ích của mình mà ảnh hưởng chung đến lợi ích của cả nước. Gói vay ưu đãi nào cũng phải đặt trong tổng thể nền kinh tế vĩ mô chứ không thể vì một nhóm lợi ích trong thị trường bất động sản để Nhà nước phải tung ra một gói mới hoặc kéo dài gói đó ra, gây ra bất ổn về vĩ mô.
Với lao động nghèo có thể thuê nhà ở xã hội. Hiến Pháp 2013 quy định, có một khâu đột phá là Nhà nước đảm bảo quyền có chỗ ở cho người dân chứ không phải đảm bảo quyền sở hữu nhà ở cho người dân.
Như vậy, dù bất kỳ lý do gì thì cũng không nên kéo dài thêm gói vay ưu đãi 30.000 tỷ đồng cho người thu nhập thấp?
Đến thời hạn, dù mới giải ngân đến 29.000 tỷ đồng cũng thôi. Không thể đòi hỏi sự tuyệt đối 100%. Trong nền kinh tế thị trường, giai ngân đến hơn 90% là cố gắng rồi. Chúng ta phải nhìn đến sự nỗ lực, cố gắng của Nhà nước trong giải quyết lĩnh vực đó, giải quyết nền kinh tế vĩ mô đó chứ không phải chỉ tập trung quyền lợi của một nhóm người mua.
Chúng ta đã có bài học từ gói kích cầu năm 2009, giảm lãi suất. Đến 2009 – 2011, nền kinh tế vĩ mô bị tác động, lãi suất leo thang, cả nền kinh tế đứng trước nguy cơ “khốn khó”.
Gói 30.000 tỷ đồng “đóng” lại, nhưng số người dân có thu nhập thấp có nhu cầu về nhà ở vẫn còn rất lớn. Theo ông, có nên có thêm một gói hỗ trợ khác hay không?
Gói 30.000 tỷ đồng dừng lại sẽ còn hỗ trợ của Ngân hàng Chính sách xã hội. Ngân hàng chính sách xã hội có vốn lớn gấp nhiều lần so với gói vay đó. Khi chuyển sang ngân hàng, thỏa thuận có thời hạn dài lâu chứ không phải thời hạn ngắn như gói 30 nghìn tỷ.
Từ chính sách đơn giản để thử nghiệm, sẽ có tác dụng phát huy an sinh xã hội, khơi thông dòng chảy cho tín dụng, điển hình là bất động sản, ta sẽ có giải pháp mang tính dài lâu, có tính định chế trong xã hội chứ không còn mang tính ngắn hạn, theo tính chủ quan của một nhóm người. Điều đó tốt hơn nhiều.
Vấn đề là những người mua nhà còn những khoản chưa giải ngân được cần trao đổi lại với chủ đầu tư, ngân hàng. Thứ hai, cầm hợp đồng sang ngân hàng chính sách xã hội để có một khoản vay khác, bù lại cho khoản này. Các quy định ta đã cho phép điều này.
Đây là điều cần phải làm rõ để không tạo ra sự hoang mang trong người dân. Người dân thấy ta làm chính sách vĩ mô là làm dài hơi chứ không nhìn vào cái trước mắt.
- Xin cảm ơn ông!