Sau tuổi 40, nam giới sẽ cảm nhận được sự thay đổi rõ rệt của cơ thể, sức khỏe cũng bắt đầu có dấu hiệu thay đổi, đầu óc cũng không còn linh hoạt và nhanh nhạy như trước và nhiều bệnh tật bắt đầu lộ diện do sự lão hóa. Cần làm gì để hạn chế sự xuống cấp đó nhằm đẩy lùi bệnh tật?
“Thủ phạm” đe dọa sức khỏe quý ông ngoại tứ tuần
Tăng huyết áp (THA): Gặp ở mọi lứa tuổi nhưng ở nam giới sau 40 tuổi thường gặp căn bệnh này với nhiều nguyên nhân khác nhau (uống nhiều rượu, bia, tăng mỡ máu kéo dài làm xơ vữa động mạch). Mặt khác, do qua hàng chục năm làm việc, mạch máu bắt đầu cứng lại gây khó khăn cho việc lưu thông máu, làm tăng áp lực và xuất hiện THA. Một số người có quan niệm sai lầm rằng chỉ rượu mới có hại, còn bia rất bổ và tốt cho sức khỏe. Thực ra, cứ 3 ly bia cũng có tác hại bằng 1 ly rượu. Nếu uống quá nhiều rượu, bia, ngoài sự tác động xấu đến hệ tim mạch, huyết áp thì gan cũng bị thoái hóa mỡ, nếu vẫn tiếp tục uống rượu, bia thì sẽ bị xơ gan, điều trị rất nan giải. THA là bệnh không được xem thường, bởi vì tai biến có thể xảy ra bất cứ lúc nào như tai biến mạch máu não, nhũn não, nhồi máu cơ tim.
Gút và các bệnh về khớp: Sau bao năm hoạt động, nhất là người lao động chân tay, nặng nhọc, đến tuổi này, các khớp xương bắt đầu bị thoái hóa, nhất là khớp đốt sống cổ, đốt sống thắt lưng, khớp gối. Bệnh gút là một bệnh xương khớp nhưng nó thuộc bệnh tự miễn, gặp chủ yếu ở nam giới trung niên, gây nhiều phiền toái, nhất là mỗi lần cơn gút cấp xuất hiện gây đau nhức, rát bỏng (khớp ngón chân cái, cổ chân, khớp gối...), bệnh thường xảy ra vào ban đêm, ảnh hưởng nhiều đến giấc ngủ và sức khỏe. Điều trị bệnh gút gặp không ít khó khăn vì chưa có thuốc đặc trị và có thể để lại những di chứng cho người bệnh (biến dạng khớp, sỏi thận).
Đái tháo đường: Là căn bệnh rất phổ biến hiện nay, nhất là nam giới trung niên. Nguyên nhân chủ yếu là do chế độ ăn uống không hợp lý và bắt đầu có rối loạn chuyển hóa đường, thêm vào đó là thói quen ít vận động, béo phì.
Bệnh gây nhiều biến chứng, trong đó nguy hiểm nhất là bệnh lý về tim mạch, đe dọa tính mạng người bệnh.
Bệnh ở tuyến tiền liệt (TTL): là bệnh thường gặp ở lứa tuổi ngoài 40. TTL có vai trò sản xuất tinh dịch, một vai trò quan trọng trong hoạt động sinh dục nam. Càng lớn tuổi, nam giới có thể mắc bệnh phì đại TTL và TTL có thể bị viêm, thậm chí ung thư. Ở tuổi trưởng thành, TTL ở nam giới nặng khoảng 20g. Với một số người, TTL nhỏ đi nhưng đa số tuyến bị phì đại và trở thành u lành. Ở Việt Nam, có tới 50 - 60% nam giới trên 50 tuổi mắc bệnh này. Triệu chứng chủ yếu của phì đại TTL là rối loạn tiểu tiện, sau mỗi lần đi tiểu vẫn còn nước trong bàng quang, vì vậy, tiểu sau một vài giờ lại đi tiểu tiếp do TTL kích thích cổ bàng quang gây mót tiểu. Tia nước tiểu yếu, phân thành nhiều tia, nếu nặng có thể phải rặn mới tiểu được, thường tiểu đêm làm người bệnh mất ngủ trường diễn. Trường hợp viêm TLT có thể do virut hoặc do vi khuẩn (vi khuẩn lậu, Chlamydia, Mycoplasma) gây đau thắt lưng (dễ nhầm với bệnh cột sống thắt lưng), vùng tiểu khung, tiết dịch đục ở lỗ sáo, tiểu dắt, buốt, tiểu són, ảnh hưởng đến xuất tinh.
Suy giảm tình dục: Ngoại tứ tuần, chức năng tinh hoàn của nam giới cũng bắt đầu suy giảm, bài tiết ít dần, không đủ testosteron hoặc tinh trùng hay cả hai. Testosteron là chất có vai trò cực kỳ quan trọng trong sự phát triển và duy trì những đặc tính thể chất kiểu nam, duy trì nòi giống. Khi sản xuất testosteron bị suy giảm, ngoài giảm số lượng tinh trùng thì ham muốn và khả năng tình dục cũng bi suy giảm.
Rối loạn giấc ngủ: Do đặc thù công việc hay do các chức năng sinh lý ở tuổi ngoài 40 mà nam giới khó duy trì giấc ngủ trọn vẹn. Ở độ tuổi này, áp lực công việc rất lớn, bởi đây là lứa tuổi đang thành đạt, vì vậy, ảnh hưởng không nhỏ đến giấc ngủ. Nhiều người ở độ tuổi này, đi kèm với sự thành đạt thì cũng thường xuyên sử dụng bia rượu, thuốc lá, cà phê (do phải tiếp khách), lúc về nhà đi ngủ thì giấc ngủ không thể trọn vẹn, chập chờn. Khi giấc ngủ bị rối loạn sẽ ảnh hưởng nhiều đến các chức năng sinh lý khác của cơ thể, thậm chí làm tăng thêm bệnh đã sẵn có (tăng huyết áp, viêm phế quản mạn tính,...).
Ngoài ra, một căn bệnh cũng làm buồn phiền nhiều đấng mày râu đó là hói đầu. Nguyên nhân là do sự rối loạn hoạt động của enzym 5-alpha reductase trong các tế bào da có thể đã góp phần gây ra hói đầu ở nam giới tuổi ngoại tứ tuần.
Đẩy lùi bệnh tật ở lứa tuổi này, cách nào?
Để đẩy lùi bệnh tật, quý ông trung niên cần có chế độ sinh hoạt hợp lý và ăn uống điều độ. Bên cạnh đó, dù bận rộn đến mấy cũng cần vận động cơ thể với mọi hình thức, miễn sao cho phù hợp với điều kiện của mình (chơi thể thao, chạy, đi bộ...). Cần hạn chế ăn mỡ động vật, thực phẩm chiên, xào, thịt hun khói, mì ăn liền. Trong các bữa ăn chính nên ăn nhiều rau, hàng ngày nên ăn thêm trái cây và uống một lượng nước cần thiết (1,5 - 2 lít/ ngày). Hạn chế uống rượu, bia, nước ngọt có ga. Vào buổi chiều tối không nên uống cà phê và không nên ăn, uống quá no.
BS. Đặng Bùi Phương Linh
