Ngay từ tháng 3 năm 1961, Hồ Chủ tịch đã chỉ thị “Ngày nay ta có ngày, có trời, có biển. Biển của ta rộng dài tươi đẹp, ta phải biết giữ gìn lấy nó”. Giữ biển là việc của toàn dân, trong đó, những người lính và ngư dân giữ vai trò trực tiếp.
Nói đến biển Việt Nam là nói đến Hoàng Sa, Trường Sa và chương trình “Nghĩa tình Hoàng Sa, Trường Sa” được Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam giao Quỹ xã hội từ thiện Tấm lòng Vàng (trực thuộc Tổng LĐLĐ Việt Nam) là đầu mối tổ chức vận động đã đáp ứng tâm nguyện của đồng bào cả nước.
Trong buổi làm việc với lãnh đạo Tổng LĐLĐ Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị tổ chức này cũng như các bộ, ngành có liên quan phải đặc biệt quan tâm đến hoạt động sản xuất và đời sống của ngư dân và các bộ, ngành phải sớm vào cuộc.
Giữ biển không thể quên vai trò của ngư dân. Bà con không chỉ bám biển vì kế sinh nhai mà lớn hơn, sự có mặt của ngư dân Việt trên vùng biển Việt là những cột mốc sống khẳng định chủ quyền lãnh thổ, lãnh hải của Tổ quốc. Không chỉ đương đầu với những bất trắc từ thiên nhiên, bão táp, gió to sóng cả, những “cột mốc sống” trên biển còn phải đương đầu bởi nhân tai khi bị tàu Trung Quốc quấy nhiễu, bắt bớ, cướp bóc trái phép. Những tấm gương ngư dân Mai Phụng Lưu (huyện đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi), Nguyễn Thành Nhất (huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi) bị tàu Trung Quốc bắt giữ 3 - 4 lần, mỗi lần về đều trắng tay, có thể sạt nghiệp nhưng vẫn lao ra biển là hành động cao cả vì chủ quyền đất nước. Họ thật sự là những người lính không quân hàm, quân hiệu. Bảo vệ và giúp ngư dân đang hàng ngày ra khơi xa là hành động của bất cứ ai có lòng yêu nước, có lòng tự trọng trước danh dự và chủ quyền quốc gia.
Giữ biển tất nhiên là những người lính đang đứng vững trên những đảo, đá, nhà giàn DK1 giữa biển Đông sóng gió và những con tàu, những sóng ra-đa của các lực lượng hải quân, phòng không không quân, biên phòng cảnh sát biển ta. Giữ biển còn là dòng máu của những người con đất Việt đã đổ xuống vì di sản cha ông để lại. Và giữ biển còn là khát vọng của mỗi con dân nước Việt bằng hành động cụ thể để tri ân, có trách nhiệm với gia đình những người lính đang trong quân ngũ và ngư dân bám biển, với gia đình có những người con đã ngã xuống vì chủ quyền đất nước không phân biệt họ là ai, hy sinh lúc nào.
Trong cơ chế thị trường, mọi thứ đều có thể tính bằng tiền, song sự hy sinh, gian khó của những người trực tiếp giữ biển là không thể tính bằng tiền. Bên cạnh sự hỗ trợ, ủng hộ chiến sĩ Trường Sa và bà con ngư dân lúc này, những bài học về biển của ta cần được đưa vào sách giáo khoa. Học trò lớn lên cần phải biết sự hy sinh anh dũng của những dòng máu Việt đã đổ ra vì Hoàng Sa, Trường Sa. Các em phải nhớ được tiếng hô xé ngực của liệt sĩ Trần Văn Phương ngày 14/3/1988: “Còn người còn đảo, hãy lấy máu mình tô thắm lá cờ...” hay những con tàu Hải quân Việt Nam trước hỏa lực vượt trội của quân xâm lược đã lao lên ủi bãi, biến thành pháo đài đánh trả và khẳng định chủ quyền.
Huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa đã bắt đầu xây dựng đài tưởng niệm các chiến sĩ đã anh dũng hy sinh trong trận chiến Gạc Ma. Dọc bờ biển của chúng ta cần có thêm nhiều đài tưởng niệm nữa để mai sau không thể quên những người con nước Việt vì chủ quyền Tổ quốc đã hy sinh trên những nhà giàn do bão tố hay hy sinh vì Hoàng Sa, Trường Sa.
Không quên người đã mất và không quên những người đang vì biển đảo của Tổ quốc cũng như gia đình họ là trách nhiệm và lương tri của mỗi người dân Việt yêu nước. Đó là phẩm chất Việt, nhân cách Việt.
Lê Quý