Thời gian qua, hành vi trục lợi bảo hiểm có diễn biến ngày càng phức tạp, gây ra những thiệt hại không nhỏ cho xã hội và các doanh nghiệp bảo hiểm. Đặc biệt, tình trạng trục lợi bảo hiểm xe cơ giới, con người đang gia tăng cả về số lượng lẫn quy mô với các hành vi trục lợi được tính toán ngày càng tinh vi.
Đủ chiêu trục lợi bảo hiểm
Liên quan đến những hành vi trục lợi bảo hiểm, thông tin từ Phòng Giám định và bồi thường của Tổng Công ty Bảo hiểm Bảo Việt cho biết, công ty đã nhận được bộ hồ sơ yêu cầu giải quyết bảo hiểm xe cơ giới trong một vụ tai nạn ôtô khiến chiếc xe bị lật, hư hỏng nặng với mức bảo hiểm lên đến 500 triệu đồng. Tuy nhiên, khi tiến hành giám định hiện trường, đơn vị bảo hiểm phát hiện đây là hiện trường giả. Dấu vết trên xe cho thấy chiếc xe này không bị lật khi đang di chuyển trên đường mà do một vật nặng rơi đè lên. Kết luận giám định là chiếc xe đã được mang đến địa điểm này để dựng hiện trường, làm hồ sơ bảo hiểm giả nhằm được thanh toán bảo hiểm. Một kiểu trục lợi bảo hiểm khác là một số khách hàng đã mua chuộc cán bộ tại một số cơ quan chức năng để ghi lùi thời hạn bảo hiểm về trước thời điểm xảy ra tai nạn. Vụ việc điển hình là một công ty xây dựng mua bảo hiểm cho xe ôtô tải Hyundai tại Công ty cổ phần bảo hiểm BIDV (BIC) với thời hạn từ 31/3/2012 – 31/3/2013. Sáng 29/4/2012, chủ xe thông báo xe bị lật xuống suối tại địa bàn tỉnh Lai Châu vào hồi 16h ngày 28/4/2012 khiến lái xe bị thương và xe bị tổn thất khá nặng (có xác nhận của cơ quan chức năng). Sau khi nhận thông tin vụ tai nạn, cán bộ BIC tiến hành kiểm tra tình hình thanh toán phí bảo hiểm và xác định được khách hàng thanh toán phí bảo hiểm vào hồi 14h ngày 28/4/2012 – chỉ trước thời điểm xảy ra tai nạn 2 tiếng đồng hồ. Vụ này sau đó BIC đã từ chối bồi thường và khách hàng cũng có văn bản cam kết không khiếu nại bồi thường. Ngoài ra, có trường hợp xe vi phạm giao thông gây tai nạn bị cơ quan chức năng lập biên bản, chủ xe mua chuộc cán bộ công an để không đưa biên bản này vào hồ sơ nhằm qua mắt công ty bảo hiểm.
Nhiều chủ xe đã dựng hiện trường giả để trục lợi bảo hiểm.
Chưa có chế tài xử lý cụ thể, nghiêm minh
Cũng liên quan đến những hành vi trục lợi bảo hiểm, Công ty Bảo hiểm Bảo Việt Hà Nội cho biết, mới đây, công ty đã tiếp nhận một bộ hồ sơ xin yêu cầu bồi thường bảo hiểm xe cơ giới của vụ tai nạn ôtô xảy ra ở Bắc Ninh. Nhận thấy hồ sơ vụ tai nạn chỉ ra các dấu hiệu rõ ràng của việc khai không đúng sự thật, Bảo Việt Hà Nội đã từ chối việc bồi thường, tuy nhiên, phía chủ xe vẫn tiếp tục khiếu nại. Liên quan đến vụ việc, bà Nguyễn Thị Chinh - Trưởng phòng Tổng hợp, Công ty Bảo hiểm Bảo Việt Hà Nội cho biết, để bảo vệ quyền lợi cho khách hàng, công ty đã nhờ sự vào cuộc của cơ quan Công an Bắc Ninh. Kết quả giám định với sự tham gia viện khoa học hình sự Bộ Công an cũng đã kết luận là lời khai và hiện trường không phù hợp. Thế nhưng về phía chủ xe vẫn tiếp tục khởi kiện Bảo Việt ra tòa. Qua phiên xét xử sơ thẩm, đến ngày 25/11/2013, tòa án phúc phẩm đã tuyên: bác đơn yêu cầu của phía nguyên đơn vì cho rằng vụ tai nạn đó là không có thật. Bảo Việt Hà Nội không có trách nhiệm bồi thường. Thế nhưng về phía chủ xe cũng không hề chịu hình thức xử lí nào trước hành vi cố tình gian lận của mình.
Theo thống kê của các doanh nghiệp bảo hiểm, năm 2008, tổng số tiền trục lợi bảo hiểm xe cơ giới mới chỉ hơn 150 tỷ đồng. Nhưng năm 2013, con số này đã tăng hơn 300 tỷ đồng. Chỉ trong vòng 6 tháng đầu năm nay, các doanh nghiệp bảo hiểm đã phát hiện hàng chục vụ đòi bảo hiểm có nhiều dấu hiệu bất thường, trong đó bảo hiểm xe cơ giới và con người là 2 lĩnh vực có số vụ trục lợi bảo hiểm nhiều và phức tạp nhất. Về tỷ lệ các vụ trục lợi bảo hiểm chiếm bao nhiêu phần trăm trong tổng số hồ sơ yêu cầu bồi thường bảo hiểm, ông Phùng Đắc Lộc - Tổng thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam cho biết, số vụ nghi vấn trục lợi bảo hiểm nằm trong khoảng 10% số hồ sơ yêu cầu bồi thường. Trong số nghi vấn này, chúng tôi cũng phát hiện ra khoảng 50%, còn 50% khó có thể tìm được lý do từ chối bồi thường. Bởi sức ép theo quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm là khi nhận được đầy đủ hồ sơ, chứng từ thì trong vòng 15 ngày phải giải quyết bồi thường, nếu từ chối bồi thường phải có văn bản và nêu rõ lý do nên không có đủ thời gian điều tra, thẩm tra kỹ càng các hồ sơ nghi vấn.
Số tiền trục lợi bảo hiểm đang có xu hướng tăng lên hàng năm, tuy nhiên, một thực tế đáng lo ngại là cho đến nay, mặc dù có không ít vụ trục lợi bảo hiểm đã được phát hiện, song hầu như chưa có một tổ chức, cá nhân nào thực hiện hành vi trục lợi phải chịu các chế tài hành chính hay hình sự, hoặc nếu có thì hình phạt còn quá nhẹ, không đủ sức răn đe. Điều này vô hình trung đã “khuyến khích” những hành vi gian dối để trục lợi gây thiệt hại cho các doanh nghiệp bảo hiểm, cho những người tham gia bảo hiểm một cách chân chính.
La Phong