Do nắng hạn kéo dài gay gắt, nguồn nước ngầm ở huyện đảo Phú Quý, tỉnh Bình Thuận vốn đã thiếu, nay càng thiếu hụt nghiêm trọng. Hàng ngàn gia đình sinh sống trên đảo hiện đang đối mặt với tình trạng thiếu nước dùng trong sinh hoạt hằng ngày.
Thùng, can nhựa để trước nhà dân ở thôn Tân Hải, xã Long Hải chờ xe đến để mua nước
Thôn Tân Hải, xã Long Hải là khu vực thiếu nước trầm trọng nhất đảo Phú Quý. Hầu hết người dân ở đây đều dùng nước sạch của Nhà máy nước Long Hải. Nhưng 6 tháng qua, nhà máy chỉ hoạt động cầm chừng, người dân phải khổ sở thức khuya dậy sớm để chắt chiu từng giọt, dự trữ dùng tạm qua ngày. Thức khuya chờ đợi, nhưng không phải lúc nào cũng có nước.
Chị Trần Thị Biếc ở thôn Tân Hải, xã Long Hải bức xúc: “Bảy tám đêm hay bốn năm đêm mới có, bắt đầu ngồi chờ mở nước đến một hai giờ sáng. Khổ ghê luôn. Có bữa thức chờ tới sáng mà không có một hột nước”.
Nhiều nơi khác trên đảo Phú Quý cũng thiếu nước sinh hoạt nghiêm trọng, như ở thôn Phú An (xã Ngũ Phụng), thôn Triều Dương (xã Tam Thanh)… Nước ở nhà máy bị thiếu hụt, do vậy cũng không thể bơm tới các khu vực này. Các giếng đào cũng đã cạn kiệt. Để có nước dùng, người dân phải mua từ các xe tư nhân, mỗi mét khối nước có giá từ 50 đến 60 nghìn đồng.
Ông Dương Văn Minh làm nghề kéo ghe thuyền, nay kiêm thêm nghề chở nước để bán ở xã Long Hải cho biết: “Xe này tôi sắm ra là để kéo ghe. Nhưng trong hoàn cảnh thiếu nước, nhu cầu của bà con bắt buộc tôi phải gắn tẹc lên chở nước bán cho bà con. Một thùng 1.000 lít như vậy là 60.000 đồng”.)
Cả đảo Phú Quý có 2 nhà máy nước sinh hoạt là Ngũ Phụng và Long Hải, với tổng công suất thiết kế 2.200m3/ngày đêm. Lúc bình thường, 2 nhà máy vận hành 1.500m3/ngày đêm, nhưng nay do hụt nguồn nước ngầm, công suất cấp nước sinh hoạt bị sụt giảm mạnh. 5 trong số 11 giếng khoan cung cấp nước thô cho cụm nhà máy nước Phú Quý đã bị nhiễm mặn, không thể sử dụng. Tổng công suất cấp nước trên đảo hiện chỉ còn 680m3/ngày đêm. Do đó, các khu vực xa nhà máy gần như không có nước dùng. Nguồn nước được lấy từ các giếng ở vùng trũng cũng không đủ phân phối cho các khu vực hạn nặng...
Trước tình trạng này, Cụm Cấp nước đảo Phú Quý cùng với Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Bình Thuận đang tính toán phương án cấp nước tạm thời cho nhân dân. Ông Tạ Văn Huyền, Cụm trưởng Cụm cấp nước đảo Phú Quý cho biết: “Khoảng cuối tháng 6 này, Trung tâm Nước sạch của tỉnh sẽ ra Phú Quý khảo sát lại để dự định khoan thêm mấy điểm để cung cấp nước cho người dân. Hoạt động này cũng cần kinh phí, do vậy sau khi khảo sát xong sẽ xin kinh phí của Ủy ban Nhân dân tỉnh để thực hiện”.
Trước tình hình thời tiết ngày càng biến đổi thất thường, để đảm bảo nhu cầu nước sinh hoạt cho trên 27.000 người dân trên đảo, chính quyền huyện địa phương đã đưa ra nhiều giải pháp mang tính chiến lược để bảo vệ nguồn nước ngầm.
Ông Tạ Minh Nhựt, Phó Chủ tịch UBND huyện đảo Phú Quý nói: “Huyện có những giải pháp là vận động nhân dân xây dựng bể và hố chứa nước mưa. Gần đây, Chính phủ cũng quan tâm cấp kinh phí xây dựng 2 hồ chứa nước ở phía Bắc đảo để bổ sung thêm cho nguồn nước ngầm trong những năm tới. Bên cạnh đó chúng tôi còn vận động người dân trồng thêm cây xanh để giữ nguồn nước ngầm”.
Để quản lý chặt nguồn nước ngầm, nhiều năm qua, huyện đảo Phú Quý đã chỉ thị cấm người dân tự khoan giếng lấy nước. Việc sử dụng hiệu quả nguồn nước có ý nghĩa rất lớn nên người dân trên đảo đã thực hiện tốt điều này. Tuy nhiên, trước những biến đổi khó lường của thời tiết, đang rất cần những giải pháp đồng bộ để duy trì đủ nguồn nước phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của người dân trên đảo.
