Thuốc lá- “Bạn đồng hành” của bệnh ung thư
Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 loại hóa chất, trong đó có 69 chất gây ung thư. Trong số đó có nhiều chất được tổ chức nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) xếp vào nhóm 1, tức là các chất gây ung thư cho con người dù ở liều lượng rất thấp. Điển hình là các hợp chất thơm có vòng benzene, acetaldyhyde, arsenic, berrylium, vinyl chloride, formaldehyde, polonium-210... Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây nên 6 trong số 8 nhóm bệnh có số lượng tử vong cao nhất thế giới. Trong khi đó, hiện có khoảng 8 triệu người lao động Việt Nam tiếp xúc với khói thuốc thụ động ở nơi làm việc. Khoảng 47 triệu người Việt Nam hít phải khói thuốc thụ động ở nhà, trong đó có 33 triệu người không hút thuốc
Thuốc lá là “thủ phạm” gây ra khoảng 40.000 ca tử vong tại Việt Nam mỗi năm với hàng loạt căn bệnh được mệnh danh là “vô phương cứu chữa” như: ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư khoang miệng, ung thư da, các bệnh tim mạch, phổi tắc nghẽn mãn tính... Đáng nói, không chỉ người hút mà những người không hút thuốc lá nhưng bị phơi nhiễm với khói thuốc (hay còn gọi là hút thuốc lá thụ động) cũng có nguy cơ phải gánh chịu những rủi ro bệnh tật từ thuốc lá giống như người hút thuốc, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.
Cơ quan Nghiên cứu ung thư quốc tế xếp thuốc lá vào nhóm 1, tức nhóm nguyên nhân chắc chắn gây ung thư trên người trong bảng phân loại các yếu tố sinh ung thư. Thuốc lá được khẳng định là nguyên nhân gây ra 1/3 tổng số các trường hợp ung thư, chủ yếu là ung thư phổi. 90% các trường hợp ung thư phổi đều có liên quan hút thuốc lá. Nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi ở người hút thuốc lá cao gấp 20 lần so với người không hút thuốc. Nguy cơ này tỷ lệ thuận với thời gian hút và số điếu thuốc hút mỗi ngày. Người không hút thuốc lá thường xuyên sống trong môi trường có khói thuốc (hút thuốc lá thụ động) thì nguy cơ ung thư phổi gấp 1,2-1,5 lần so với người sống trong môi trường không khói thuốc.
Không can thiệp mạnh mẽ, năm 2030 sẽ có 70.000 tử vong vì thuốc lá
Việt Nam hiện đứng thứ 15 trên thế giới về số người hút thuốc với khoảng 16 triệu người trưởng thành hút thuốc. Theo điều tra hút thuốc lá ở người trưởng thành Việt Nam năm 2010, trung bình cứ 2 nam giới trưởng thành sẽ có 1 người hút thuốc, 2/3 số phụ nữ và trẻ em thường xuyên hít phải khói thuốc ở nhà, 33 triệu người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc. Gánh nặng bệnh tật các bệnh không truyền nhiễm mà nguyên nhân chính là do thuốc lá đang gia tăng nhanh chóng. Nếu như năm 1986, bệnh không lây nhiễm chỉ chiếm 39% số trường hợp nằm viện thì tới nay, tỷ lệ này lên tới 71%.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới, thuốc lá được chứng minh có liên quan đến 25 loại bệnh và là nguyên nhân chủ yếu của nhiều bệnh mãn tính nguy hiểm như ung thư phổi, thiếu máu cơ tim, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, đột quỵ… Năm 2012, người Việt Nam đã bỏ ra tới 22.000 tỷ đồng cho tiêu dùng thuốc lá. Tổng chi phí điều trị và tổn thất do mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm chỉ trong 5 nhóm bệnh (ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa - hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nhồi máu cơ tim, đột quỵ) trong số 25 bệnh do thuốc lá gây ra đã lên tới 23.000 tỷ đồng/ năm.
Theo uớc tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nếu không có các biện pháp mạnh mẽ phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả, số ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá ở nước ta sẽ lên tới 70 nghìn ca/năm vào năm 2030.
Box: Theo số liệu thống kê của WHO, trung bình mỗi năm trên thế giới có gần 6 triệu người bị chết vì những bệnh liên quan tới việc sử dụng thuốc lá. Như vậy, tính trung bình, cứ mỗi 6 phút, trên thế giới lại có một người chết do nghiện thuốc lá, và thuốc lá là nguyên nhân chính dẫn đến rất nhiều loại bệnh tật gây tử vong cao. Do đó, các chuyên gia của WHO cho rằng, hơn tất cả, mỗi người trong cộng đồng cần nhận thức rõ ràng và đầy đủ sự độc hại của thuốc lá để từ bỏ thói quen sử dụng thuốc lá, vừa gây hại cho sức khỏe, lại rất tốn kém tiền bạc cho sản phẩm gây chết người này, cũng như tiền để chữa các loại bệnh do chúng gây ra.
