Sự việc cá chết hàng loạt tại các tỉnh ven biển miền Trung đang gây tâm lý hoang mang, lo lắng cho người dân địa phương và khách du lịch.
Liên quan đến câu hỏi tại sao với các hoạt động của Formosa mà đoàn Chính phủ vào rồi mà còn nhiều đoàn khác, trong đó Bộ Công thương có tới 2 đoàn, tại họp báo Chính phủ chiều 5/5, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải cho biết: “Cá nhân tôi cho rằng đây là việc hết sức nghiêm trọng ảnh hưởng đến đời sống kinh tế, xã hội và thậm chí là chính trị của đất nước. Cho nên việc vào cuộc của các cơ quan là cần thiết. Bộ Công thương đã thực hiện đúng chức trách của mình, trong đó đối với Formosa là KCN lớn, sản xuất công nghiệp là chức trách quản lý của Bộ Công thương.
Khi xảy ra hiện tượng cá chết, Bộ Công thương tham gia đoàn thứ nhất kiểm tra sự vận hành của Formosa có đúng theo các qui định không. Đoàn 2 tổ chức riêng liên quan việc sử dụng hóa chất khi FMS nhập khẩu hóa chất vào Việt Nam bởi khi nhập hóa chất vào Việt Nam phải xin phép của Cục hóa chất.
“Hiện nay kết quả của đoàn đã tập hợp báo cáo lên CP cùng với báo cáo của các đơn vị khác như Bộ TN-MT” – ông Hải nói.
Riêng về hóa chất, theo đúng các con số nắm được qua kiểm tra, cả năm 2015 và tính dến thời điểm này, Cty Formosa nhập 384 tấn hóa chất, với 43 loại hóa chất được đăng ký và chấp thuận nhập khẩu để sử dụng.
Từ đầu 2016, Formosa được chấp nhận nhập khẩu với mục đích khai báo là làm sạch đường ống, làm mát… Từ đầu 2016 đến nay sử dụng 51 tấn hóa chất, còn tồn kho 248 tấn hóa chất. Đây là những hóa chất được phép nhập khẩu.
 |
Khi Bộ Công Thương cho phép Fomosa nhập gần 400 tấn hóa chất thì Bộ có tính toán được hàm lượng, số lượng hóa chất Fomosa sử dụng và thải ra môi trường có mức độ an toàn đến đâu hay không? Và lượng hóa chất mỗi năm Fomosa được phép sử dụng, thải ra môi trường tác động thế nào đến bờ biển Hà Tĩnh đã được tính toán chưa?
Trả lời câu hỏi này, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết: Trước hết, hiện nay, ví dụ trong ngành y tế, ta cũng phải nhập những thuốc rất độc về phục vụ chữa bệnh, bản thân nước ta cũng đã xuất khẩu nọc độc rắn. Tương tự, có nhiều hóa chất độc hại được nhập khẩu nhưng quan trọng là quá trình sử dụng đúng quy trình. Vấn đề ở đây là trong quá trình sử dụng, Fomosa phải tuân thủ những quy định về môi trường và các quy định khác. Câu hỏi Fomosa có tuân thủ đúng quy định về bảo đảm môi trường hay không và xử lý việc đó như thế nào thì Bộ TN&MT đã có đoàn kiểm tra và sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ, sau đó Chính phủ sẽ có thông báo chính thức về việc này.
Liên quan đến việc xử lý vấn đề cá chết hàng loạt, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng cho biết: Thủ tướng, các Phó Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương giải quyết vụ việc.
Theo đó, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chủ trì, phối hợp với các bộ Khoa học và Công nghệ, Công an, Quốc phòng, Công Thương, Y tế, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam khẩn trương, trong thời gian sớm nhất làm rõ nguyên nhân gây hải sản chết.
Tuy nhiên, đây là vấn đề khoa học chuyên sâu, có tính liên ngành cao, Thủ tướng Chính phủ cũng đã giao Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, các bộ ngành và các cơ quan chức năng huy động lực lượng các nhà khoa học, kể cả các nhà khoa học nước ngoài khẩn trương, sớm kết luận nguyên nhân gây chết hải sản, bảo đảm khách quan, khoa học, độc lập.
Giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan rà soát, thống kê, kịp thời trình Thủ tướng Chính phủ phương án hỗ trợ ngư dân và hộ kinh doanh hải sản bị thiệt hại; bảo đảm ổn định cuộc sống, không để người dân thiếu đói do phải ngừng nuôi trồng, khai thác hải sản, đặc biệt là các hộ gia đình chính sách, hộ nghèo, khó khăn và trường hợp bị thiệt hại nặng.
Bộ Công an chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương liên quan tập trung điều tra, làm rõ các vi phạm về môi trường tại khu vực miền Trung; bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội, xác định các đối tượng tung tin xuyên tạc, lợi dụng để kích động phá hoại, gây rối an ninh trật tự, chống Đảng, Nhà nước; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.
Các Bộ, ngành và địa phương trong cả nước tiến hành rà soát, tăng cường kiểm tra thanh tra công tác bảo vệ môi trường, bảo đảm đúng các quy định về xả thải và quan trắc môi trường.
Giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với các địa phương rà soát, kiểm tra tất cả các doanh nghiệp, khu công nghiệp xả thải ra môi trường biển, đặc biệt các cơ sở có tổng lượng thải lớn ra môi trường biển, bảo đảm khách quan, khoa học, đúng pháp luật, xử lý nghiêm vi phạm và khắc phục hậu quả. Khẩn trương báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc cấp phép, đánh giá tác động môi trường (ĐTM), giám sát hệ thống xả thải của Công ty TNHH Gang Thép Hưng Nghiệp Formosa, làm rõ trách nhiệm của cơ quan, cá nhân có liên quan; đồng thời triển khai ngay trạm quan trắc tự động từ điểm xả thải của nhà máy Formosa đến trạm quan trắc của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Tĩnh.
Giao các Bộ, ngành và địa phương liên quan chỉ đạo thu gom, xử lý hải sản chết, bảo đảm vệ sinh môi trường; tăng cường thanh tra, kiểm tra các mặt hàng thủy hải sản, bảo đảm an toàn thực phẩm; nghiêm cấm vận chuyển, tiêu thụ, kinh doanh, sử dụng hải sản chết làm thực phẩm, nguyên liệu thức ăn chăn nuôi dưới mọi hình thức.
Giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các Bộ: NN&PTNT, KH&CN, TN&MT và các cơ quan liên quan sớm xác định rõ độc tố (nếu có) trong các loại thuỷ hải sản ảnh hưởng đến sức khoẻ con người; khuyến cáo người dân sử dụng thuỷ hải sản bảo đảm an toàn.
Giao Bộ Công Thương chủ trì cùng Bộ NN&PTNT và các địa phương chỉ đạo các doanh nghiệp kinh doanh, chế biến hải sản triển khai đồng bộ các giải pháp thu mua, tiêu thụ hải sản đánh bắt xa bờ đã được xác nhận bảo đảm an toàn. Thiết lập và công bố đường dây nóng trên các phương tiện thông tin đại chúng để tập trung chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn kịp thời cho ngư dân.
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các tổ chức tín dụng liên quan nghiên cứu phương án miễn, giảm, khoanh nợ, giãn nợ những khoản vay cũ và tiếp tục cho vay mới để ngư dân phát triển sản xuất.
Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo các cơ quan báo chí thực hiện việc đưa tin trung thực, chính xác, khách quan, đúng định hướng, có cơ sở khoa học, đấu tranh phản bác các thông tin xuyên tạc, luận điệu sai trái, kích động nhằm,ổn định tình hình, không gây tâm lý hoang mang trong dư luận. Động viên nhân dân tiếp tục khai thác hải sản xa bờ; phối hợp với các cơ quan liên quan cung cấp thông tin và truyền thông về sản phẩm hải sản an toàn, môi trường biển sạch, tiếp tục phát triển sản xuất kinh doanh và du lịch tại các tỉnh ven biển miền Trung.
Trên cơ sở ý kiến của Bộ Khoa học và Công nghệ về nguyên nhân, giao Bộ Tài nguyên và Môi trường - là cơ quan phát ngôn về vấn đề này, báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét xử lý nghiêm các vi phạm theo đúng quy định của pháp luật, không loại trừ bất cứ tổ chức, cá nhân nào.
Hiện nay, các Bộ, ngành, cơ quan chức năng và các địa phương đang khẩn trương triển khai thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Trong đó đã quyết định hỗ trợ khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại (theo Quyết định 49/2012/QĐ-TTg và Quyết định số 142/2009/QĐ-TTg); cấp 15kg gạo/nhân khẩu/tháng trong thời gian 1,5 tháng cho các hộ đánh bắt ven bờ và vùng lộng bị ảnh hưởng; hỗ trợ các tàu khai thác ven bờ không ra khơi được mỗi tàu 5 triệu đồng; hỗ trợ lãi suất tín dụng cho các hộ thu mua cá và dịch vụ nghề cá; hỗ trợ tiêu huỷ cá chết./.