Ép dân đóng tiền triệu để xây dựng công sở xã

Một xã miền núi đang có 47,6% hộ nghèo, nhưng khi xây dựng công sở mới, chính quyền đã bắt mỗi hộ dân phải đóng góp tiền triệu. Điều đáng nói hơn, một "luật của xã" đã được đưa ra: Nếu hộ nào không đóng góp thì miễn giải quyết các thủ tục vay vốn ngân hàng để phát triển kinh tế.

Mỗi hộ dân phải đóng 1 triệu đồng

Ái Thượng có tới 47,6% số hộ nghèo, trong đó có 3 làng gồm: làng Côn, làng Khà, làng Cón thuộc diện 135, đời sống nhân dân rất thiếu thốn. Hiện tại, học sinh cấp I của 3 làng nêu trên đang phải học lớp ghép, học nhờ tại trường mầm non do phòng học cấp I là nhà tranh tre, nứa lá đã bị sập chưa được xây dựng lại. Hằng ngày, các giáo viên từ trung tâm xã phải vượt sông Mã, đến địa bàn các làng trên để dạy học. Bên cạnh đó, trạm y tế của xã xây dựng từ lâu, hiện cũng đã xuống cấp, ảnh hưởng đến hoạt động khám chữa bệnh cho nhân dân. Xã có 1.115 hộ dân nhưng số học sinh học cấp III của xã cũng chỉ có khoảng 20 em...

Năm 2007, xã Ái Thượng đã được Chính phủ hỗ trợ hơn 2,8 tỷ đồng để xây dựng trụ sở UBND xã. Theo ông Nguyễn Đức Lục, cán bộ kế toán ngân sách xã cho hay, tổng kinh phí công trình trụ sở UBND xã Ái Thượng được phê duyệt là 3.454.240 triệu đồng. Để xây dựng được công trình này, xã Ái Thượng phải đảm bảo được 20% vốn đối ứng cho tổng vốn xây dựng công trình trên. Theo tính toán của UBND xã, thì người dân phải đóng phí xây dựng công sở cho xã. Vì vậy, UBND xã đưa ra mức thu 1 triệu đồng/hộ. Tại thời điểm quy định thu, số hộ dân phải nộp tiền là 1.003 hộ, tương ứng với  1.003 triệu đồng.

Chưa đóng góp, miễn vay vốn ngân hàng        

Thấy việc thu phí xây dựng công sở tiến triển chậm, năm 2009, UBND xã Ái Thượng kiên quyết đưa ra "luật của xã" nhằm thu hồi số tiền của dân cho nhanh. Theo đó, hộ dân nào chưa đóng số tiền nêu trên, thì xã sẽ không giải quyết thủ tục, hồ sơ vay vốn ngân hàng và quỹ tín dụng nhân dân. Cũng do thứ "luật" bất thành văn này của UBND xã Ái Thượng, nên đã khiến nhiều hộ dân không thể vay vốn phát triển kinh tế để thoát nghèo.

"Chúng tôi sẽ kiểm tra lại vấn đề thu của dân ở xã Ái Thượng. Việc thu mỗi hộ 1 triệu đồng là quá cao và UBND xã Ái Thượng đặt ra quy định chưa đóng góp, không được vay vốn ngân hàng là hoàn toàn sai, cần phải nghiêm túc sửa chữa" - Ông Lê Bá Chế, Phó Chủ tịch (phụ trách) UBND huyện Bá Thước.

Trao đổi với phóng viên, ông Trương Ngọc Khuyến, Chủ tịch UBND xã thừa nhận: "Chúng tôi biết đưa ra mức thu như vậy là quá cao đối với người dân, nhưng nếu không thu như vậy, chúng tôi sẽ không biết lấy tiền đâu ra để trả nợ cho công trình này". Ông Khuyến còn cho biết thêm, dù tiến hành thu từ năm 2007, nhưng đến nay UBND xã cũng mới thu được gần 50% số tiền "đối ứng" từ các hộ dân. Khi được hỏi vì sao chính quyền lại đặt ra quy định hộ dân nào chưa nộp, thì không được vay vốn ngân hàng? Ông Khuyến thừa nhận: "Chúng tôi biết đặt ra quy định ấy là sai, nhưng không làm như thế thì không thu được tiền". 

Trong điều kiện là một xã miền núi còn nhiều khó khăn, có 47,6% số hộ nghèo, thu nhập của người dân chủ yếu dưạ vào nông nghiệp, thì "phí xây dựng công sở" cộng với các khoản giao nộp khác sẽ nâng tổng đóng góp của người dân trong năm lên quá cao. Chính vì lẽ đó, đến thời điểm này nhiều hộ dân ở xã Ái Thượng vẫn chưa hoàn thành việc đóng góp xây dựng công sở xã. Việc huy động vốn đóng góp xây dựng công sở xã là cần thiết, đúng theo tinh thần "Nhà nước và nhân dân cùng làm", tuy nhiên, cách làm ở xã Ái Thượng là chưa hợp lý và sẽ khiến nhiều hộ dân trong xã đã nghèo càng lâm vào tình trạng khó khăn hơn.

Thế Anh