Ðền cổ Yasukuni: Quá khứ không ngủ yên

Hàng năm, cứ vào dịp kỷ niệm ngày Nhật Bản đầu hàng quân đồng minh, kết thúc Thế chiến thứ hai, ngày 15/8/1945, mọi sự chú ý của quốc tế lại dồn về khu đền cổ Yasukuni tại Tokyo được xây dựng từ năm 1896 và là nơi thờ tự những người Nhật đã hy sinh để bảo vệ nước Nhật và Thiên Hoàng, trong đó có cả hàng nghìn quân nhân Nhật đã từng bị Tòa án Quốc tế kết án là tội phạm chiến tranh.

Mọi chuyến thăm viếng của các chính khách Nhật Bản đến khu đền này đều gây phản ứng gay gắt từ Trung Quốc cũng như Hàn Quốc và CHDCND Triều Tiên. Bởi vì theo những nước láng giềng từng bị Nhật Bản xâm chiếm, đó là một hành động tôn vinh quá khứ quân phiệt của Nhật Bản, khơi dậy nỗi đau mất mát của những nạn nhân dưới thời phát xít Nhật.

Các láng giềng Bắc Á của Nhật Bản theo dõi sát sao mọi chuyến thăm viếng của các chính khách Nhật Bản đến đền Yasukuni.

Ngày 15/8/2013, ngày kỷ niệm lần thứ 68 nước Nhật đầu hàng Đồng minh trong Đệ nhị thế chiến, hai Bộ trưởng trong Chính phủ đã đến viếng đền Yasukuni tại Tokyo, nơi thờ linh vị 14 tội phạm chiến tranh hàng đầu của Nhật Bản. Điều này đã lập tức làm dấy lên phản ứng bất bình từ phía Trung Quốc và Hàn Quốc, cho dù Thủ tướng Nhật Bản đã tránh không trực tiếp đến đền Yasukuni.

Được biết, người đầu tiên đến đền thờ cầu nguyện vào khoảng 8 giờ sáng là Bộ trưởng Nội chính và Thông tin Yoshitaka Shindo. Ít phút sau, đến lượt Chủ tịch Ủy ban An ninh Quốc gia Keiji Furuya. Phát biểu trước báo giới, nhân vật này nhấn mạnh: “Việc an ủi linh hồn nạn nhân chiến tranh là một vấn đề thuần túy quốc gia. Các nước khác không nên chỉ trích hay can thiệp vào”.

Ngoài hai Bộ trưởng nói trên còn có 90 nghị sĩ đến nghiêng mình trước bàn thờ của đền Yasukuni. Ngoài các chính khách, thường dân, con cháu các quân nhân tử trận cũng đến đây. Phía bên trong khuôn viên ngôi đền, các thành phần bị xem là cực hữu đã vẫy cờ Nhật kêu gọi dân chúng tưởng niệm các tử sĩ.

Riêng Thủ tướng Shinzo Abe, như từng tuyên bố trước đây, ông đã không đến cầu nguyện ở đền Yasukuni. Thế nhưng, ông đã cho trợ lý của ông chuyển lễ vật đến đền: Một nhánh cây “thiêng liêng”. Phát biểu với hãng tin Nhật Jiji, người trợ lý giải thích là ông Shinzo Abe “thành thật chia buồn với linh hồn cha ông và xin lỗi là đã không đến đền”.

Phải nói là việc đến viếng đền Yasukuni hàng năm vào những ngày này được các nước láng giềng Đông Bắc Á của Nhật Bản theo dõi rất sát và phản ứng gay gắt nếu có viên chức Chính phủ Nhật Bản đến đây.

Bắc Kinh ngay lập tức đã phản ứng, lên án gắt gao việc hai Bộ trưởng Nhật Bản đến viếng đền Yasukuni. Bộ Ngoại giao Trung Quốc trong một thông cáo đã “lên án mạnh mẽ” một hành động “xúc phạm nặng nề tình cảm người dân Trung Quốc và người dân nước khác trong khu vực”. Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn cho biết đã triệu mời Đại sứ Nhật Bản lên để phản đối.

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc cũng tố cáo Tokyo là đã “nhắm mắt làm ngơ” trước hành vi xâm lược bạo tàn của Nhật Bản trong nửa đầu thế kỷ 20. Tổng thống Hàn Quốc Park Geun Hye cũng cho rằng “khó có thể xây dựng niềm tin nếu không có sự sẵn sàng đối mặt với lịch sử và xem xét các vết thương gây ra cho người khác”.

 (Theo AFP, CNN)

Song Minh