Cũng từ năm 2000 đến nay, cả nước đã xảy ra gần 300 đợt lũ quét, sạt lở làm chết và mất tích hơn 700 người. Hơn 10.000 ngôi nhà bị hư hỏng, nhiều công trình giao thông, thủy lợi, dân sinh, kinh tế bị tàn phá... với tổng thiệt hại hàng nghìn tỉ đồng.
Những con số và hình ảnh đang hiện hữu cho thấy thiên tai đang diễn biến phức tạp và nó đang đe dọa nghiêm trọng đến an toàn tính mạng, cuộc sống và tài sản của con người. Chúng ta chưa kịp hoàn hồn vì trận sạt lở, lũ quét kinh hoàng cuối năm 2017 thì những ngày qua, người dân các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Lai Châu, Hà Giang lại chịu thêm những mất mát lớn. Hàng chục người dân đã bị chết và mất tích do lũ cuốn, do đất đá sạt lở vùi lấp; hàng trăm ngôi nhà đã bị cuốn trôi, bị sập và hư hỏng nặng; thiệt hại hàng nghìn héc-ta hoa màu và thủy sản; Nhiều tuyến giao thông, cầu cống bị tê liệt và hư hỏng. Tổng thiệt hại ước tính gần 150 tỷ đồng.
Theo Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai, ngay từ ngày 22/6/2018, khi nhận được cảnh báo từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia về tình hình mưa lớn có nguy cơ gây sạt lở đất, lũ quét ở khu vực miền núi phía Bắc, Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống thiên tai phát đi thông báo đến các địa phương bị ảnh hưởng để các địa phương chủ động triển khai phòng chống thiên tai. Tuy nhiên, thiệt hại nặng nề vẫn xảy ra dù trước đó đã có bài học đau đớn từ trận lũ quét và sạt lở ở Hòa Bình, Yên Bái.
Sức tàn phá khủng khiếp của thiên tai đã khiến cho con người chúng ta không thể trở tay, dù thực tế đã được cảnh báo trước. Địa hình vùng đồi núi di chuyển khó khăn nên việc di dời và sơ tán cũng là một rào cản. Nguyên nhân nào khiến cho tình trạng sạt lở, lũ ống, lũ quét tại các tỉnh miền núi phía Bắc diễn biến nhanh và phức tạp, thậm chí là diện ảnh hưởng của nó rất rộng.
Trong số những nguyên nhân được các chuyên gia môi trường nhắc đến có nguyên nhân về rừng đã bị hủy diệt với những cánh rừng đầu nguồn đã bị lâm tặc và những kẻ có liên quan đến lâm tặc tàn phá một cách không thương tiếc. Máu rừng đã đổ, những cánh tay của rừng đã bị chặt cụt đi rồi thì hỏi làm sao chúng ta giữ được đất, giữ được đá. Chính phủ đã từng ban lệnh cấm mở cửa rừng, nhưng không hiểu vì sao, rừng vẫn bị tàn phá để nó trở thành những quả đồi trọc? Những trận cuồng phong, những cơn thịnh nộ của thiên nhiên: mưa, lũ, sạt lở phải chăng là lời cảnh báo quá muộn màng? Làm sao để người dân không phải mất mạng vì sạt lở, vì lũ quét? Liệu chúng ta có di dời, sơ tán mãi mỗi khi thiên tai ập đến? Đây là câu hỏi của rất nhiều người dân đặt ra cho các cơ quan quản lý, cơ quan chức năng trong thời gian tới.
