HCG (có khi được viết là hCG, viết tắt của Human Chorionic Gonadotropin) là một hoóc-môn (nội tiết tố) tiết ra từ nhau thai của người phụ nữ mang thai. Phụ nữ khi trễ kinh muốn kiểm tra việc mình có mang thai hay không thường đến các bệnh viện làm xét nghiệm đo nồng độ HCG trong máu. Ngoài làm xét nghiệm thử xem có thai, xét nghiệm HCG máu cũng quan trọng để đánh giá một nghi ngờ thai ngoài tử cung hoặc để giám sát một người phụ nữ sau sảy thai.
Về mặt cấu trúc hóa học, HCG là một glycoprotein (một loại chất đạm) chứa 237 axít amin. Trước đây để có HCG dùng trong xét nghiệm và nghiên cứu, người ta phải ly trích HCG từ nước tiểu của phụ nữ mang thai. Nay người ta dùng kỹ thuật tái tổ hợp DNA trong công nghệ sinh học để sản xuất HCG.
Trong y học, người ta có dùng HCG để trị vô sinh ở phụ nữ (dùng đến 10.000 đơn vị HCG để gây rụng trứng) và cả nam giới. Dùng HCG phải rất thận trọng vì chất này rất dễ gây tai biến. Trước hết, nó phải được dùng ở dạng thuốc tiêm chích mà tiêm chích thì có nguy cơ lây nhiễm các bệnh như: HIV, viêm gan B,C… Vì có bản chất là protein, nó rất dễ gây dị ứng mà nặng nhất là gây sốc phản vệ làm chết người. Phụ nữ dùng nó có nguy cơ bị thuyên tắc tĩnh mạch và động mạch. Còn nam giới dùng nó có nguy cơ bị tăng hoóc-môn sinh dục nam (androgen) đưa đến ung thư tuyến tiền liệt và cả ung thư vú (ở nam).
Đã có trường hợp dùng HCG bất hợp pháp như dùng phối hợp HCG với chất đồng hóa steroid (anabolic steroid) trong “doping” ở lĩnh vực thi đấu thể thao. Phối hợp HCG với nandrolone sẽ giúp vận động viên tăng lượng cơ bắp cũng đồng nghĩa với tăng thành tích trong thi đấu. HCG có tên trong danh sách cấm của Ủy ban Olympic Quốc tế. Đáng nói hơn, Cơ quan Quản Thực phẩm - Dược phẩm Mỹ (FDA) và Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) đang chung tay chống lại hoạt động buôn bán các sản phẩm có chứa HCG với mục đích giảm cân. Đây cũng là những sản phẩm không được thừa nhận bởi FDA vì chưa chứng minh hiệu quả làm giảm cân. FDA cũng cho rằng, nói HCG làm giảm cân hiệu quả chỉ là sự gian dối. Chúng đã được các công ty quảng cáo như “liệu pháp vi lượng đồng căn” (homeopathic) và bán rộng rãi dưới dạng thuốc không cần kê đơn (OTC).
Một số chuyên gia y tế cho rằng những sản phẩm này không những không được chứng minh hiệu quả và có khả năng gây nguy hiểm khi kết hợp với một chế độ ăn kiêng khắc nghiệt, mà chế độ ăn này kết hợp với sự vận động thích hợp cũng làm cho giảm cân. Thông tin về việc dùng HCG để giảm cân hiệu quả như đã được tiếp thị quảng cáo ồ ạt là không đáng tin cậy.
