Tôi năm nay 50 tuổi, từ năm ngoái tôi thấy sức khỏe giảm sút, đặc biệt là kinh nguyệt không được ổn định. Tôi đi khám và được bác sĩ chẩn đoán là rối loạn tiền mãn kinh và cho tôi uống estrogen. Xin hỏi dùng thuốc này kéo dài có tác dụng phụ gì không? Tôi xin cảm ơn.
Đoàn Vi Hương (Hà Nội)
Trong cơ thể có các chất estradiol, estron và estriol là các estrogen được nhau thai và buồng trứng tiết ra, trong đó estradiol có hoạt tính mạnh nhất và là sản phẩm bài tiết chính của buồng trứng. Hiện tại có thể tổng hợp được các estrogen là estron và estriol.
Estrogen là hormon sinh dục nữ nên thuốc có rất nhiều tác dụng, trước hết nó có vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành và điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Bên cạnh đó, nó đóng vai trò chủ đạo trong việc phát triển giới tính và cơ quan sinh dục nữ như âm đạo, vòi trứng, nội mạc tử cung... tạo nên các đặc tính thứ phát của giới nữ như giọng nói thanh, vai nhỏ, ngực nở và điều hoà phân bố mỡ tạo hình dáng phụ nữ...
Khi sử dụng liều cao, thuốc ức chế ngược làm cơ thể ngừng sản xuất estrogen, trứng không phát triển và không bám vào niêm mạc tử cung, do đó ngăn cản sự thụ thai, làm ngừng bài tiết sữa. Với nam giới khi dùng liều cao có thể gây teo tinh hoàn, ngừng sản xuất tinh trùng và teo các cơ quan sinh dục ngoài.
Ngoài ra thuốc còn có một số tác dụng khác như tăng đồng hoá, ngăn ngừa tiêu xương, làm giảm LDL và tăng HDL - cholesterol nên có tác dụng ngăn ngừa xơ vữa động mạch ở giai đoạn tiền và hậu mãn kinh...
Tuy nhiên cần lưu ý có một số tác dụng không mong muốn khi sử dụng như căng ngực, buồn nôn, nhức đầu, vàng da, ứ mật, tăng calci máu, tăng cân. Chứng vú to và giảm tình dục ở nam giới. Có thể gây ung thư nội mạc tử cung, ung thư vú.
Vì vậy thuốc được chỉ định hạn hẹp trong một số bệnh lý sau:
- Sau cắt buồng trứng, dậy thì muộn, rối loạn tiền mãn kinh và mãn kinh.
- Làm thuốc tránh thai.
- Điều trị rối loạn kinh nguyệt.
- Điều trị bệnh nam hoá (phụ nữ mọc râu, trứng cá).
- Điều trị ung thư tuyến tiền liệt.
Tuy nhiên thuốc không được dùng cho người bệnh gan; người cao huyết áp và huyết khối tắc mạch; phụ nữ mang thai và cho con bú; ung thư tử cung, ung thư vú.
Trong trường hợp này bạn cần tuân thủ nghiêm túc đơn điều trị của bác sĩ, ngoài ra cần thường xuyên theo dõi, nếu có bất thường cần liên hệ ngay với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
BS. Nguyễn Vân Anh