Đến tuổi dậy thì, trẻ bắt đầu tìm hiểu, khám phá và cảm nhận những cảm xúc mới lạ về cơ thể mà trước đây không hề có. Cùng với sự thay đổi về hormon, thì sách báo, phim ảnh và quan niệm sống cởi mở hơn… cũng giúp trẻ vị thành niên (VTN) tiếp cận dễ dàng hơn, nhanh hơn với vấn đề mà các thế hệ trước cho là điều “cấm”, là vấn đề tế nhị - tình dục. Tuy nhiên cũng phải định hướng, vẽ đường cho hươu chạy đúng. Do hiểu biết chưa nhiều về giới tính, nhiều khi trẻ có những suy nghĩ rất ngây ngô về bạn khác giới, về tình yêu và cả tình dục. Do đó, khi trẻ có những thắc mắc giới tính, phải giải thích, khuyên nhủ cặn kẽ, nói chuyện giới tính là giúp trẻ nhận thức được giá trị của bản thân, khi ấy trẻ sẽ thấy mình tự tin và vững vàng hơn trong cuộc sống.
Quan hệ tình dục không phải là điều xấu. Nhưng quan hệ tình dục khi còn là VTN, trong khi chưa chuẩn bị đầy đủ kiến thức về sức khỏe sinh sản thì hậu quả sẽ như thế nào? Làm thế nào để con trẻ “tâm phục khẩu phục”? Người lớn cần đưa ra những lời giải thích, những lời khuyên thấu tình, đạt lý, phù hợp với tâm lý của trẻ. Cần lái tình cảm của trẻ theo chiều hướng tích cực. Phân tích cho trẻ thấy mức độ tình cảm của mình và giải thích rằng: đó là tình cảm đẹp đẽ của tuổi học trò, song ngay lúc này, điều quan trọng nhất vẫn là việc học. Cho trẻ thấy được nếu quan hệ tình dục sớm cũng dễ mắc phải những hành vi xấu như nghiện rượu, ma túy, phạm pháp và ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết quả học tập. Trong các hậu quả của việc quan hệ tình dục sớm thì việc mang thai ngoài ý muốn là nỗi kinh hoàng, nhất là với các em gái.
Những biểu hiện của ham muốn tình dục ở tuổi VTN là bình thường, nhưng các em cần được giáo dục để hiểu rằng, cần biết sử dụng ý thức và hiểu biết để làm chủ bản thân. Các bậc cha mẹ, thầy cô giáo nên là “người bạn lớn” của con trẻ. Người bạn lớn ấy sẽ không nói những điều giáo lí xa xôi, không dọa nạt, không cấm đoán... Người bạn lớn sẽ tâm sự những cảm xúc, tình cảm của mình thời đi học. Tâm sự cả những tâm tư, hồi hộp khi bất ngờ biết mình “cảm” ai đó… Hãy thường xuyên có những cuộc chuyện trò, thảo luận cùng học trò về tình bạn, tình yêu... Như vậy, sẽ tạo cho trẻ một bầu không khí cởi mở và khích lệ để chúng sẵn sàng tâm sự, hỏi han những điều chúng muốn biết. Trẻ VTN cần được trang bị tốt hơn nữa kiến thức về sức khỏe sinh sản. Hãy giáo dục cho trẻ hiểu biết về giới tính, tình dục, tình dục an toàn và những hậu quả khó lường khi quan hệ tình dục sớm nhằm hạn chế mức cao nhất những biến cố xảy ra.
BS.Trần Phương Thu
