Trời rét đậm rét hại, nhiều người dân tận dụng đủ các phương cách khác nhau nhằm chống rét. Tuy nhiên, những vụ tai nạn từ sưởi ấm gần đây liên tục xảy ra, gây hậu quả vô cùng đáng tiếc. Thậm chí cả những thiết bị sưởi ấm phổ biến trong các gia đình, nhưng do chủ quan hoặc sử dụng thiếu hiểu biết nên đã không đem lại sức khỏe và an toàn cho người sử dụng. Cẩn thận và nắm rõ ưu nhược điểm của các thiết bị để chống rét an toàn không bao giờ là thừa...
“Hung thần”... lò sưởi than
Thông tin từ Khoa Hồi sức tích cực chống độc (BV đa khoa tỉnh Nghệ An) cho biết, chỉ trong 3 ngày bệnh viện tiếp nhận 7 bệnh nhân ngộ độc ngạt khí than, trong đó có 3 sản phụ mới sinh con đến từ các huyện Nam Đàn, Thanh Chương và thị xã Cửa Lò.
Khi đốt than, củi sưởi ấm, cần mở cửa thông thoáng và có người lớn canh chừng.
Sáng 26/1, BVĐK Nghệ An cấp cứu 4 nạn nhân trong một gia đình bị ngộ độc khí carbon monoxide (CO) trong tình trạng nguy kịch do đốt than sưởi trong phòng kín, còn một cháu bé 18 tháng tuổi đã tử vong. 5 nạn nhân trong vụ ngộ độc than này đều trú tại thị trấn Nam Đàn (huyện Nam Đàn, Nghệ An) là các thành viên trong một gia đình, gồm chị Nguyễn Thị Nga (20 tuổi), bà Nguyễn Thị Tiến (40 tuổi, mẹ ruột chị Nga), chị Đậu Thị Hạnh (17 tuổi, em chồng chị Nga) và hai cháu bé: bé gái 18 tháng tuổi và bé trai 1 ngày tuổi con chị Nga. Nguyên do người nhà đốt than củi để xông và sưởi ấm cho sản phụ trong khi diện tích phòng kín chỉ khoảng 15m2, khí độc từ lò than đã khiến cả 5 người ngủ trong phòng bị mê man, bất tỉnh. Đến hôm nay, sau 3 ngày nhập viện điều trị, được các y bác sĩ nỗ lực cứu chữa, các bệnh nhân điều trị tại BV đa khoa Nghệ An sức khỏe tiến triển tốt hơn. Riêng bé gái 18 tháng tuổi đã tử vong do ngộ độc khí.
Đêm 25/1, sản phụ P.T.G. (24 tuổi, ở thị xã Cửa Lò) vừa sinh con một tuần tuổi cũng phải nhập viện vì sưởi ấm bằng than trong phòng đóng kín. Người nhà nạn nhân cho biết buổi tối gia đình đốt than củi sưởi ấm hai mẹ con trong phòng kín, chỉ khoảng 3 giờ đồng hồ thì phát hiện sản phụ co giật, phải chuyển cấp cứu. Rất may cấp cứu kịp thời nên hiện sản phụ đã hồi sức trở lại, cháu bé cũng an toàn.
Cách đó hơn một tháng, tháng 12/2015, vợ chồng anh Nguyễn Văn Hùng (20 tuổi) và Lê Thị Thúy Kiều (19 tuổi, cùng trú thôn Thạnh Mỹ, xã Điện Quang, Quảng Nam) đốt lò than đặt dưới gầm giường sưởi ấm cho con trai là Nguyễn Văn Huy (1 tuổi). Trưa hôm sau, mẹ anh Hùng đi làm về thấy cửa phòng hai vợ chồng con trai đóng kín mít, gọi không thấy ai trả lời, bà phá cửa vào thì phát hiện cháu Huy đã tử vong; hai vợ chồng con trai bất tỉnh nên đưa đi cấp cứu.
Thực tế, việc nhập viện do dùng than sưởi ấm mùa đông không phải là hiếm. Theo thống kê của Trung tâm Chống độc BV Bạch Mai, mỗi năm Trung tâm tiếp nhận cấp cứu 10-20 bệnh nhân ngộ độc do hít phải khí than. Đó là chưa kể nhiều vụ khác được cấp cứu tại các bệnh viện tỉnh. Bên cạnh những ca tử vong, có không ít người không thể trở lại bình thường do não bị ảnh hưởng, thậm chí có người còn sống thực vật.
Một nghiên cứu tại Hà Nội cho thấy, đối với khu vực nội thành, 70% gia đình sử dụng gas, điện và số còn lại dùng bếp than tổ ong để đun nấu sinh hoạt. Còn ở ngoại thành và các tỉnh khác, tỷ lệ này ngược lại là 30% dùng gas, điện và 70% dùng than củi. Nhiều gia đình đã chủ quan dùng luôn bếp lò làm dụng cụ sưởi ấm nên gây họa.
Sử dụng phải biết cách
Hiện nay, ngoài chăn điện, túi sưởi sử dụng khi đi ngủ, nhiều gia đình chọn giải pháp làm ấm không khí cả phòng bằng máy điều hòa, máy sưởi Halogen, quạt sưởi dùng dây mayso...
Gần đây, một số gia đình sử dụng túi sưởi cắm điện. Cũng như bất kỳ loại đồ điện nào, túi sưởi có thể gây họa lớn cho người sử dụng nếu thiếu cẩn thận. Mới đây một bé gái 8 tuổi ở Tuyên Quang đã bị bỏng nặng do vỡ túi sưởi trong khi đang cắm điện. Kỹ sư Nguyễn Huy Bạo, nguyên cán bộ Viện Kỹ thuật Quân sự cho biết, một nguyên tắc khi dùng túi sưởi là không sử dụng túi khi đang cắm điện. Khi cắm điện cũng không được ngồi gần, nên để túi cách xa người tối thiểu 2m. Cần kiểm tra túi trước khi cắm xem có rách mép hay rò rỉ nước hay không.
PGS. Nguyễn Đức Lợi, Viện Nhiệt lạnh, Đại học Bách khoa (Hà Nội) khuyến cáo, ví dụ các loại chăn điện, đệm gối điện có ưu điểm là đưa hơi ấm trực tiếp đến cơ thể chứ không cần phải làm nóng cả không gian phòng nên tiết kiệm điện. Tuy nhiên, sử dụng lại phải rất cẩn thận vì dây may so được bố trí trực tiếp ngay trong chăn, đệm, gối nên rất dễ bị hư hỏng, đứt gãy khi bị gập lại, đặc biệt là chăn vì diện tích rất rộng và phải chịu tác động trực tiếp lực từ cơ thể con người.
Ngoài ra còn có các loại máy sưởi dầu, sử dụng điện để làm nóng dầu chứa trong các thanh sưởi. Loại này thường ít đốt ôxy và tương đối an toàn. Máy sưởi đèn Halogen: an toàn, sinh nhiệt bằng cách đốt cháy ion, phát nóng giống nguyên lý đèn nê-ông. Các loại máy sưởi bức xạ hồng ngoại (quạt sưởi, đèn sưởi, lò sưởi dùng dây may so trực tiếp...) luôn luôn tiềm tàng nguy cơ gây cháy cao. Do đó, phải đặt chúng ở xa ít nhất khoảng 1-2m tùy từng loại. Đây cũng là loại máy sưởi gây khô da, làm da nứt nẻ khó chịu vì tia hồng ngoại mang nhiệt tác động trực tiếp lên bề mặt da.
Riêng về bếp than, củi, đốt gas... đều có nguy cơ rất cao là thiếu ôxy trong phòng, có thể nhiễm độc khí CO, đặc biệt khi sưởi mùa đông người ta thường đóng kín cửa. PGS. Nguyễn Ngọc Tuấn, Chủ nhiệm Khoa Bỏng trẻ em, Viện Bỏng cho biết, trong trường hợp nhất thiết phải đốt than, củi sưởi ấm thì tuyệt đối không được đốt trong phòng kín, tạo không khí thoáng, xa tầm với của trẻ. Đặc biệt, không để trẻ tự trông lẫn nhau, nhất thiết lúc nào cũng phải có người lớn canh chừng trẻ vì chỉ một phút bất cẩn tai nạn có thể xảy ra.