Một trong những dự án được Bộ GD và ĐT triển khai khá rầm rộ những năm vừa qua với kỳ vọng sẽ thay đổi cách dạy, cách học trong giáo dục phổ thông là Dự án mô hình trường học mới tại Việt Nam (VNEN) với tổng số vốn 87,6 triệu USD.
Tuy nhiên, vừa qua báo chí phản ánh khi dự án kết thúc, việc tiếp tục ứng dụng mô hình VNEN đã vấp phải sự phản ứng của một số địa phương, các thầy giáo, cô giáo và học sinh.
Một lớp học theo mô hình VNEN (Ảnh:VNE)
Trước vấn đề dư luận nêu, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết thời gian qua Bộ đã chỉ đạo nghiên cứu, vận dụng một số phương pháp, hình thức dạy học tiên tiến của thế giới vào các cấp học phổ thông như: dạy học giải quyết vấn đề, dạy học tìm tòi nghiên cứu, dạy học dự án, phương pháp "bàn tay nặn bột"..., trong đó có mô hình trường học mới (VNEN).
"Đây là mô hình đã được thử nghiệm ở một số nước cho kết quả tốt, được UNESCO và chuyên gia giáo dục quốc tế khuyến cáo chọn thử nghiệm tại Việt Nam", Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đánh giá.
Kết quả 3 năm thử nghiệm cho thấy mô hình có nhiều điểm tích cực, tạo được môi trường giáo dục thân thiện, dân chủ trong nhà trường và lớp học; học sinh tích cực, tự lực, tự quản trong học tập; mối liên hệ giữa nhà trường với cha mẹ học sinh và cộng đồng được tăng cường.
"Tuy nhiên, việc áp dụng mô hình trường học mới này chưa thực sự phù hợp với điều kiện của nhiều địa phương nên đã gặp nhiều khó khăn.
Mặt khác, trong những năm đầu triển khai, một số nơi chưa nhận thức đầy đủ về mô hình và điều kiện áp dụng; cán bộ quản lý và giáo viên chưa được chuẩn bị chu đáo, một bộ phận ngại đổi mới hoặc áp dụng mô hình một cách máy móc; việc triển khai nóng vội, áp dụng ngay cả ở những trường còn khó khăn về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, sĩ số lớp học đông... dẫn đến việc tổ chức hoạt động giáo dục chưa đạt được hiệu quả mong muốn, gây ra những băn khoăn trong dư luận", Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nói.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ
Những ưu điểm và bất cập nói trên trong áp dụng mô hình trường học mới đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiêm túc rút kinh nghiệm.
Vì vậy, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các sở giáo dục và đào tạo tiếp tục chủ động nghiên cứu, áp dụng các phương thức giáo dục tiên tiến phù hợp với điều kiện thực tiễn để đảm bảo thực hiện mục tiêu đổi mới giáo dục.
Các tỉnh cũng đồng thời chủ động nghiên cứu, lựa chọn các thành tố tích cực của mô hình trường học mới để bổ sung vào phương thức giáo dục đang áp dụng.
"Khuyến khích các cơ sở giáo dục đang triển khai mô hình trường học mới tiếp tục triển khai trên cơ sở tự nguyện, đảm bảo đạt hiệu quả thiết thực và duy trì trong suốt cấp học vì quyền lợi của học sinh.
Đối với các cơ sở giáo dục không áp dụng mô hình trường học mới, có thể lựa chọn một số thành tố tích cực của mô hình trường học mới để bổ sung vào đổi mới phương thức giáo dục đang thực hiện, đảm bảo nguyên tắc lấy hoạt động học của học sinh làm trung tâm", Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ lưu ý.
Bên cạnh đó, lãnh đạo các tỉnh cũng cần chỉ đạo các cơ sở giáo dục tiếp tục chủ động nghiên cứu đổi mới, sáng tạo trong tổ chức dạy và học; áp dụng các mô hình giáo dục tiên tiến khác phù hợp với điều kiện thực tiễn.