DS. Trần Ngọc Bảy được đào tạo và trưởng thành trong kháng chiến, đã đảm nhận nhiều nhiệm vụ quản lý, đã cống hiến hết cuộc đời mình cho sự nghiệp phát triển ngành dược, đã hoàn thành nhiệm vụ xuất sắc, luôn tận tụy và liêm khiết.
 DS. Trần Ngọc Bảy |
Sống giản dị, thanh bạch
Năm 1947, tốt nghiệp Trường trung học Chu Văn An, ông theo học Trường Quân dược, Trường đào tạo Dược sĩ đại học trong kháng chiến phục vụ cho nhu cầu cấp thiết của quân đội. Các sinh viên vừa theo các đợt học tập trung tại trường, vừa tham gia công tác tại các đơn vị bộ đội. Sinh viên Trần Ngọc Bảy mới học hết năm thứ hai, được Nha quân dược cử làm Trưởng phòng Quân dược 4, rồi các năm sau đảm nhận phụ trách các tổng kho dược các đơn vị chiến lược của Cục Quân y. Nhiệm vụ chính của các kho là tiếp nhận thuốc, dụng cụ của các xưởng quân dược, hàng viện trợ của các nước xã hội chủ nghĩa, chiến lợi phẩm; sau đó kiểm nghiệm, đóng gói, bảo quản, cấp phát cho các đơn vị ở các chiến trường miền Bắc, miền Nam, các chiến dịch Trung Du, chiến dịch Hoàng Hoa Thám và chiến dịch Điện Biên Phủ. Ông đã hoàn thành tốt nhiệm vụ, tổ chức được các kho tàng an toàn, bảo vệ tốt thuốc men dụng cụ, không mất mát và hư hỏng trong mọi hoàn cảnh tại núi rừng Việt Bắc hay tại vùng mới giải phóng.
Hiệp định Genève được ký kết, Thủ đô Hà Nội được giải phóng. DS. Trần Ngọc Bảy được giao nhiệm vụ tiếp quản một số cơ sở quân y của Pháp tại Hà Nội.
Năm 1958, DS. Trần Ngọc Bảy được cử đi học kỹ thuật công nghiệp dược tại Liên Xô. Trở về nước, ông trực tiếp tiếp nhận việc quản lý sản xuất tại Xí nghiệp (XN) Dược phẩm 6 - 1 do Liên Xô viện trợ. Năm 1961, XN chuyển sang Bộ Y tế, mang tên XN Dược phẩm TW2, ông được bổ nhiệm làm Phó Giám đốc kỹ thuật.
Để củng cố XN Dược phẩm TW1 là đơn vị sản xuất thuốc lớn nhất của Hà Nội và cả miền Bắc với hơn hơn 1.000 cán bộ và công nhân, đầu năm 1962 Bộ Y tế bổ nhiệm DS. Trần Ngọc Bảy là đảng viên, một cán bộ 36 tuổi làm Giám đốc. Dưới sự lãnh đạo của ông, XN Dược phẩm TW1 dần dần được cải tạo, xây dựng thêm nhiều khu nhà mới, tăng cường nhiều thiết bị máy móc để hoàn thiện khu vực kỹ thuật với nhiều phân xưởng sản xuất đủ các dạng bào chế. Xí nghiệp đã thành công trong việc đóng lẻ thuốc kháng sinh penicillin tiêm trong các ống thủy tinh được hàn kín thay cho việc dùng lọ thủy tinh nhỏ, nút cao su và chụp nhôm ta chưa sản xuất được, đáp ứng tốt việc cung cấp kháng sinh cho các tuyến điều trị. Ngoài ra, XN cũng thành công trong việc sản xuất viên nang mềm tinh dầu giun, thuốc subtilis, các thuốc khác như cao xương động vật, phi-la-tôp tiêm và uống...
Giám đốc Bảy rất quan tâm đến đời sống cán bộ công nhân viên. Các hoạt động văn hóa thể thao, văn nghệ của XN Dược phẩm TW1 rất phát triển. Xí nghiệp có đội bóng chuyền nữ mạnh, một thời nổi tiếng trong làng thể thao cả nước, phòng y tế có bác sĩ, nhà ăn phục vụ 3 ca, có câu lạc bộ cho 1.000 công nhân XN.
Giặc Mỹ mở rộng chiến tranh phá hoại ra miền Bắc, từ năm 1966 XN đã tổ chức cho 70% cán bộ sản xuất tại các địa điểm sơ tán, bảo đảm đúng các yêu cầu cung ứng thuốc. Ông là Tiểu đoàn trưởng tự vệ của xí nghiệp, đã xây dựng trên sân thượng nhà sản xuất một ụ súng máy với các xạ thủ bắn giỏi cùng tiểu đội tự vệ súng trường phối hợp tham gia trận địa phòng không, bủa vây máy bay Mỹ bay tầm thấp. XN còn được Bộ trưởng Phạm Ngọc Thạch giao cho tổ chức một lớp đào tạo dược sĩ cho miền Nam.
 DS. Trần Ngọc Bảy (thứ tư từ trái) nhận Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng (năm 2000). |
Tháng 8/1972, đang tham gia khóa học ở Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc, DS. Trần Ngọc Bảy được Bộ trưởng Vũ Văn Cẩn cử tham gia đoàn cán bộ vào công tác tại Vĩnh Linh để tìm hiểu tình hình thực tế, tham gia chỉ đạo và phổ biến kinh nghiệm về công tác dược tại vùng dất lửa mà máy bay Mỹ tập trung bom đạn bắn phá ngày đêm nhằm ngăn cản sự chi viện về người và của của miền Bắc với tiền tuyến lớn.
Để thực hiện cuộc hành trình từ Hà Nội vào Vĩnh Linh rồi từ đó đi các huyện, xã, ông chọn phương tiện phù hợp nhất là xe đạp vì đường và cầu đã bị phá hỏng.
Từ Thanh Hóa, ông và các cán bộ bắt đầu cuộc hành trình vất vả. Khi đi ngày, lúc đi đêm, cứ lên xe là đạp miết, lúc mệt thì dừng lại nghỉ tại các nhà dân ven đường và nhờ chủ nhà nấu ăn hộ. Trên đường đi, ông đã có cơ hội gặp gỡ và đóng góp ý kiến với các cán bộ y tế các huyện, các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình.
DS.Trần Ngọc Bảy sinh ngày 15/6/1926 ở một làng quê ngoại thành Hà Nội, tốt nghiệp dược sĩ đại học năm 1952, là Ðảng viên từ năm 1950. Ông là Phó Tổng giám đốc Liên hiệp các xí nghiệp Dược Việt Nam (1976 - 1989) kiêm giảng viên Trường đại học Dược Hà Nội. Ðã được tặng thưởng Huân chương Kháng chiến hạng Nhất, Huân chương Chiến thắng hạng nhì, Huân chương Chiến sĩ vẻ vang hạng Ba.
|
Tháng 5/1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng, DS. Trần Ngọc Bảy được cử làm Trưởng ban Tiếp quản với cương vị Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược. Trong 2 năm công tác, ông đã tổ chức tiếp quản hầu như nguyên vẹn các cơ sở sản xuất bào chế thuốc của chế độ cũ để lại, góp phần tích cực đưa ra các biện pháp khôi phục, sắp xếp lại, vừa xây dựng vừa củng cố hệ thống sản xuất dược phẩm hợp lý và xây dựng mạng lưới phân phối thuốc XHCN rộng khắp trên toàn miền.
Hoàn thành nhiệm vụ, ông được bổ nhiệm làm Phó giám đốc Tổng công ty Dược (1976 - 1982) sau đó chuyển thành Phó Tổng giám đốc Liên hiệp các xí nghiệp Dược Việt Nam cho tới khi nghỉ hưu (1982 - 1989).
Đầu năm 1986, DS. Trần Ngọc Bảy đẫn đầu đoàn cán bộ dược của nước ta đi học tập về chuyên đề thực hành sản xuất thuốc tốt (GMP) tại Thụy Điển.
Trở về nước, từ tháng 6/1986 đến tháng 12/1986 ông được cử sang nước bạn Lào làm chuyên gia ngành dược. Trong thư gửi Bộ trưởng Bộ Y tế Chính phủ CHDCND Lào, DS. Nguyễn Duy Cương, Thứ trưởng Bộ Y tế Việt Nam giới thiệu: “Đồng chí Trần Ngọc Bảy đã từng làm việc 30 năm trong hệ dược của chúng tôi, đã trải qua nhiệm vụ Giám đốc xí nghiệp, là một trong số cán bộ đảm trách ngành dược Việt Nam, có thể đáp ứng có hiệu quả trong nhiều công tác khác nhau của ngành dược”.
Hơn 6 tháng công tác tại Lào, DS. Trần Ngọc Bảy đã có nhiều dịp làm việc với các quan chức về ngành dược ở Trung ương và địa phương. Thứ trưởng phụ trách Dược, BS. Pommeck: “Tôi và các cộng sự của tôi đều hài lòng về công việc của đồng chí Bảy, về tính năng động, sự sáng suốt và tận tụy của đồng chí. Đồng chí đã làm việc nhiều và đã rất cố gắng để đạt hiệu quả tốt”. Ông đã cố vấn nhiều kinh nghiệm để các nhà chuyên môn dược thúc đẩy nhiều lĩnh vực dược của nước Lào thêm phát triển và ngày càng tiến bộ.
Từ năm 1961 - 1975, ông là giảng viên kiêm nhiệm tại Trường đại học Dược Hà Nội, giảng dạy lý thuyết môn học bào chế và môn học công nghệ dược. Ông đã hướng dẫn khóa luận tốt nghiệp cho một số sinh viên với các đề tài phục vụ sản xuất tại xí nghiệp ông.
Sau khi nghỉ hưu, ông đã tích cực tham gia tổ chức Câu lạc bộ Cựu sĩ quan Quân dược, nơi hội ngộ của những cán bộ quân dược đã có nhiều đóng góp trong sự nghiệp phục vụ quân đội.
Trần Giữu