(Nguyễn Hoàn Thiên - Bạc Liêu)
Các chuyên gia thường nghĩ nhiều đến bệnh lý tim mạch ở vận động viên bị đột tử, tuy nhiên có một số trường hợp cũng không tìm ra được nguyên nhân nào. Dù tỉ lệ vận động viên bị đột tử rất thấp so với tỉ lệ đột tử trong cộng đồng nhưng qua các trường hợp giải phẫu tử thi cho thấy các nguyên nhân tim mạch chiếm đa số. Các bệnh tim này được xem như là bẩm sinh và không được khám phá trước khi vào trường thể thao, trong tập luyện & thi đấu đã gây ra các trường hợp đột tử.
Đột tử hay gặp ở các môn thể thao bóng rổ và bóng đá, tỉ lệ vận động viên nam/nữ là 9/1 (có thể do số lượng vận động viên nữ ít hơn nam), hay xảy ra ở vận động viên da đen. 90% đột tử xảy ra trong lúc tập luyện và thi đấu. Bệnh cơ tim phì đại chiếm hàng đầu (khoảng 1/3 số vận động viên được giải phẫu tử thi). Đặc trưng chính là phì đại cơ tim không tìm ra nguyên nhân nào đây là bệnh do di truyền, phì đại điển hình ở vách liên thất. Sự phì đại sẽ gây ra “hẹp dưới van động mạch chủ”, ngăn dòng ra của dòng máu thất trái. Xét nghiệm vi thể có sự phì đại và loạn tổ chức cơ, viêm sợi cơ, xơ hóa. Thường bị đột tử do xuất hiện cơn nhịp nhanh thất (nhất là khi gắng sức). Trong dân số thông thường thì tỉ lệ mắc bệnh là 1/500. Để chẩn đoán phải dùng siêu âm tim và thông tim đo chênh lệch áp lực buồng tim và động mạch chủ. Nguyên nhân tiếp theo của nhóm tim mạch là bất thường động mạch vành. Bình thường động mạch vành xuất phát từ bên phải xoang valsava nhưng trường hợp này chúng xuất phát từ xoang động mạch chủ. Chẩn đoán rất khó, chỉ xác định bằng siêu âm qua ngã thực quản hoặc làm cộng hưởng từ hoặc chụp mạch vành. Đo điện tâm đồ sẽ không phát hiện được. Khi gắng sức, động mạch vành sẽ bị chèn giữa động mạch chủ và thân động mạch phổi gây ra thiếu máu nuôi tim và đưa đến đột tử.
Ngoài ra còn có một số nguyên nhân tim mạch khác cũng được đề cập. Với khám sức khỏe tổng quát cũng có thể ghi nhận một số bất thường tim mạch để khuyến cáo về vận động nhưng không phải lúc nào cũng phát hiện được các bệnh nêu trên.