Kỳ II: Món ăn và canh thuốc chữa bệnh ù tai
Bài 1: Ngân nhĩ 20g, câu kỷ tử 20g, gan gà 100g, hoa nhài 24 bông. Chế biến: gan gà rửa sạch cho vào bát cho thêm rượu, gừng, muối ướp một lúc. Ngân nhĩ rửa sạch cắt nhỏ, tẩm nước hoa nhài bỏ cuống rửa sạch cùng với câu kỷ cho vào bát. Tất cả cho vào nồi đun sôi, chín, vớt bọt cho tí rượu, nước gừng, muối, bột ngọt, rồi bắc nồi ra, rải hoa nhài lên là được. Ngày ăn một lần. Công dụng: bổ can ích thận, trị mắt kém, tai điếc, tai ù, lưng đau, gối mỏi, chóng mặt nhức đầu, da mặt đen sạm.
Kỷ tử.
Bài 2: Ngân nhĩ 20g, đỗ trọng 20g, đường đỏ 50g, mỡ lợn vừa đủ. Ngâm ngân nhĩ một giờ, bỏ tạp chất, cắt đầu, cuống rồi cắt nhỏ. Đường hòa nước cho vào nồi đun cháy hơi vàng, cho đỗ trọng vào nồi thêm nước, nấu 20 phút, lọc nước để riêng; lại thêm nước lạnh vừa đủ, đun tiếp 20 phút, lọc lấy nước thứ hai. Gộp 2 lần nước cho vào nồi, thêm ngân nhĩ, đun nhỏ lửa, hầm cho chín nhừ, thêm nước đường và mỡ lợn là được. Ăn, uống canh trong ngày. Công dụng: bổ can thận, mạnh lưng gối, đau đầu mắt mờ, ù tai.
Bài 3: Đỗ trọng 20g, xương sống lợn 100g, gia vị vừa đủ. Xương lợn bổ đôi bỏ màng, gân, cắt miếng, tỏi, gừng, hành cắt nhỏ. Đỗ trọng cho vào nồi nấu nước. Lấy nước đỗ trọng cho vào xoong, thêm ít rượu, muối, đường và xương lợn vào hầm một lúc cho thấm, rồi đặt chảo lên bếp đun dầu sôi, cho xương và tiêu, hành, gừng, tỏi xào chín là được. Ăn trong ngày. Công dụng: bổ can, thận, hạ huyết áp, trị đau lưng, mỏi gối, ù tai, suy nhược cơ thể.
Bài 4: Hoàng kỳ 30g, đương quy 10g, câu kỷ tử 10g, đại táo 10 quả, thịt lợn nạc 100g. Thịt lợn rửa sạch, thái miếng, các vị thuốc rửa sạch cho vào nồi hầm cùng với thịt lợn thật nhừ, bỏ bã hoàng bá và đương quy; cho gia vị vừa đủ, chia ăn vài lần trong ngày. Công dụng: tư bổ can thận, sáng mắt, tai hết ù.
Bài 5: Đỗ trọng 30g, ngưu tất 15g, xương sống lợn 500g, đại táo 4 quả, đại táo bỏ hạt, đỗ trọng và ngưu tất rửa sạch, xương lợn chặt miếng, chần qua nước sôi cho hết huyết dịch. Tất cả cho vào nồi hầm kỹ chừng 2 – 3 giờ, cho gia vị vừa đủ, dùng làm canh ăn hằng ngày. Công dụng: bổ can thận, mạnh gân cốt, mắt sáng, tai thính.
Bài 6: Kỷ tử 30g, cúc hoa 10g. Hai thứ hãm với nước sôi trong bình kín, sau 15 phút thì dùng được, uống thay trà hằng ngày. Công dụng: tư âm, bổ thận, sơ phong, thanh can, giáng áp, tai hết ù.
Bài 7: Nước gừng 1g, nước hành 3g, thạch xương bồ 20g, cỏ kim bồn 20g, giã nát thạch xương bồ và cỏ kim bồn vắt lấy nước hòa đều với nước gừng, nước hành, lấy nước đó nhỏ vào tai, mỗi ngày từ 2 – 3 lần.
Đỗ trọng.
Bài 8: Sữa dê 500ml, sơn dược (hoài sơn, củ mài) 30g, đường vừa đủ. Sơn dược sao hơi vàng, tán bột mịn, sữa đun sôi, cho sơn dược và ít đường vào khuấy đều, chớm sôi là được. Ngày một thang, chia 2 lần sáng tối, uống nóng. Công dụng: ích khí bổ âm, nhuận vị, bổ thận, trị các chứng miệng khát, họng khô, lưng mỏi, gối đau, váng đầu, ù tai, tiểu ngắn mà vàng.
Bài 9: Gan bò 100g, câu kỷ tử 15g, gan bò rửa sạch, thái mỏng, chần qua nước sôi. Câu kỷ tử rửa sạch cho vào túi vải bỏ vào nồi nước đun to lửa tới sôi, chuyển đun nhỏ lửa 30 phút, vớt túi câu kỷ tử ra, rồi đun lại tới sôi, cho gan bò vào đun tiếp cho chín gan. Ăn gan, hạt câu kỷ và uống nước canh. Công dụng: trị các chứng do can thận hư như ù tai, váng đầu, đau lưng, gối mỏi.
Bài 10: Thịt vịt 200g, hải sâm 50g, muối, bột ngọt vừa đủ. Thịt vịt rửa sạch bỏ ruột, thái nhỏ; hải sâm ngâm nở, rửa sạch, thái mỏng cho vào nồi đất cùng thịt vịt, nước vừa đủ, đun to lửa tới sôi, chuyển đun nhỏ lửa 2 giờ, thịt chín nhừ, cho gia vị là được. Ăn kèm trong bữa ăn. Công dụng: bổ can thận, ích âm, dưỡng huyết, trị váng đầu, ù tai.
Bài 11: Hạch đào nhân (quả óc chó) 30 – 50g, hạt dẻ 30 – 50g, đường trắng vừa đủ. Hạt dẻ sao chín, bóc vỏ, giã nát cùng với hạnh đào nhân, cho đường trộn đều, hòa nước sôi uống. Công dụng: bổ thận tinh, trị thận khí bất túc, các chứng thận hư như tai ù, tai điếc, lưng đau, gối mỏi, tóc khô, di tinh, xuất tinh sớm.
Bài 12: Cật hươu 2 quả, thịt lợn nạc 250g, nước luộc thịt, gia vị. Cật dê ngâm nước nóng 10 – 12 giờ, nước nguội thì thay nước nóng vài lần, bóc màng bọc trong ngoài, gân chằng, rửa sạch, thái từng thỏi. Thịt lợn rửa sạch, chần qua nước sôi, vớt ra, thái thỏi, cho thịt và cật vào nồi, cho nước luộc thịt, đun tới chín nhừ, cho gia vị, hạt tiêu bột, hành là được. Ăn làm 2 bữa sáng và tối. Công dụng: bổ thận tráng dương, thông nhĩ, trị thận hư, tai ù, điếc.
Bài 13: Sa uyên tử 12g, bong bóng cá 15 – 30g, dầu lạc, muối vừa đủ. Sa uyển tử rửa sạch, cho vào túi vải; bong bóng cá thái nhỏ, cho hai thứ vào nồi đất, nước vừa đủ, nấu kỹ, cho dầu lạc, gia vị vào là được. Ăn bóng cá, uống canh. Công dụng: bổ thận, ích tinh, dưỡng huyết, sáng mắt, tai ù, tai nghễng ngãng, thận hư, lưng đau, tiểu đêm nhiều.
Bài 14: Cháo rễ rau cần: Rau cần cả rễ 120g, gạo lức 150g. Hai thứ trên đãi rửa sạch đổ vào nồi, cho 2 lít nước đun to lửa cho sôi, sau chuyển lửa nhỏ nấu thành cháo. Ngày ăn một lần, ăn liền 3 – 4 ngày. Công dụng: trị ù tai.
Lương y Minh Chánh
