Là một trong những lễ hội trọng điểm của cả nước và là lễ hội đầu xuân của Hà Nội hưởng ứng Năm Du lịch quốc gia Đồng bằng sông Hồng, lễ hội chùa Hương năm nay được Ban Quản lý khu di tích Hương Sơn cũng như Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nội đặc biệt coi trọng. Đến thời điểm này, công tác chuẩn bị đã được gấp rút hoàn tất. Nhà máy xử lý rác thải đầu tư gần 10 tỷ đồng được đưa vào sử dụng. Với hệ thống này, tất cả rác thải của khu vực lễ hội được thu gom phân loại tại đây. Những rác thải có thể tiêu hủy sẽ được đưa vào lò đốt… Dọc tuyến tham quan tính từ khu vực chùa Thiên Trù, đã có 13 nhà vệ sinh đạt chuẩn được xây dựng, cùng với đó là việc bố trí thêm 3 nhà vệ sinh lắp ghép trong động Hương Tích.
Năm nay, những hộ kinh doanh bán hàng, vận chuyển khách đều được học một khóa tập huấn, đồng thời ký cam kết chấp hành các qui định trong dịch vụ bán hàng, vận chuyển khách, không chèo kéo, tăng tiền vé... Tuy nhiên, mối lo nhất hiện nay vẫn là việc mất ATVSTP, với hàng vạn du khách mỗi ngày mà nước sạch ở đây lại đắt đỏ khi 1m3 có giá đến hàng trăm nghìn đồng thì không ai dám khẳng định thức ăn và cả bát đũa ở các quán ăn đảm bảo vệ sinh.
Đấy chỉ là một ví dụ, mùa lễ hội ở nước ta diễn ra vào mùa xuân, thời tiết ẩm ướt lại nóng lạnh thất thường khiến thực phẩm dễ ôi thiu, không đảm bảo yêu cầu ATVSTP.
Bên cạnh đó, năm nào cũng vậy, nhiều lễ hội được tổ chức với kinh phí hàng chục, thậm chí vài trăm tỷ đồng. Cái lý của nhà tổ chức lễ hội là phải làm hoành tráng để quảng bá thương hiệu, nhưng thực chất có mấy lễ hội thu hút được khách du lịch? Đó là chưa kể hàng loạt địa phương đua nhau tổ chức festival tốn kém. Khi xin phép, đề án ghi kinh phí chủ yếu là nguồn xã hội hóa. Khi đề án đã được duyệt, kế hoạch đã lên, không vận động được kinh phí từ các nguồn xã hội hóa thì giải pháp bổ sung là dùng ngân sách để thực hiện. Lĩnh vực này vô tình trở thành "mảnh đất màu mỡ" để nhiều cá nhân và đơn vị khai thác, thậm chí có cả những biến tướng mê tín dị đoan.
Để siết chặt công tác quản lý tổ chức lễ hội trong cả nước, trước và trong Tết Quý Tỵ, Bộ VH-TT&DL sẽ có những đoàn kiểm tra trên diện rộng, bám sát công tác chuẩn bị và tổ chức của các lễ hội nhằm kịp thời góp ý, điều chỉnh đối với ngành văn hóa và chính quyền địa phương. Tuy nhiên, theo ông Phạm Xuân Phúc - Phó Chánh thanh tra Bộ Văn hóa-Thể thao&Du lịch, việc cần phải làm để chấn chỉnh công tác lễ hội là phải xây dựng những chế tài xử phạt đích đáng, còn nếu không, công tác thanh tra kiểm tra cũng chỉ là phát hiện chứ chưa thể giải quyết tận gốc những sai phạm.
Công tác chuẩn bị chu đáo có thể sẽ hạn chế tiêu cực trong mùa lễ hội 2013. Nhưng rõ ràng ngay từ bây giờ, cần lường trước khả năng sẽ tái diễn những tiêu cực và biến tướng lễ hội để có những phương án đề phòng ngay từ khâu chuẩn bị, tổ chức ở cơ sở. Trước hết, trong quản lý, tổ chức lễ hội cần phải xây dựng một cơ chế thích hợp, hài hòa để chống sự vụ lợi, bảo đảm cho sự phối hợp giữa các bộ phận tổ chức lễ hội luôn được chặt chẽ. Có như vậy thì những yếu kém tồn tại ở từng địa phương mới dần được gỡ bỏ, bảo đảm cho mùa lễ hội 2013 sẽ hoàn thiện hơn trong lòng du khách.
Nguyễn Thanh