Các loại tân dược chữa cảm cúm tuy chỉ chứa chủ yếu là thành phần paracetamol (acetaminophen) có công dụng hạ sốt, giảm đau, nhưng khi phối hợp với các dược chất khác như chlorpheniramin maleat (hoặc loratadin, fexofenadin) còn có thêm tác dụng chống dị ứng. Các dược chất phenylpropanolamin hoặc pseudoephedrin đã được Bộ Y tế cấm dùng do thuốc gây tăng huyết áp dẫn đến đột quỵ với những người bệnh mắc tim mạch nặng.

Mặt khác, trong các kết quả nghiên cứu và sử dụng trên lâm sàng cũng cho thấy paracetamol uống gây hại gan, còn phenylpropanolamin và pseudoephedrin có thể gây đột quỵ cho người tăng huyết áp... thường đăng trên báo hoặc nhà sản xuất thuốc có ghi trong tờ hướng dẫn dùng thuốc. Tuy nhiên rất ít người đọc, có khi đọc rồi lại quên ngay.

Trên thị trường tân dược với hàng trăm tên biệt dược chữa cảm, cúm của nhiều nhà sản xuất thuốc, công thức dược chất trong mỗi biệt dược phần lớn là khác nhau. Riêng dạng thuốc có các loại như thuốc uống, thuốc đặt hậu môn, thuốc tiêm, trong đó thuốc uống có nhiều nhất là dạng thuốc viên (bao gồm viên nén, viên nén bao phim, viên nang cứng, viên nang mềm, viên sủi). Thuốc nước thì có siro chai 30ml, 60ml; gói 5ml đóng hộp 30 gói và dung dịch uống...

Để tránh hại gan (vì tất cả các loại thuốc khi vào cơ thể đều qua gan để phân giải trước khi xâm nhập vào các cơ quan của cơ thể), nếu như thân nhiệt sốt không cao tức nhiệt độ chỉ ở mức 38oC, không đau nhức thì nhất quyết không dùng paracetamol (acetaminophen). Nếu khi dùng thuốc có chứa paracetamol tuyệt đối không dùng một lúc nhiều dạng thuốc như đã tiêm thì không uống, mà đã uống nhất thiết không dùng thuốc đặt hậu môn để tránh quá liều.

Để tránh đột quỵ như đối với người mắc bệnh tăng huyết áp, tim mạch nặng, cường giáp, đái tháo đường... không dùng các biệt dược chứa phenylpropanolamin (tuy đã bị cấm ở Việt Nam nhưng đề phòng trường hợp mang thuốc từ nước ngoài về), pseudoephedrin.

Tuyết đối không dùng chlorpheniramin maleat và các loại biệt dược có chứa chất này cho những người bệnh đang lên cơn hen, tắc cổ bàng quang (co thắt cổ bàng quang), phì đại tuyến tiền liệt, thiên đầu thống (glaucom góc hẹp), tắc môn vị, tá tràng, loét dạ dày, trẻ sơ sinh, người mang thai 3 tháng cuối, người đang nuôi con bú.

Nếu như các trường hợp nhẹ như hắt hơi, chảy nước mũi trong... chỉ cần uống thuốc kháng histamin H1 như là chlorpheniramin maleat hoặc loratadin hoặc cetirizin... là sẽ khỏi.

BS. HOÀNG THANH SƠN