Ngày 16/11, tại Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam tổ chức hội thảo cung cấp thông tin cho báo chí về việc thực hiện môi trường không khói thuốc ở nơi công cộng, với trọng tâm là thực hiện nhà hàng không khói thuốc (NHKKT) trên địa bàn TP. Hà Nội.
Theo Thứ trưởng Bộ TT-TT Nguyễn Minh Hồng, một trong những giải pháp giảm thiểu tác hại của khói thuốc lá là xây dựng các mô hình không khói thuốc như: mô hình trường học, bệnh viện, công sở, khách sạn, nhà hàng… không khói thuốc. Trong đó, việc thực hiện mô hình NHKKT là một phần rất quan trọng để bảo vệ quyền được sống trong môi trường trong lành của những người không hút thuốc, giúp giảm nguy cơ bệnh tật và tử vong do tiếp xúc thụ động với khói thuốc.
Nguồn: vinacosh
600.000 người chết/năm vì hít phải khói thuốc lá của người khác
Nhiều người nghĩ chỉ người hút thuốc lá mới phải gánh chịu tác hại, tuy nhiên, những người hít phải khói thuốc do người khác thả ra cũng bị ảnh hưởng đến sức khỏe. Giới chuyên môn gọi đó là những đối tượng hút thuốc lá thụ động. Theo Tổ chức Y tế thế giới, mỗi năm trên thế giới có 600.000 ca tử vong do hút thuốc thụ động, trong đó 64% số ca tử vong là nữ giới.
“Trong một điếu thuốc có đến 7.000 chất hóa học, 70 chất gây ung thư, nicotine, nhựa thuốc lá, cacbon mô-nô-xít, chất phụ gia. Khói tỏa ra từ đầu điếu thuốc đang cháy chứa nhiều chất độc hại cao gấp 21 lần so với khói thuốc thở ra. Ở người lớn hút thuốc thụ động làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch hơn 25-30% và tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi hơn 20-30%. Còn trẻ em hút thuốc thụ động gây viêm đường hô hấp, viêm tai giữa…. Phụ nữ mang thai có thể gây sảy thai, thai nhi chậm phát triển hoặc sinh non, khói thuốc thụ động làm tăng nguy cơ đột tử trẻ em…”- ThS. Hoàng Anh cảnh báo một loạt tác hại do khói thuốc lá gây ra cho sức khỏe.
Ảnh minh họa.
Tại Việt Nam, nhà hàng là một trong những địa điểm công cộng bị ô nhiễm khói thuốc thụ động cao nhất. Khảo sát cho thấy có đến 89,4% khách hàng không hút thuốc cảm thấy không thoải mái khi ăn nếu hít phải khói thuốc hay nhìn thấy người hút thuốc trong nhà hàng. ThS. Hoàng Anh cho rằng, điều này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế (như tăng nguy cơ cháy nổ, tăng chi phí bảo dưỡng cơ sở vật chất của nhà hàng do thuốc lá gây ra…) mà còn gây tổn hại về sức khỏe của nhân viên và khách do mắc các bệnh liên quan đến hút thuốc.
Do đó, theo ThS. Hoàng Anh, việc xây dựng môi trường không khói thuốc trong nhà hàng là việc làm cần thiết, trong đó nhấn mạnh đến 8 tiêu chí xây dựng NHKKT: Có nội quy hoặc biển báo cấm hút thuốc trong nhà hàng. Không có gạt tàn, bật lửa trên bàn. Không có hiện tượng hút thuốc lá trong nhà; không có đầu mẩu thuốc lá trong nhà hàng. Nhân viên nhắc nhở khách hàng không hút thuốc. Có hình thức xử phạt với nhân viên hút thuốc lá trong nhà hàng. Không bán thuốc lá trong nhà hàng. Không quảng cáo, khuyến mại và tiếp thị thuốc lá trong nhà hàng. Không nhận hỗ trợ trực tiếp hoặc gián tiếp của công ty thuốc lá hay các tổ chức liên quan đến công ty thuốc lá.
Nhà hàng không khói thuốc: Nhiều thách thức trong thực thi
Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2013. Theo quy định, nhà hàng thuộc địa điểm công cộng và cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà. Bà Đoàn Thị Thu Huyền, Quỹ PCTHTL, Bộ Y tế cho biết, trong năm 2015, đoàn thanh tra Bộ Y tế đã tiến hành thanh kiểm tra và xử phạt 100 đơn vị vi phạm với tổng số tiền phạt 91 triệu đồng.
Một nhà hàng treo biển cấm hút thuốc lá ngay lối cửa vào nhà hàng. Ảnh minh họa.
Tại Hà Nội, sau 3 năm triển khai thực hiện Luật PCTHTL, hiện nay đã có nhiều nhà hàng thực hiện thành công mô hình không khói thuốc… Bà Nguyễn Thị Tô Hà, Phó trưởng phòng y tế quận Cầu Giấy cho biết, trên địa bàn quận hiện có khoảng 120 nhà hàng đã thực hiện ký cam kết NHKKT. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại thực tế là một số nhà hàng còn chưa mặn mà với việc thực hiện mô hình NHKKT vì sợ ảnh hưởng đến mỹ quan nhà hàng, hoặc sợ giảm sút doanh thu,… do đó cần có thời gian để giải thích, giáo dục nhận thức. Tới đây, bà Hà cũng cho biết, việc kiểm tra thực hiện các quy định NHKKT cũng sẽ được tiến hành liên tục, song song với các đợt kiểm tra an toàn thực phẩm trên địa bàn.
Còn theo bà Ngô Thị Thu Hương, Trưởng phòng y tế quận Hoàn Kiếm, trên địa bàn quận có trên 323 khách sạn, hơn 3.000 cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm. Theo khảo sát mới nhất trên toàn bộ các nhà hàng của 18 phường thì có: 63.9% (269 nhà hàng trên tổng số 421 nhà hàng của quận) có triển khai quy định cấm hút thuốc. Tuy nhiên, theo bà Hương, với giá thuốc lá thấp nên việc mua bán khá dễ dàng, kể cả trẻ vị thành niên, học sinh. Bên cạnh đó, xử lý vi phạm hành chính chưa hiệu quả, từ bỏ thói quen hút thuốc lá còn gặp khó khăn, cai nghiện còn hạn chế…
Tại hội thảo, nhiều chủ nhà hàng đã chia sẻ kinh nghiệm xây dựng NHKKT của cơ sở và cho biết, việc thực hiện NHKKT không ảnh hưởng đến doanh số bán hàng mà còn làm tăng doanh thu và tác động tích cực đến hoạt động kinh doanh của nhà hàng. Do đó, việc thực thi hoàn toàn có thể làm được nếu như chủ nhà hàng thực sự quyết tâm và cam kết thực hiện.
Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, ở những nhà hàng thực thi quy định, theo phản ánh của chủ cửa hàng thì lượng khách hàng và doanh thu là không có sự thay đổi (hơn 90%), thậm chí còn tăng lên (8,1% với doanh thu và 5,7% với lượng khách hàng). Kết quả này cũng đồng nhất với kết quả từ như nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy thực thi quy định không hút thuốc không những không ảnh hưởng đến doanh thu mà còn có tác động tích cực đến việc kinh doanh của các nhà hàng...
Do đó, các chuyên gia khuyến nghị, cần tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức của các chủ cửa hàng về quy định cấm hút thuốc lá trong nhà hàng và các tiêu chí xây dựng NHKKT. Chính quyền cần đẩy mạnh việc yêu cầu các chủ cửa hàng ký cam kết thực hiện NHKKT và tăng cường giám sát. Đẩy mạnh truyền thông cung cấp các thông tin khách quan thực tế từ các nhà hàng đã thực hiện quy định để các chủ nhà hàng nhìn nhận được đúng hơn về lợi ích của việc thực hiện NHKKT.
