Đặc sản bưởi Diễn, chủ yếu là giả

Những tấm biển ghi kiểu “bưởi Diễn xịn 100%”, “bưởi Diễn của gia đình tự trồng” hay đơn giản hơn như “bưởi Diễn”… là lời quảng cáo mà khách hàng có thể dễ dàng nhìn thấy trên những xe bán hàng hoa quả rong hay những quầy sạp, cửa hàng hoa quả lớn trên phố. 

Dừng chân tại một điểm chuyên bán hoa quả tại một chợ cóc trên đường Trần Thái Tông (Cầu Giấy – Hà Nội) để hỏi mua bưởi, được chị bán hàng chào mua: “Mua bưởi da xanh hay bưởi Diễn? Bưởi Diễn chị về tận nhà vườn để lấy đảm bảo hàng chuẩn, ăn lần sau muốn quay lại mua tiếp”.

Cứ ghé vào bất cứ điểm bán loại bưởi có vỏ màu vàng nào trên phố, người mua đều được người bán giới thiệu đó là bưởi Diễn, có những điểm số bưởi bày bán còn lên tới hàng nghìn quả. 

Ngỏ ý muốn mua bưởi làm quà Tết cho một người bạn ở xa tại một sạp hoa quả gần chợ Cổ Nhuế (Từ Liêm – Hà Nội), chị bán hàng tạp hóa thật thà chia sẻ: “Muốn mua bưởi Diễn chuẩn thì khó lắm, bưởi ngoài thị trường sạp chợ, nhất là bưởi bán ở những hàng rong toàn là bưởi quê chứ lấy đâu ra bưởi Diễn bán quanh năm như vậy. Nhiều khi về quê (Phú Diễn) giỗ chạp mua bưởi Diễn tại vườn còn không có”.

Giá bưởi Diễn mà tiểu thương nói là “100 % hàng xịn” bán trên thị trường có hai loại. Loại to, đẹp có giá 25.000 – 30.000 đồng/quả, loại nhỏ giá 15.000 đồng/quả. Trong khi đó, tại cùng trồng bưởi Diễn, giá bán buôn dao động từ 50.000 – 60.000 đồng/quả, thậm chí loại một giá còn lên tới 65.000 đồng/quả.

Đặc biệt, theo như những hộ dân trồng bưởi Diễn thì loại bưởi này quả nhỏ thường bán được giá cao hơn quả loại to vì những quả bưởi nhỏ ăn sẽ ngon ngọt hơn những quả bưởi to. Tuy nhiên, bưởi Diễn bày bán trên thị trường lại ngược lại, bưởi loại nhỏ giá chỉ bằng một nửa bưởi loại to.

Theo tiết lộ của một thương lái tên Lê Văn Thuật chuyên đổ buôn mặt hàng bưởi cho các đầu mối quen tại Hà Nội thì phần lớn bưởi Diễn đều có xuất xứ từ các vùng khác như: Phú Thọ, Hải Dương, Hưng Yên… cũng như các huyện ngoại thành Đan Phượng, Hoài Đức, Thạch Thất (Hà Nội) và cả ở Phùng vùng ngay sát cạnh khu trồng bưởi Diễn.

Anh Thuật cho biết, bưởi mua từ các vùng quê có giá rất rẻ, chất lượng có kém bưởi Diễn nhưng ăn cũng ngon. Dịp Tết này, nhu cầu mua bưởi về thờ Tết tăng cao nên giá mới đội lên khoảng 8.000 -12.000 đồng/quả loại đẹp. Mà mỗi lần đổ cho các mối lớn, số lượng có thể lên tới hàng nghìn quả. 

“Vừa đổ buôn bưởi xong, quay ra ngoài đã thấy người bán treo biển bưởi diễn xịn 100%”, anh Thuật cho hay.

Chủ nhiệm Hợp tác xã Phú Diễn, ông Nguyễn Văn Cương cho biết, nhìn chung sản lượng bưởi năm nay của toàn xã giảm đáng kể so với năm trước do mất mua. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến diện tích bưởi mất mùa toàn vùng như năm nay là do thời tiết diễn biến thất thường, rét muộn, gió mùa… làm ảnh hưởng tới thời kỳ ra hoa kết trái của bưởi.

Ông Nguyễn Huy Sách, một người có thâm niên trồng bưởi nhiều năm ở xã Phú Diễn, cho hay, mùa bưởi năm nay hầu như người dân tại xã không thu được mấy, sản lượng giảm tương đối lớn, mạn bưởi trồng giáp đường quốc lộ 32 do nền đất trũng, mưa nhiều ngập vườn nên bưởi chết rất nhiều.

Nói về chuyện bưởi Diễn mất mùa, ông Nguyễn Huy Sách chia sẻ: “Gia đình có 4,5 sào ruộng trồng bưởi Diễn mà năm nay chỉ thu được 1.500 quả sau khi trẩy hết tất cả các loại quả lớn nhỏ trong vườn. Tính ra giảm khoảng 40% sản lượng so với những năm trước. Theo ông Nguyễn Huy Sách, thường thì nếu bưởi được mùa, mỗi cây có thể cho thu hoạch từ 200 – 250 quả chứ không ít nhưng năm nay, cây nào nhiều mới thu hoạch được 150 quả.

Sản lượng giảm, nhu cầu của thị trường cao, nhất là vào các dịp lễ Tết như thế này khiến bưởi Diễn còn hút khách hơn cả những năm trước. Những hộ dân trồng bưởi ở đây đã trẩy bưởi về từ khoảng cuối tháng 11, đầu tháng 12 (âm lịch) đem về nhà để bán. 

Ông Nguyễn Huy Sách, cho biết đa phần bưởi Diễn trong vùng đều được bán cho các mối hàng quen, các công ty mua về làm quà biết tặng chứ người dân ít ai dám bỏ tiền mua bưởi này về ăn bởi giá rất đắt. Mà đến thời điểm bây giờ vào tận vườn cũng còn khó mua được bưởi Diễn vì không còn nhiều, hầu như các hộ đã bán hết bưởi.

Qua tìm hiểu từ các hộ dân chuyên trồng bưởi ở Phú Diễn, bưởi Diễn có đặc điểm quả nhỏ vừa, vỏ và cùi mỏng, màu vàng đậm, khi ăn ngọt the, rất mát, mùi bưởi thơm. Quả bưởi nhỏ ăn thường ngon hơn quả bưởi to. 

Theo ông Sách, nếu không phải dân nhà nghề thì việc phân biệt bưởi Diễn với loại  bưởi quê trồng ở các vùng khác thường rất khó khi không được ăn thử. Hơn nữa, năm nay bưởi Diễn mất mua, giảm sản lượng, khan hiếm hàng nên chuyện bưởi Diễn bị “mạo danh” là chuyện khó tránh khỏi.