Đây là số liệu được đưa ra trong buổi công bố Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh Việt Nam (PAPI) năm 2015 của Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) sáng ngày 12/4.
Chỉ số PAPI là khảo sát xã hội học lớn nhất tại Việt Nam tập trung tìm hiểu hiệu quả công tác điều hành, thực thi chính sách, cung ứng dịch vụ công dựa trên đánh giá trải nghiệm của người dân, với dữ liệu được thu thập thường niên. PAPI 2015 là sản phẩm hợp tác giữa Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam, Trung tâm Nghiên cứu phát triển và hỗ trợ cộng đồng, Trung tâm Bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
Với 14.000 người dân ở 63 tỉnh, thành trong cả nước được chọn ngẫu nhiên để phỏng vấn trực tiếp, Chỉ số PAPI 2015 thể hiện đánh giá của người dân thông qua trải nghiệm và cảm nhận của họ về 6 chỉ số nội dung gồm: Tham gia của người dân ở cấp cơ sở; Công khai, minh bạch; Trách nhiệm giải trình với người dân; Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công; Thủ tục hành chính công; Cung ứng dịch vụ công.
Kết quả phân tích dữ liệu PAPI năm 2015 và so sánh với các năm vừa qua cho thấy, hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh ở Việt Nam có xu hướng giảm đáng kể. Trong 6 chỉ số nội dung trên, “Công khai, minh bạch” giảm mạnh nhất với mức 7% điểm so với năm 2014. Trong đó, mức độ công khai, minh bạch về kế hoạch sử dụng đất và khung giá đất ở địa phương tiếp tục giảm sút khi người dân ít có cơ hội đóng góp ý kiến cho quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ở địa phương hơn trước. Năm nay, chỉ số “Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công” cũng giảm mạnh đến 3% điểm so với năm ngoái khi người dân bày tỏ quan ngại với tham nhũng trong khu vực công và cung ứng dịch vụ công.
So với kết quả khảo sát năm 2014 có sự gia tăng đột biến ở tỷ lệ người dân cho biết phải chi “lót tay” để làm xong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ước tính có khoảng 44% số người làm thủ tục liên quan đến giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phải đưa hối lộ mới làm xong được thủ tục, tăng gấp đôi so với tỷ lệ ước tính 24% năm 2014.
Lễ công bố PAPI 2015
Cũng theo báo cáo PAPI, trong các thủ tục hành chính công, dịch vụ hành chính về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất luôn ở mức thấp nhất kể từ năm 2011 đến nay. Hơn 22% số người đã làm thủ tục quyền sử dụng đất cho biết họ phải chờ hơn 100 ngày mới nhận được kết quả, trong khi theo quy định của pháp luật chỉ là 30 ngày.
Trong các dịch vụ công, mặc dù có sự cải thiện nhưng không đáng kể. Người dân vẫn quan ngại về chất lượng dịch vụ ở bệnh viện tuyến huyện, quận và không hài lòng với chất lượng dịch vụ giáo dục tiểu học. Chất lượng dịch vụ giáo dục tiểu học công lập và tình hình an ninh trật tự hầu như không tiến triển trong 5 năm. Người dân đa số khhông hài lòng với những vấn đề của giáo dục như không công khai các khoản thu chi tiền xây dựng trường và học phí với phụ huynh học sinh...
Mặc dù vẫn còn nhiều vấn đề nổi cộm trong ngành y tế, nhưng có một điểm sáng trong báo cáo PAPI cho thấy, 61% số người được hỏi có thẻ bảo hiểm y tế, trong đó đa số người có thẻ bảo hiểm y tế hài lòng với chất lượng dịch vụ.