Chiều ngày 26/11, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT).
Bắt buộc phải gắn với chế tài xử lý
Đại biểu Nguyễn Thị Bích Nhiệm (Yên Bái) nhận định dự thảo làn này đã đưa ra quy định bắt buộc tham gia bảo hiểm y tế, tuy nhiên lại chưa đưa ra được chế tài xử lý.
Theo đại biểu, cần làm tốt công tác tuyên truyền về chính sách BHYT với ý nghĩa nhân văn là cộng đồng trách nhiệm, chia sẻ rủi ro, đồng thời giảm thủ tục hành chính để thu hút người dân tự nguyện tham gia. Đồng quan điểm này, đại biểu Nguyễn Thị Phúc (Bình Thuận) cho rằng quy định thực hiện BHYT bắt buộc nhưng không quy định chế tài để xử lý những trường hợp không tham gia sẽ làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật và tính khả thi của BHYT bắt buộc.
Cũng về vấn đề này, đại biểu Phạm Thị Thu Hồng (Bình Định) bày tỏ e ngại về hình thức bảo hiểm bắt buộc nhưng không có chế tài bắt buộc và đề nghị sửa đổi quy định thành BHYT là hình thức bảo hiểm được áp dụng với các đối tượng bắt buộc theo quy định của Luật.
Tại phiên thảo luận, các đại biểu Mã Điền Cư (Quảng Ngãi), Phương Thị Thanh (Bắc Cạn) tán thành với quy định bắt buộc tham gia BHYT với lý giải mọi đối tượng đều phải tham gia BHYT, đây là trách nhiệm xã hội, tiến tới BHYT toàn dân. Theo các đại biểu này, việc quy định BHYT bắt buộc, mọi thành viên trong xã hội sẽ xác định rõ hơn nghĩa vụ đóng vào quỹ BHYT theo khả năng thu nhập, qua đó nâng cao các giá trị xã hội thông qua huy động được sức mạnh của cộng đồng, đoàn kết, tương trợ, chia sẻ rủi ro, đồng thời tạo ý thức trách nhiệm chăm lo sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng. Nếu thực hiện BHYT tự nguyện sẽ khó đạt được mục tiêu BHYT toàn dân vào năm 2020.
Tiếp tục phân bổ ngân sách theo hướng chuyển từ chi cho bệnh viện sang hỗ trợ nhân dân tham gia BHYT
Để đạt mục tiêu BHYT toàn dân, tại phiên thảo luận, đại biểu Hồ Thị Thủy (Vĩnh Phúc) cho rằng, cần sửa đổi Luật BHYT tế theo hướng quy định việc tham gia BHYT theo hộ gia đình, Nhà nước có cơ chế hỗ trợ khi toàn bộ thành viên trong gia đình tham gia. Quy định bắt buộc đối với những đối tượng có khả năng tài chính đủ điều kiện để mua BHYT. Luật cũng cần quan tâm đến chất lượng dịch vụ y tế, quyền lợi của người dân khi tham gia loại hình dịch vụ này. Đây là vấn đề then chốt trong thu hút người dân.
Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai nhận định, vẫn còn những bất hợp lý trong dịch vụ y tế hiện nay. Tính công khai, minh bạch trong cung cấp dịch vụ y tế và quyền lợi của người tham gia BHYT còn hạn chế. Người tham gia chưa hiểu đầy đủ quyền lợi và trách nhiệm của mình khi đến khám chữa bệnh tại bệnh viện. Việc người bệnh có BHYT phải đóng thêm một số khoản chi ngoài quyền lợi hưởng BHYT, hay phải làm lại các xét nghiệm chẩn đoán khi chuyển tuyến điều trị vừa gây tốn kém cho bệnh nhân, vừa lãng phí quỹ BHYT.Từ thực tế này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước đó và nhiều ĐBQH trong phiên thảo luận lần này kiến nghị, tiếp tục phân bổ ngân sách theo hướng chuyển từ chi ngân sách cho bệnh viện sang cấp ngân sách hỗ trợ nhân dân tham gia BHYT cùng với lộ trình tính đúng, tính đủ giá dịch vụ y tế nhằm tăng tỷ lệ tham gia và quyền lợi BHYT cho người dân.
Nên lập hội đồng quản lý quỹ BHYT ở địa phương?
Thảo luận nội dung phân cấp quản lý quỹ BHYT cho tỉnh, thành phố và xử lý kết dư, bội chi quỹ, đa số ý kiến đề nghị quy định cụ thể tỷ lệ trích nộp quỹ dự phòng về trung ương và tổ chức Hội đồng quản lý quỹ tại tỉnh; đồng thời, quy định rõ khi quỹ BHYT ở tỉnh kết dư thì tỉnh được ưu tiên sử dụng một phần kết dư kể cả trong trường hợp quỹ dự phòng trung ương kết dư hay bội chi để tránh tình trạng khi quỹ ở trung ương bội chi thì quỹ ở tỉnh dù có kết dư cũng không được sử dụng.
Cũng có ý kiến đề nghị quy định trách nhiệm của Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh sử dụng ngân sách địa phương để đóng góp theo một tỷ lệ nhất định cho phần bị bội chi tại địa phương để nâng cao trách nhiệm của địa phương trong việc chỉ đạo tăng tỷ lệ tham gia BHYT, kiểm soát chống lạm dụng quỹ tại địa phương, đồng thời thể hiện được quy định về phân cấp quản lý quỹ BHYT theo quy định của Luật BHYT. Đồng tình với cơ chế phân cấp quản lý quỹ, đại biểu Nguyễn Thành Tâm (Tây Ninh) cho rằng để quản lý tốt quỹ BHYT, nên thành lập Hội đồng quản lý quỹ tại địa phương, đồng thời làm rõ mối quan hệ giữa Hội đồng cấp tỉnh với cấp Trung ương.
Trước tình trạng các tỉnh nghèo, đặc biệt là các tỉnh miền núi và Tây Nguyên có số kết dư quỹ BHYT cao nhưng chưa được sử dụng một phần quỹ kết dư này, các đại biểu Nguyễn Thị Phúc (Bình Thuận), Nguyễn Thị Bích Nhiệm (Yên Bái) đề nghị cần có sự điều tiết phù hợp, không thể để xảy ra tình trạng tỉnh khó khăn lại điều tiết quỹ về tỉnh có điều kiện hơn, khi quỹ ở tỉnh kết dư thì được ưu tiên sử dụng phần kết dư trong việc đầu tư trang thiết bị khám chữa bệnh.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng quỹ BHYT cần được nhìn nhận tổng quan trên bình diện toàn quốc, nếu kết dư lớn nên mở rộng quyền lợi cho người tham gia, không trích phần kết dư cho các địa phương như dự thảo Luật.
Hoàng An