Vấn đề bồi thường sau sự cố môi trường do Formosa gây ra; xử lý gần 4.000 tấn cá tồn đọng đang được lưu trữ trong các kho lạnh sau sự cố môi trường biển; ô nhiễm môi trường bị phát hiện xảy ra tại nhiều địa phương trên cả nước..., đây là những vấn đề “nóng” liên quan đến việc khắc phục sự cố môi trường biển tại các tỉnh miền Trung; việc chấp hành các yêu cầu về bảo vệ môi trường; công tác quản lý, giám sát bảo vệ môi trường trong thời gian qua.
Đảm bảo sức khỏe của người dân đặt lên hàng đầu
Liên quan đến câu hỏi về việc gần 4.000 tấn cá tồn đọng đang được lưu trữ tại các kho lạnh tại các tỉnh miền Trung sau sự cố thủy, hải sản chết hàng loạt được xử lý ra sao? Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết: “Về việc này, Bộ Y tế đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (NN&PTNT) ban hành hành hướng dẫn cho 4 tỉnh miền Trung. Đây là việc khó khăn, mất thời gian, nhưng Bộ Y tế đã đề nghị các địa phương nghiêm túc thực hiện trên quan điểm phải bảo đảm sức khỏe người dân lên hàng đầu. Chúng tôi đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các cơ quan liên quan phải phân lô tất cả lô cá, trên cơ sở đó Bộ Y tế sẽ lấy mẫu của tất cả lô cá. Các lô này được lấy mẫu xong sẽ chuyển về Hải Phòng xét nghiệm. Tinh thần là chỉ cho phép lưu hành những lô cá nào được xác nhận là an toàn. Những lô không được xác định là an toàn sẽ phải tiêu hủy hoặc đền bù theo quy định”.
Người dân gặp nhiều khó khăn sau sự cố môi trường biển tại các tỉnh miền Trung.
Về vấn đề bồi thường từ sự cố Formosa, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám cho biết: Ngay sau khi có kết luận của Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, ngày 12/8/2016, Bộ NN&PTNT đã tổ chức những đoàn công tác xuống từng địa phương để lắng nghe góp ý về việc lập các biểu mẫu kê khai thiệt hại... hướng dẫn người dân kê khai thiệt hại cũng như tính toán thiệt hại để bồi thường, các tỉnh nhất trí cao với hướng dẫn này. Tuy nhiên, việc triển khai các bước tiến hành có nhiều thủ tục nên các địa phương đề nghị kéo dài đến 15/9 các địa phương mới có thể báo cáo về tổng hợp thiệt hại của các địa phương, để từ đó Chính phủ có quyết định phân bổ kinh phí bồi thường. Theo đó, làm sao để cuối tháng 9, Thủ tướng Chính phủ có thể ký quyết định phân bổ kinh phí bồi thường cho các địa phương. Còn việc triển khai bồi thường, hỗ trợ cho người dân và các tổ chức bị thiệt hại sẽ được tiến hành sau đó”.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, có rất nhiều quy trình, thủ tục bắt buộc nên dù Chính phủ chỉ đạo rất quyết liệt, các bộ, ngành vào cuộc quyết liệt, các địa phương triển khai rất quyết liệt nhưng có những vấn đề chúng ta chưa lường trước được. Vấn đề quan trọng không phải là nhanh hay chậm mà làm sao bảo đảm những tổ chức, cá nhân, đặc biệt là những tổ chức, cá nhân trực tiếp bị thiệt hại do môi trường biển phải được kê khai và xác định là không bỏ sót đối tượng nào. Và những thiệt hại phải được đền bù, hỗ trợ theo đúng quy định, bảo đảm công khai, minh bạch.
Công tác quản lý, giám sát bảo vệ môi trường thiếu hiệu quả
Trong thời gian vừa qua, trên phạm vi cả nước đã xuất hiện nhiều vấn đề ô nhiễm môi trường được dư luận đặc biệt quan tâm. Lý do dẫn tới các sự cố môi trường được Chính phủ chỉ ra là do nhiều doanh nghiệp không chấp hành nghiêm túc và đầy đủ các yêu cầu bảo vệ môi trường; công tác quản lý, giám sát bảo vệ môi trường thiếu hiệu quả; công tác thanh kiểm tra còn nhiều bất cập, các cấp chính quyền địa phương chưa phát huy đúng vai trò...
Cũng liên quan đến vấn đề môi trường. Vừa qua, ở huyện Nhà Bè, Bình Chánh và quận 7 của TP.HCM, người dân liên tục phản ánh bị “tra tấn” bởi mùi hôi và người dân nghi ngờ mùi hôi xuất phát từ Khu Liên hợp xử lý chất thải Đa Phước. Nhiều chuyên gia cho rằng, công nghệ xử lý rác thải của Khu Liên hợp xử lý chất thải Đa Phước chưa tiên tiến, giá thành lại cao, tại thời điểm ký kết cao hơn so với các nơi khác 1/3 và bây giờ vẫn cao hơn 20%. Bên cạnh đó, vị trí bãi rác không phù hợp quy hoạch phát triển của TP.HCM, nơi được xem là trung tâm mới với nhiều đô thị hiện đại phía Nam. Các bộ, ngành hữu quan nhận định thế nào về những đánh giá trên? Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà cho biết: UBND TP.HCM và đặc biệt là Sở TN&MT đã trực tiếp tiến hành khảo sát và kiểm tra. Bước đầu, Sở TN&MT nhận định, hoạt động của toàn bộ Khu Liên hợp xử lý chất thải Đa Phước có thể là nguyên nhân chính. Bên cạnh đó, còn có Công ty Xử lý bùn Sài Gòn xanh, một đơn vị xử lý bùn hầm cầu cũng bố trí gần khu vực này và cũng gây ra những ô nhiễm không khí. Bộ TN&MT cũng cho biết, qua thanh tra, kiểm tra đã phát hiện nhiều hạng mục liên quan tới xử lý nước thải (nước rác), bể chứa nước rác chưa hoàn thành và hiện đang giao cho Sở TN&MT trực tiếp kiểm tra làm rõ, xem xét, đề xuất giải pháp cụ thể.