Trong khi các cấp, ngành, địa phương đang quyết liệt ra quân rà soát, xử lý các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm bẩn thì vẫn còn một số hộ kinh doanh, chạy theo lợi nhuận sử dụng các loại thực phẩm siêu rẻ để chế biến, nhất là các quán cơm bụi cho người lao động thu nhập thấp, sinh viên... Đáng ngại hơn, những loại thực phẩm này được bán gần bệnh viện (BV) cho người nhà bệnh nhân và không ít người đang điều trị bệnh.
Nhếch nhác quán ăn cổng BV
Quan sát thực tế tại một số BV ở Hà Nội, vào giờ ăn thường rất đông người nhà bệnh nhân ra các quán ăn bên ngoài BV để mua đồ ăn. Trước cổng BV Nhi Trung ương, bên cạnh một số quán ăn trông sạch sẽ, có che chắn đồ ăn cẩn thận thì vẫn còn nhiều quán đồ ăn để lộ thiên mặc cho bụi bặm, ruồi nhặng bu bám. Một số quán diện tích chật hẹp, bếp nấu ngay cạnh rãnh nước thải, bên cạnh là thùng rác không nắp đậy, bốc mùi hôi thối... vậy mà vẫn rất đông khách.
Các khay đồ ăn để ngay cạnh khu nhà vệ sinh bẩn thỉu.
Khảo sát tại một quán ăn gần BV E Trung ương, trong không gian rộng chừng 10m2 được sử dụng là nơi chế biến, nơi ăn uống và cũng là nơi dọn rửa bát đũa, dụng cụ chế biến. Rất nhiều bát, đũa chỉ được rửa trong 2 chậu nước váng dầu mỡ, bọt rửa bát nổi lềnh bềnh.
Trong một quán ăn gần cổng Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương, người bán hàng không đeo bao tay liên tục gắp đồ ăn cho khách, nhiều lúc đông khách quá chị bốc luôn đồ ăn cho nhanh, nền nhà ẩm ướt bẩn thỉu, vật dụng nấu nướng cáu bẩn, bún, phở vứt thành đống vương vãi gần khu nhà vệ sinh bẩn thỉu. Vào một quán ăn được quây tạm bợ bằng những tấm bạt và ni lông trông rất nhếch nhác (đối diện Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương), tôi gọi một suất ăn 20 nghìn đồng có đầy đủ tôm, cá, thịt và rau nhưng ăn thì không có vị thơm ngon tự nhiên của thực phẩm. Khi thanh toán tôi thắc mắc: “Vì sao thức ăn lại rẻ vậy, liệu đồ ăn có đảm bảo chất lượng?”, thì chị Trần Thị H. (chủ cửa hàng ăn) trấn an ngay: “Em yên tâm, thức ăn nhà chị đều là những thực phẩm sạch, mua ở những cửa hàng uy tín trong các chợ”.
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của phóng viên, tại chợ đầu mối Dịch Vọng (Cầu Giấy) vào cuối buổi chợ, chỉ 5 nghìn đồng là có thể mua được một túi trứng cút đông lạnh vài chục quả; thịt gà giá khoảng 30 nghìn/kg, thịt lợn 60 nghìn/kg, sườn lợn 40 nghìn/kg và rau củ còn rẻ hơn nữa... Một chị bán rau tại đây cho biết: Các cửa hàng ăn thường chọn mua những loại thực phẩm rẻ và rau, củ xấu nhất vì như vậy bán mới có lãi. Thực phẩm với giá rẻ như vậy liệu có đảm bảo chất lượng như lời chủ cửa hàng khẳng định và khi ăn những thực phẩm này có nguy hại gì cho sức khỏe?
Nhiều nguy cơ do thực phẩm bẩn
Thực phẩm cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng cho sự phát triển của cơ thể, tuy nhiên nếu không được sản xuất, chế biến và bảo quản đúng cách nó cũng có thể là tác nhân gây ra những căn bệnh về đường tiêu hóa, dị ứng, thậm chí là sốc phản vệ,... Do điều kiện kinh tế, nhiều bệnh nhân nghèo thường chọn các quán ăn lề đường mà không ý thức được rằng việc này rất nguy hiểm.
BS. Cao Thị Thu, Trưởng khoa Dinh dưỡng Bệnh viện 198 cho biết, nếu ăn thức ăn không đảm bảo vệ sinh sẽ có nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, đau bụng, nguy hiểm hơn có thể bị trụy tim mạch, về lâu dài các độc tố trong thức ăn tích lũy lâu trong cơ thể gây ra các bệnh mạn tính mà hay gặp nhất là ung thư đại tràng... Tùy theo bệnh lý mà mỗi bệnh nhân có chế độ ăn riêng, bệnh nhân và người nhà không nên ham rẻ, phải biết tự bảo vệ mình. Nên mua đồ ăn trong căng tin BV để được đảm bảo nguồn thực phẩm an toàn, vệ sinh và đủ dinh dưỡng.
Các BV đều có căng tin phục vụ bữa ăn cho cán bộ, công nhân viên, bệnh nhân và cả người nhà. Tuy giá một suất ăn trong căng tin có chênh lệch so với bên ngoài khoảng 5, 10 nghìn đồng nhưng đồ ăn có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo cả chất và lượng, chế biến và bảo quản đúng cách, sạch sẽ, hợp vệ sinh. Trong trường hợp bệnh nhân đi ăn ở các quán xung quanh BV, theo khuyến cáo của các bác sĩ, cần chọn những quán sạch sẽ, có Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra công tác đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm tại những quán ăn xung quanh các BV và xử lý nghiêm những hành vi vi phạm.