Theo dự báo của Trung tâm Khí tượng thủy văn Trung ương, tình trạng bão lũ thiên tai ngày càng khốc liệt trong thời gian tới. Chính sự thất thường của thời tiết, bão lũ ngày càng phức tạp khiến cho công tác bảo vệ các công trình đê chống lũ quan trọng hơn lúc nào hết. Tuy nhiên, thực trạng vi phạm luật đê điều, xâm hại nghiêm trọng đến an toàn của đê năm nào cũng diễn ra ở một số địa điểm tại Hà Nội, khiến dư luận đang đặt câu hỏi, phải chăng đang có sự thờ ơ của cấp chính quyền cơ sở?
Đê Hữu Hồng là một trong các tuyến đê quan trọng trong mùa mưa bão của Hà Nội, trong đó khu vực kéo dài từ huyện Từ Liêm đến quận Hoàng Mai được xác định là đoạn đê xung yếu. Khu vực gần cầu Thanh Trì, quận Hoàng Mai, Hà Nội cách đây 1 năm, vi phạm được dư luận, các ban ngành nhắc tới là việc ngang nhiên đổ phế thải cao từ 1 - 1,2m để phục vụ lợi ích kinh tế… và mặc dù đã có nhiều văn bản kiến nghị nhưng đến nay vẫn vi phạm. Toàn bộ khu vực gầm cầu được đầm chặt cao hơn mặt đê Bối như một tuyến đập chắn ngang dòng chảy lũ. Sự coi thường pháp luật không cần phải tìm đâu xa, theo một cán bộ về đê điều, việc đổ phế thải san lấp mặt bằng dưới gầm cầu Thanh Trì tại phường Thanh Trì, quận Hoàng Mai là vi phạm Luật Đê điều cũng như Pháp lệnh về phòng chống lụt bão. Việc đổ phế thải ra trước hết là thu hẹp dòng chảy, khi mùa lũ lên sẽ làm cản trở việc thoát lũ rất nguy hiểm.
 Nhiều tuyến đê của Hà Nội đang bị “xẻ thịt”. |
Đoạn sông Hồng chảy qua địa bàn huyện Phú Xuyên có chiều dài 16,5km, tương ứng với nó là 16,5km đê cấp 1. Hiện nay, trên đoạn đê này đang xảy ra tình trạng lấn chiếm, xâm phạm hành lang bảo vệ đê rất nghiêm trọng. Hàng chục chiếc thuyền nổ máy ầm ầm và hệ thống vòi rồng đang thực hiện hút cát từ dưới lòng sông. Phía trên bờ, “đội quân” cần cẩu túc trực vận chuyển cát lên những chiếc xe tải trọng lớn đã chờ sẵn. Ngày ngày, có hàng trăm lượt xe tải vận chuyển cát, sỏi “cày ải” trên thân đê.
Cũng theo Chi cục Đê điều và Phòng chống lụt bão Hà Nội, trước mùa mưa bão, có bốn trọng điểm đê, kè xung yếu là khu vực đê, kè Thanh Am - Tình Quang, tương ứng K3 700 đến K5 840 đê hữu Đuống, quận Long Biên; công trình cống Liên Mạc, tương ứng K53 450 đê hữu Hồng, huyện Từ Liêm; Cụm công trình cống qua đê Yên Sở, tương ứng K78 150 đê hữu Hồng, quận Hoàng Mai và khu vực đê, kè, cống Xuân Canh-Long Tửu tương ứng K0 00 đến K2 00 đê tả Đuống, huyện Đông Anh. Trong số này, khu vực cụm công trình cống qua đê Yên Sở và khu vực đê, kè, cống Xuân Canh-Long Tửu khá phức tạp, nguy hiểm, thường trực nguy cơ xảy ra sự cố trong mùa mưa lũ bởi đây là khu vực đê sát sông, mái kè cũng là mái đê. Trong khu vực này còn có cống lấy nước Long Tửu - công trình liên tỉnh Hà Nội-Bắc Ninh được xây dựng từ lâu (năm 1962), đáy cống thấp.
Ngoài ra, Hà Nội còn xác định 10 vị trí xung yếu trên các tuyến đê hữu Đà, hữu Hồng, tả Đuống, hữu Cầu và Vân Cốc, trong đó vị trí tương ứng K4 100 đến K5 700 thuộc khu vực kè Khê Thượng, đê hữu Đà là nguy hiểm nhất do đỉnh kè cách chân đê từ 7-15m và có cống trạm bơm Sơn Đà. Vào năm 1971 vị trí tuyến đê này đã từng bị vỡ đê. Hiện tại, chân kè đã bị xói sâu do dòng chảy chủ lưu áp sát mái, chân kè.
Hẳn mọi người không quên, trận mưa lịch sử vào tháng 10/2008, cả Hà Nội chìm trong một biển nước khổng lồ. Trong vòng 3 ngày, nhiều đoạn đê bị tràn, một số nơi bị sụt. Hàng nghìn hộ dân ven đê sông Hồng bị ngập nhà cửa. Thế nhưng, tình trạng vi phạm Luật Đê điều, Pháp lệnh về phòng chống lụt bão vẫn diễn ra trong sự thờ ơ của một số cấp chính quyền cơ sở. Và có lẽ, tình trạng vi phạm ở gầm cầu Thanh Trì, quận Hoàng Mai, đoạn sông Hồng chảy qua địa bàn huyện Phú Xuyên… cũng chỉ là một ví dụ nhỏ. Vấn đề là tại sao chính quyền địa phương vẫn không thể xử lý dứt điểm những vi phạm. Câu hỏi này chúng tôi xin chuyển đến các cơ quan chức năng TP Hà Nội.
Trọng Hoàng