Có nên đổi thuốc trị hen phế quản?

Gần đây, người bạn tôi cũng mắc bệnh hen bảo tôi nên đổi sang loại thuốc thế hệ mới dùng tốt hơn. Mong bác sĩ tư vấn tôi có nên đổi thuốc không?

Vũ Văn Đà (Nam Định)

Hen phế quản là một bệnh lý gây ra do quá trình viêm mạn tính niêm mạc đường hô hấp, do đó, việc sử dụng một loại thuốc như theophyllin có cả tác dụng chống viêm và giãn phế quản là một hướng điều trị hợp lý.

Hình ảnh hen phế quản.

Những năm gần đây, với sự sẵn có của nhiều loại thuốc mới nên bệnh nhân hen phế quản có thể được kiểm soát tốt mà không cần dùng đến theophyllin. Trong đó, vai trò ngày càng được khẳng định của các loại corticosteroid đường hít và sự ra đời của nhiều nhóm thuốc mới như thuốc cường beta 2 adrenergic kéo dài (albuterol, terbutalin, olodaterol...) hoặc thuốc kháng leukotriene (montelukast, zafirlukast...).

Sở dĩ bệnh nhân hen được chuyển sang dùng loại thuốc mới là do bác sĩ cân nhắc tác dụng của theophylline với từng trường hợp bệnh cụ thể. Do tác dụng giãn phế quản của theophylin không mạnh bằng các thuốc cường beta 2 adrenergic, vì vậy, theophylin không được lựa chọn đầu tiên trong cắt cơn hen. Tác dụng chống viêm của thuốc không biểu hiện rõ rệt trên lâm sàng. Thuốc thường có tương tác có hại với nhiều thuốc khác. Do liều điều trị của  theophyllin rất gần với liều gây độc nên việc điều trị thường phải đi kèm với theo dõi nồng độ của thuốc trong máu...

Tuy nhiên, ưu điểm của theophyllin là thuốc ở dạng viên nên dễ sử dụng và định liều hơn là thuốc xịt thường khó định liều cụ thể và phải dùng đúng kỹ thuật để tránh gây tác dụng phụ lên các cơ quan ở hầu họng. Theophyllin được ưa dùng hiện nay là loại phóng thích kéo dài, giải phóng chậm, duy trì đủ nồng độ thuốc trong máu trong 12 giờ để điều trị dự phòng và kiểm soát hen, có thể bảo vệ người bệnh trong suốt đêm. Thuốc có tác dụng chống lại quá trình viêm mạn tính trong bệnh hen. Hơn nữa, tác dụng giãn phế quản không bị giảm dần khi sử dụng thuốc kéo dài. Ngoài ra, theophyllin còn có thể tác dụng tốt với cả những cơn co thắt phế quản không đáp ứng với thuốc cường beta 2 adrenergic do 2 nhóm thuốc này có cơ chế tác dụng khác nhau.

Theophyllin cũng có một số tác dụng phụ nhưng bác lại chỉ gặp tác dụng phụ rất nhẹ là lợi tiểu và không thấy phiền toái gì, đó là điều rất mừng. Hơn nữa, bác dùng thuốc theo đơn của bác sĩ và kiểm soát tốt bệnh nên không có lý do gì để phải đổi thuốc. Chúc bác khỏe mạnh!

DS. Hà Lê