Mặc dù vẫn đi học, nhưng thời gian Hoài dành để lên giảng đường ngày càng thưa thớt dần, thậm chí còn bỏ bê triền miên vì khoảng thời gian trong tuần Hoài đến văn phòng của công ty đa cấp kia gần kín lịch mất rồi. Khi thì đến để nghe thuyết trình hội thảo, lúc thì lại đi gặp gỡ lôi kéo thành viên mới nhằm xây dựng hệ thống tuyến dưới trong mạng lưới KD... Hoài say mê KD đa cấp đến mức quên tất cả, chấp nhận vất vả với mong muốn là làm giàu nhanh chóng, bởi trước khi đến với công ty này, người bạn của Hoài đã “vẽ” ra biết bao những hình ảnh, những định hướng của con đường thành công. Không chỉ bỏ thời gian, công sức, mà về tiền bạc Hoài cũng không ngần ngại bỏ ra hơn chục triệu đồng để đi Thái Lan dự hội thảo tìm hiểu KD Amway cùng những người tuyến trên. Không đủ tiền, Hoài đi vay bạn bè, người thân để gom đủ số tiền chi phí cho chuyến đi...
Theo tôi biết thì từ ngày Hoài tham gia vào Công ty Amway đã hơn nửa năm, vậy mà vẫn chưa kiếm được đồng tiền nào, thậm chí còn mất đi kha khá. Đó còn chưa nói tới nếu 6 tháng này Hoài đi làm thêm với mức lương 4 triệu đồng/tháng như trước thì số tiền bị “mất” còn rất lớn. Chịu khó như vậy nhưng Hoài chẳng xây dựng, lôi kéo được mấy thành viên tuyến dưới, mà có vài người tham gia mở thẻ thì cũng chẳng hoạt động, vì vậy mà sự thăng tiến trong KD của Hoài vẫn ở con số... 0! Chán nản vì cơ hội KD khó có thể thành công đối với mình, Hoài đã bỏ và coi như mất đứt bao công sức và cả tiền bạc. Đó còn chưa kể tới khoảng thời gian Hoài đi làm Amway khiến sức học bị giảm sút trông thấy. Âu đó cũng là bài học cho sự suy nghĩ không được chín chắn...
Đó chỉ là một dẫn chứng khá điển hình trong thực trạng chung của rất nhiều bạn trẻ nói chung và sinh viên nói riêng hiện nay đua nhau lao vào các công ty bán hàng, KD đa cấp với hy vọng làm giàu. Thực ra tôi không có ý nói tất cả các công ty đa cấp đều lừa đảo, đều không chính đáng, minh bạch, mà vẫn có nhiều công ty đa cấp thực sự tốt mà nếu chịu khó vẫn có thể thành công. Thế nhưng, với một số công ty đa cấp thì những người trẻ làm sẽ rất khó thành công, nhất là các bạn sinh viên. Nguyễn Thị Nga, sinh viên Đại học Thương mại, một người từng theo bám Công ty Amway gần 1 năm tâm sự: Trong thời gian làm ở đó, em tận mắt thấy nhiều người thành đạt. Họ nỗ lực, chăm chỉ, chịu khó... Thế nhưng, với sinh viên thì sự thành công ở Amway là khá khó vì họ không có tiền, hơn nữa khi lôi kéo, xây dựng được mạng lưới tuyến dưới thì những người ấy cũng không có tiền để đi làm...”. Nghe sự giãi bày của Nga, tôi cũng thấy đúng, vì thông thường, khi tham gia vào các công ty đa cấp, người tham gia phải có tiền để dùng thử sản phẩm của công ty, mà các sản phẩm đa cấp đâu có rẻ tiền nên sinh viên lấy đâu ra mấy triệu bạc đây?! Sự thành công trong KD đa cấp không chỉ lôi kéo, xây dựng mạng lưới mà còn phải cần tới bán được nhiều hàng hóa, sản phẩm cũng như kích cầu tuyến dưới cũng năng động và đa năng như mình. Chẳng vậy mà khi sinh viên tham gia công ty đa cấp được một thời gian là họ nghỉ hết, khiến cho những người trẻ khác ở tuyến trên dù nỗ lực, cố bám trụ cũng khó có thể thành công nên trước sau cũng “bật bãi” là điều khó tránh khỏi.
KD đa cấp là một mô hình phổ biến ở nước ngoài và còn khá mới mẻ trong đời sống, thị trường của Việt Nam vì nó mới du nhập vào chỉ khoảng 1 thập kỷ. Thói quen tiêu dùng của người dân còn theo cách truyền thống, vì thế, số người thành công trên thương trường KD đa cấp không nhiều. Chính vì thế mà mọi người nói chung và các bạn trẻ nói riêng trước khi bước vào lĩnh vực KD đa cấp cần phải suy tính cho kỹ lưỡng để tránh mất tiền bạc, thời gian vô ích...
Bài và ảnh: NGUYễN DUY HOÀNG
(Đại học Luật, Hà Nội)