Nên hay không nên dùng vũ lực giải tán những cuộc biểu tình ủng hộ Tổng thống bị hạ bệ Morsi, với nguy cơ trở thành biển máu? Chính quyền mới được quân đội lập ra ở Ai Cập đã nhiều lần đe dọa nhưng chưa bao giờ dám mạnh tay, đang bị giằng co giữa phe “diều hâu” và những người chủ trương đối thoại với phe Hồi giáo.
Ngày 13/8/2013, phe ủng hộ Morsi lại kêu gọi “hàng triệu người hãy xuống đường”. Từ khi tối hậu thư của cảnh sát hết hạn vào ngày 11/8, những người Hồi giáo vẫn tiếp tục kêu gọi biểu tình trên toàn quốc, quyết tâm gây áp lực lên tân chính quyền Ai Cập.
Tình hình khiến dư luận quốc tế lo ngại sẽ tiếp tục xảy ra đối đầu bạo lực giữa các bên và đẩy Ai Cập lún sâu hơn vào khủng hoảng chính trị, khi mà các nỗ lực trung gian hòa giải của cộng đồng quốc tế đã không giành được kết quả nào.
 Bộ Nội vụ Ai Cập không biết cách giải quyết biểu tình mà không gây chết người. |
Hàng chục nghìn người biểu tình đã tuần hành từ một thánh đường tại quận Ramses tới Quảng trường Rabaa Al-Adawiya, Đông-Bắc Thủ đô Cairo. Đám đông hô các khẩu hiệu đòi lật đổ chế độ, phản đối cuộc “đảo chính quân sự” và chúc mừng Tổng thống Morsi nhân ngày lễ Eid al-Fitr kết thúc tháng Lễ ăn chay Ramadan. Hoạt động này diễn ra theo lời kêu gọi của Liên minh quốc gia Ủng hộ tính hợp pháp do tổ chức Anh em Hồi giáo đứng đầu, quy tụ nhiều chính đảng và phong trào Hồi giáo. Tổ chức Anh em Hồi giáo tuyên bố họ sẽ biểu tình cho đến khi ông Morsi được phục chức.
Người phát ngôn tổ chức Anh em Hồi giáo Ahmed Aref cho biết: “Hàng triệu người đang tiếp tục đổ ra đường và sẽ biểu tình trong 40 ngày ở các quảng trường Rabaa al-Adawiya, Nahda và nhiều khu vực khác. Tất cả họ ủng hộ tính hợp hiến và phản đối những người đảo chính. Những người này là gốc rễ của sự đoàn kết với cuộc cách mạng của chúng tôi và họ không thể bị đuổi đi”.
Chính quyền và báo chí đồng thanh lên án “những kẻ khủng bố” trữ súng ống và dùng phụ nữ và trẻ em làm bia đỡ đạn. Còn Huynh đệ Hồi giáo lặp đi lặp lại là chỉ tập hợp hòa bình, trong khi các vụ đụng độ giữa hai phe chống và ủng hộ ông Morsi đã làm cho hơn 250 người chết từ cuối tháng 6 đến nay.
Từ nhiều tuần qua, Chính phủ lâm thời được thành lập sau khi Tổng thống Mohamed Morsi bị quân đội phế truất ngày 3/7, liên tục đe dọa sẽ giải tán những cuộc biểu tình của những người ủng hộ ông Morsi. Các vụ biểu tình này đã làm tê liệt nhiều khu phố ở Cairo cũng như việc chuẩn bị cho cuộc bầu cử dự kiến vào đầu năm 2014.
Bà Rabad Al Mahdi, giáo sư môn khoa học chính trị Trường đại học Mỹ tại Cairo phân tích: “Có hai khuynh hướng trái ngược nhau trong Chính phủ”. Bộ Nội vụ và quân đội chủ trương can thiệp bằng vũ lực. Còn Phó Tổng thống Mohamed ElBaradei và Phó Thủ tướng Ziad Bahaa Eldin đại diện cho khuynh hướng thứ hai muốn giải quyết một cách nhẹ nhàng hơn. Ông ElBaradei nhiều lần đòi hỏi phải có sự tham gia của phe Huynh đệ Hồi giáo trong quá trình chuyển tiếp.
Tân chính quyền Ai Cập hiện đang bị kẹp giữa hai gọng kìm. Một bên là áp lực của dân chúng cổ vũ cho việc trấn áp phe Hồi giáo chống đối, bên kia là cộng đồng quốc tế liên tiếp kêu gọi kìm chế. Phía ủng hộ Morsi thì luôn khẳng định sẽ không rời điểm cắm trại nếu cựu Tổng thống không được nắm quyền trở lại.
Trong một đất nước mà những vụ phản kháng đều bị dập tắt bằng bàn tay sắt, sự thận trọng của tân chính quyền là một điều mới mẻ cho thấy mức độ trầm trọng của cuộc khủng hoảng đang làm rung chuyển Ai Cập.
Do sự chia rẽ trong nội bộ Chính phủ, bên cạnh đó là áp lực quốc tế nhằm tránh đổ máu, “chính quyền không thể tùy nghi xử lý các vụ biểu tình”. Tuy vậy cũng theo bà Mahdi, sự tăng vọt những vụ tấn công của các chiến binh Hồi giáo tại Ai Cập cũng như ở nước ngoài có thể làm cán cân nghiêng về phía một giải pháp an ninh.
Đối với Karim Ennarah thuộc tổ chức phi chính phủ có nhiều ảnh hưởng “Sáng kiến Ai Cập cho quyền cá nhân”, chính quyền đang đứng trước một tình thế tiến thoái lưỡng nan. Theo ông, “Bộ Nội vụ không biết cách giải quyết biểu tình mà không gây chết người. Ngay cả khi họ không cố ý thì vẫn gây ra căng thẳng vì cảnh sát không được huấn luyện hoặc không có kinh nghiệm đối đầu với những cuộc biểu tình như thế, với việc sử dụng sức mạnh một cách chừng mực”.
(Theo CNN)
Hương Hà
Trong một phát biểu nhân lễ hội Eid al-Fitr đánh dấu kết thúc tháng Lễ Ramadan của người Hồi giáo, lãnh tụ tinh thần tối cao của Iran, Ðại giáo chủ Khamenei bày tỏ sự lo lắng trước tình hình bạo lực nghiêm trọng tại Ai Cập và nhấn mạnh cuộc khủng hoảng tại quốc gia Bắc Phi chỉ nên do chính người dân nước này giải quyết. Ông kêu gọi các nhóm chính trị và tôn giáo ở Ai Cập nên thận trọng trước những âm mưu của các thế lực ở bên ngoài nhằm đẩy đất nước rơi vào một cuộc nội chiến. |