Học sinh đến với ma tuý bằng nhiều con đường.
Em Đạo là HS lớp 9, bố làm ở công ty điện lực, mẹ buôn vải. Gia đình rất khá giả. Là con trai duy nhất, Đạo muốn gì được nấy. Chị Hằng, mẹ cháu hứa nếu thi được vào trường THPT quốc lập, sẽ thưởng cho chiếc xe máy loại xịn nhất. Trong túi Đạo lúc nào cũng rủng rỉnh vài trăm nghìn đồng. Đạo được phong là “đại ca”. Đạo lọt vào" tầm ngắm" của những kẻ buôn bán ma túy. Chúng thả săn sắt bắt cá rô. Lúc đầu chúng gài bẫy bằng cách pha vào nước hay tẩm vào thuốc lá chiêu đãi Đạo. Thế là Đạo nghiện lúc nào không hay. Để tỏ ra mình là đàn anh mọi mặt, Đạo cho đàn em hút hít, chích choác xả láng. Khi bố mẹ phát hiện thì Đạo đã nghiện nặng. Trong nhà bị “rút ruột” nhiều thứ. Bất lực, anh Nghiêm xích con vào chân giường, trong phòng kín trên gác, mọi sinh hoạt tại chỗ. Đi làm về, thấy con ngồi ngoan ngoãn, vợ chồng chị Hằng phấn khởi lắm nên khi ở nhà, họ tháo xích cho con. Loáng một cái là Đạo đã lấy được tiền của bố mẹ rồi giấu dưới đệm giường. Khi bố mẹ đi làm, bị xích chân, Đạo buộc tiền vào túi nilon lấy gậy thả xuống cho đàn em mua ma túy rồi kéo lên hút cho đã.
Khả là HS THPT. Ngày ngày, Khả cùng một số bạn gửi xe ở một nhà dân gần cổng trường. Khả và các bạn được cưng lắm(!). Nào chơi bi-a không mất tiền. Rồi gửi xe, chủ nhà cũng trông giúp. Chỉ có ăn quà, hút thuốc là phải trả tiền. Mới có mấy tháng mà tất cả đều “mê” cái quán hơn tổ ấm gia đình. Khi biết chúng nghiện, chủ nhà mới "chém". Mỗi điếu thuốc tẩm ma túy lũ trẻ phải mua vài chục nghìn đồng.
Còn Việt là HS lớp 7 rất ngoan. Một hôm đến trường học, có hai thanh niên gọi em lại cho uống nước. Ăn sáng vội chưa kịp uống nước nên em hồn nhiên uống. Rồi ngày nào Việt cũng muốn được uống thứ nước hấp dẫn ấy. Khi biết mình nghiện, Việt đã ngoan ngoãn làm theo mọi yêu cầu của nhóm thanh niên kia. Khi bố mẹ Việt thấy các thứ trong nhà “bay hơi”mới phát hiện con nghiện và cho đi cai.
Qua một số trường hợp trên, có thể thấy các em đến với ma tuý bằng nhiều con đường: Có thể do gia đình khá giả, nuông chiều chuộng con vộ độ, cho con nhiều tiền. Có nhiều em lại do bố mẹ nghèo, mải mưu sinh nên không để mắt tới con nên chúng bị lôi kéo. Có nhiều em sống trong gia đình có vấn đề như ly hôn, ly thân hay bạo lực, buôn bán ma túy hay nghiện khiến con trẻ buồn chán mà sa ngã. Có phụ huynh "Chí Phèo" nên con soi gương mờ mà hư hỏng. Có em ngoan nhưng bị lừa hay bị lôi kéo. Có nhiều em vì tò mò, hút thử nên mắc nghiện
Hầu hết các em nghiện đều rất “dẻo mỏ”, nhất là khi vừa hút hít xong, nhiều em còn tỏ ra ngoan ngoãn, lễ phép. Khi thèm thuốc thì người buồn bã, uể oải, hay ngáp, hay nhổ bọt, người vật vờ. Nghiện một thời gian, thân hình xanh xao, sợ tắm giặt, không được đáp ứng thì cục cằn, thô lỗ, nặng thì lên cơn. Đây là những dấu hiệu để các bậc phụ huynh nhận biết.
Ở bài viết này, tôi xin nêu một số việc làm cần thiết với hy vọng góp phần giảm đi số HS nghiện hút trong các nhà trường phổ thông hiện nay, để giảm những cái chết trắng vô cùng đau lòng. Trước hết về phía gia đình có vai trò hàng đầu bởi thời gian các em sống ở gia đình mỗi ngày rất lớn. Vì vậy, các bậc phụ huynh dù mải làm ăn đến đâu cũng phải phân công nhau, dành thời gian mà chăm sóc, quản lý, dạy dỗ con cái., nhất là các em nam. Một mặt, ta vẫn tin tưởng ở con, nhưng cũng vẫn đề phòng để ngăn chặn bởi mọi việc đều có thể xảy ra. Hãy tìm hiểu tính cách, hoàn cảnh những người bạn của con. Về tài chính, không nên cho con quá nhiều tiền tiêu pha, không dùng vật chất để kích thích học tập sẽ làm sai lệch động cơ học tập hay tạo cho các em có những mánh khoé gian dối để đạt được phần thưởng. Khi thấy con có những biểu hiện khác thường, phải theo dõi sát để phát hiện kịp thời. Một điều rất quan trọng là gia dình cần kết hợp chặt chẽ với nhà trường, nhất là giáo viên chủ nhiệm.
Về phía nhà trường, cần coi trọng khâu giảng dạy lồng ghép vấn đề ma tuý qua các bộ môn. Có nhiều hình thức tuyên truyền, hoạt động bổ ích, nhẹ nhàng, giúp các em hiểu biết kỹ về tác hại của ma tuý. Giáo viên chủ nhiệm có vai trò quan trọng trong việc quản lý, hiểu rõ các em. Với những HS hay xin phép ra ngoài: khi ra ỉu xìu, khi vào nhanh nhẹn, hoặc có em hay nằm phủ phục ra bàn, ngáp vặt, nhổ bọt… thì hãy lưu ý và liên lạc với gia đình để cùng phát hiện. Đoàn đội, hội cần có nhiều hình thức hoạt động phong phú, lành mạnh, đưa thành tiêu chuẩn thi đua khích lệ các em. Chính quyền địa phương cần có nhiều câu lạc bộ thu hút các em tham gia. Khi địa phương có HS nghiện, chính quyền hãy tạo điều kiện mọi mặt để gia đình đưa con đi cai nghiện dứt điểm, nhất là những gia đình khó khăn. Không nên bạo hành sẽ phản tác dụng với trẻ. Địa phương cần quản lý chặt chẽ các hộ kinh doanh gần cổng trường. Đây là những nơi phức tạp dễ làm hỏng con trẻ về sức khỏe cũng như nhân cách nhất. Hiện nay giới trẻ đang rộ mốt hút shisha. Các em sai lầm khi cho rằng loại này không gây nghiện. Vì vậy đây cũng là vấn đề các bậc phụ huynh và nhà trường cần lưu ý.
Vấn đề buôn bán, sử dụng ma túy đang diễn biến rất phức tạp. Nhiều vụ tử hình vì buôn bán ma túy. Vì siêu lợi nhuận mà nhiều kẻ bất chấp tất cả. Để ngăn chặn các ngả đường dẫn tới cái chết trắng, cần sự phối kết hợp chặt chẽ giữa Gia đình - Nhà trường - Xã hội, trong đó vai trò quyết định là gia đinh!
Minh Khánh
* Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả
