Ở Ba Lan, ít nhất có 6 cầu thủ thiếu tay thi đấu cùng các đồng đội hoàn toàn khỏe mạnh tại các giải bóng đá hạng Nhất. Khuyết tật thiếu tay không cản trở họ ghi bàn, bảo vệ khung thành hoặc kiếm sống bằng nghề chạy xe Uber.
Tài xế Uber cụt tay
Từng có thời Bartlomiej Kedzierski là sao thể thao khuyết tật nổi tiếng nhất Ba Lan. Ngày 11/11/2009, tiền vệ 17 tuổi CLB GKS Katowice trình làng giải hạng Nhất. HLV Adam Nawalka tung tân binh vào sân đầu hiệp 2 trận thắng Znicz Pruszkow 2:0. Dư luận xôn xao về cầu thủ khuyết tật. Các phương tiện truyền thông bắt đầu viết về nhân vật, đã xuất hiện vài phóng sự truyền hình về cầu thủ tuổi vị thành niên tài năng.
Đến thời điểm báo chí viết quá nhiều về tôi (Kedzierski - cầu thủ hiện khoác áo CLB Niwy Brudzowice thừa nhận), khi ấy, rất nhiều nhà báo gặp gỡ, phỏng vấn. Đài Truyền hình Quốc gia mời tôi tham gia chương trình thời sự “Chào buổi sáng”, chàng trai trẻ điềm đạm kể.
Bartlomiej Kedzierski - cầu thủ kiêm tài xế Uber trên sân tập.
Cánh tay phải của Kedzierski cụt già nửa từ lúc lọt lòng mẹ. Nó kết thúc ở đoạn trên khuỷu tay. Tại sao anh được sinh ra như thế? Không ai biết. Người trong cuộc chưa bao giờ đào sâu chủ đề này.
“Tôi cũng không hỏi bố mẹ về chuyện đó. Mọi người nuôi dưỡng tôi theo cách tôi có thể làm hầu hết mọi việc bằng một tay. Tôi tự buộc dây giày, tự nấu ăn. Tất nhiên cũng có một số hạn chế. Thí dụ, tôi không thể tự mình cài dây đồng hồ đeo tay. Nhưng đó là chuyện nhỏ. Tôi tự xoay sở trong cuộc sống thường nhật, không cần sự giúp đỡ của người khác”, cầu thủ chạy cánh 27 tuổi nhấn mạnh.
Lý do phải sống như người khỏe mạnh hoàn toàn của Kedzierski cũng vì sự cần thiết mưu sinh. Bởi Niwy Brudzowice là CLB bóng đá nghiệp dư, cầu thủ chơi bóng không lương. Anh kiếm sống bằng nghề... tài xế taxi.
“Tôi chạy xe Uber. Đối với tôi, nó là giải pháp lý tưởng bởi nghề tự do cho phép dễ dàng thu xếp thời gian tập luyện và thời gian lao động kiếm tiền. Tài xế cụt tay có thể gây bất ngờ, song đã gần chục năm hành nghề, tôi chưa từng gặp trường hợp nào khách hàng từ chối không đi xe khi trông thấy tôi khuyết tật. Thực tế một số người có thể không phát hiện tài xế cụt tay. Còn có một số người khác tò mò hỏi tôi, chuyện gì xảy ra khiến tôi đến nông nỗi này. Có lẽ tôi lái xe cũng “lụa” bởi chưa bao giờ tôi gặp phản ứng tiêu cực hoặc những lời lưu ý của hành khách”, Kedzierski tự tin bộc bạch.
Tuy nhiên, chàng trai thiếu may mắn không thể né tránh những hành động miệt thị và phân biệt đối xử của đồng lứa thời niên thiếu. Chuyện đó không hề hiếm. Những đứa trẻ hồn nhiên có thể vô tình gây tổn thương một cách vô tư với mọi sự khác thường. Trong khi không thể che giấu khuyết tật cụt tay, rất may, năng khiếu đá bóng đã giúp Kedzierski tự xoay sở dễ dàng với cuộc đời.
“Tôi còn nhớ tình huống thời tôi chơi cho đội trẻ Victoria Jaworzno. Trong trận mở màn giải vô địch Ba Lan, nhiều cầu thủ đội bạn ôm bụng cười, giễu cợt chỉ vào cánh tay cụt của tôi. Tuy nhiên, họ chấm dứt cười khi tôi đá thủng lưới họ lần đầu. Sau bàn thứ hai, một số chạy lại xin lỗi tôi và cả đội bạn nồng nhiệt chúc mừng sau khi tôi ghi bàn thắng thứ 3”, cầu thủ tài năng kể.
Tôi đã học phản ứng bình thản với những tình huống bị kỳ thị. Bao giờ tôi cũng nỗ lực chứng minh bản thân không thua kém ai. Thiếu tay không có nghĩa tôi là kẻ vô tích sự. Suy nghĩ như thế trên sân bóng trở thành động lực giúp tôi chơi hay hơn. Lối sống như vậy đã hình thành cá tính của tôi, vì thế bây giờ tôi không quan tâm đến trường hợp không may thất bại. Trái lại, thất bại chỉ thôi thúc tôi phấn đấu đạt mục tiêu - Kedzierski chia sẻ và anh chàng dẫn thí dụ trận đấu với CLB CKS Czeladz, CLB Niwy Brudzowice của anh đã thắng 2:1.
“Tôi rất khát khao ghi bàn. Cú sút đầu, tôi đá bóng chệch cột dọc, cú sút thứ hai cũng vậy nhưng cú sút thứ ba bóng may mắn tung lưới đối thủ. Cuối hiệp 2, tôi ghi thêm một bàn. Chính vì thế, tôi rất biết ơn bố mẹ - những người đã trang bị cho tôi đức tính bền bỉ kiên trì, không bao giờ nản chí như vậy”, tay săn bàn hiệu quả chia sẻ.
Tuy nhiên, trước khi học được kỹ năng hồn nhiên, điềm đạm, làm chủ bản thân, Kedzierski từng mất khá nhiều bạn vì mặc cảm cụt tay.
Tuổi ấu thơ không phải lúc nào tôi cũng vô tư, phóng khoáng và chín chắn như bây giờ. Tất cả nhờ bố mẹ tôi đã kiên nhẫn dạy dỗ, “bởi lẽ cánh tay cụt vĩnh viễn không trở thành bình thường, vậy nên con buộc phải vui vẻ chung sống với nó đến suốt đời”. Nghe lời bố mẹ, cùng thời gian, tôi đã biến khuyết tật của mình thành thế mạnh khiến không ít đối thủ trên sân cỏ phải nể trọng - người trong cuộc lý giải bí quyết sống vô tư.
42 bàn thắng 1 mùa thi đấu
Cùng lúc Kedzierski nhấn mạnh, bây giờ, những tình huống khó chịu rất hiếm xảy ra bởi đối thủ và người hâm mộ đã không còn ngạc nhiên với thực tế khuyết tật của anh.
HLV Adam Nawalka - ông thầy sau này có thời gian dẫn dắt Tuyển Ba Lan cũng rất hiểu Kedzierski. Chính ông đã đưa cầu thủ cụt tay vào đội hình 1 CLB GKS.
“Tôi thật sự ngưỡng mộ Kedzierski - chàng trai phấn đấu hết mình để trở thành cầu thủ. Đối với Kedzierski, cầu thủ thiếu hẳn sức mạnh hai tay trong tình huống va chạm với đối thủ. Cậu ấy đã bù đắp thiếu hụt đó một cách tuyệt vời bằng tốc độ đôi chân và tư duy chiến thuật thông minh”, thầy Nawalka bình luận về trò khuyết tật gần 10 năm trước khi ông tạo cơ hội để Kedzierski đua tài tại giải hạng Nhất.
Gần 10 năm sau trận thi đấu trình làng giải hạng Nhất, hiện Kedzierki - cầu thủ 27 tuổi là ngôi sao của CLB Niwy Brudzowice. Mùa giải vừa qua, cầu thủ khuyết tật nổi tiếng ghi 42 bàn thắng trong 28 lần ra sân.
Chưa bao giờ tôi có mặc cảm số phận hẩm hiu. Tôi hoàn toàn vui vẻ với thực tế bẩm sinh cụt tay. Một số nhà hảo tâm ngỏ ý tặng tôi chiếc tay giả - sản phẩm hiện đại, đắt tiền, song tôi chân thành cảm ơn và lịch sự từ chối. Tôi đã học được kỹ năng sống bình thường - thiếu một tay. Và cảm thấy bản thân là người hoàn toàn khỏe mạnh - Kedzierski hồn nhiên kết thúc câu chuyện.