Ù tai là một triệu chứng có thể xuất hiện trong nhiều bệnh lý khác nhau, từ những bệnh lý đơn giản như ráy tai đến những bệnh lý phức tạp nguy hiểm như ung thư, dị dạng mạch máu quanh tai.
Các loại ù tai
Có nhiều cách phân loại ù tai
Theo đối tượng cảm nhận được:
Ù tai chủ quan: là những âm thanh bất thường mà chỉ người nghe cảm nhận được mà người xung quanh không thấy, đây là dạng ù tai thường gặp nhất.
Ù tai khách quan: là những âm thanh bất thường trong tai người bệnh mà cả người bệnh và người ngoài thấy được, như tiếng thổi trong tai, tiếng nhịp đập trong tai.
Theo âm sắc tiếng ù:
Ù tai tiếng trầm: là tiếng ù dạng trầm như tiếng lào xào, ù ù, thường gặp do các bệnh lý tai ngoài và tai giữa.
Ù tai tiếng cao: là những tiếng kêu âm sắc cao vi vu, u u, o o, cao vút, thường gặp trong bệnh lý do tai trong.
Nguyên nhân gây ù tai
Việc phân loại ù tai theo vị trí nguyên nhân được cho là hữu ích đối với chẩn đoán và điều trị bệnh:
Nguyên nhân đến từ tai ngoài: Ráy tai, dị vật tai, viêm, nhọt ống tai, nấm tai… tiếng ù là tiếng trầm, tiên lượng tốt và dễ điều trị.
Nguyên nhân từ tai giữa:
Viêm nhiễm: viêm tai giữa cấp, viêm tai giữa ứ dịch, xơ nhĩ, xốp xơ tai.
Bệnh lý dị dạng mạch máu, phình động mạch cảnh trong đoạn chạy cạnh tai. Tiếng ù đập theo nhịp mạch, đây là bệnh lý nặng đòi hỏi điều trị phức tạp.
Bệnh lý vòi: VA quá phát, viêm mũi xoang, u vòm mũi họng.
Tai trong: thường là tiếng ù âm sắc cao.
Bệnh lý co thắt mạch máu, thiếu máu tai trong do co thắt mạch máu, tăng huyết áp, đái tháo đường, tăng mỡ máu, thoái hóa đốt sống cổ.
Nhiễm độc tai trong do thuốc, hoá chất.
Tiếng ồn mạn tính, hoặc đột ngột.
Viêm mê nhĩ, sũng nước mê nhĩ.
Khối u dây VIII, u góc cầu tiểu não.
Các bước chẩn đoán
Hỏi bệnh: giúp sàng lọc phần sơ bộ nguyên nhân ù tai.
Nội soi tai mũi họng: phát hiện phần lớn nguyên nhân ù tai thuộc tai ngoài và tai giữa, bệnh lý vòi tai, mũi xoang.
Đo thính lực: củng cố thêm nguyên nhân từ tai giữa, sàng lọc các nguyên nhân từ tai trong.
Chụp CT, MRI: loại trừ các bệnh lý khối góc cầu tiểu não.
Điều trị thế nào?
Tuỳ theo nguyên nhân mà các bác sĩ sẽ giúp bạn:
Các nguyên nhân có thể giải quyết được ngay như ráy tai, dị vật tai, viêm nhiễm ống tai ngoài.
Các nguyên nhân viêm nhiễm tai giữa cũng sẽ được giải quyết bằng thuốc hoặc can thiệp phẫu thuật tùy mức độ bệnh.
Các nguyên nhân khối u như u vòm, u dây thần kinh thính giác, u góc cầu tiểu não… là những bệnh lý tiên lượng xấu, tiếng ù chỉ là một phần của những bệnh lý nguy hiểm có thể được giải quyết bằng phẫu thuật, xạ trị hoặc hoá trị.
Các nguyên nhân phình mạch, dị dạng mạch cũng tiên lượng nặng, điều trị bằng phẫu thuật hoặc can thiệp nút mạch.
Các nguyên nhân ù tai trong đã loại trừ bệnh lý khối u sẽ được điều trị bằng thuốc, có những trường hợp điều trị đặc hiệu hoăc đôi khi là điều trị bao vây giải quyết triệu chứng.
Ù tai là một triệu chứng xuất hiện trong nhiều bệnh lý khác nhau của tai mũi họng cũng như các bệnh thần kinh, mạch máu. Vì vậy nếu bị ù tai, bạn cần được thăm khám để được loại trừ các bệnh lý thông thường và nếu cần, các bác sĩ sẽ chuyển bạn tới các chuyên khoa sâu với các chuyên gia về tai mũi họng để giúp bạn tìm nguyên nhân và giải quyết chúng càng sớm càng tốt.
ThS. BS. Lê Đình Hưng
