Bạn đã bao giờ nhận thấy sự thay đổi sau một thời gian suy nghĩ hoặc trước khi làm việc trong môi trường áp lực công việc cao? Sự căng thẳng của công việc được cho là góp phần vào sự già trước tuổi. Ngay cả khi bạn cảm thấy thoải mái, cơ thể của bạn vẫn trải nghiệm căng thẳng stress sinh học đáng kể. Căng thẳng sinh học bắt đầu với qui trình rất cơ bản trong cơ thể là sản sinh và sử dụng năng lượng. Những hoạt động trao đổi chất hằng ngày duy trì sự sống cũng tạo ra “căng thẳng trao đổi chất” theo thời gian tạo nên những dấu hiệu lão hóa cơ thể.
Gốc tự do là thủ phạm. Gốc tự do sinh ra do chính hoạt động sống của mỗi tế bào và do tác động của môi trường sống (tia phóng xạ, các bức xạ có năng lượng cao, tia tử ngoại, bụi, các chất độc). Thông thường, chúng được sinh ra với lượng rất nhỏ và bị phá hủy ngay bởi các hệ thống chống gốc tự do. Hệ thống bảo vệ này bị quá tải hay rối loạn, quá trình lão hóa và các bệnh lý sẽ tiến triển rất nhanh. Các gốc tự do liên quan đến nhiều rối loạn tuổi tác, ung thư, xơ vữa động mạch, đục thủy tinh thể, thoái hóa thần kinh và cả các vết nhăn trên mặt… Các phân tử của chất tạo keo colagen (vốn đứng riêng rẽ với nhau) bị các gốc tự do đó dán lại với nhau, gây nên những liên kết chéo: cấu trúc căn bản của colagen bị xáo trộn. Các tế bào của mô liên kết chịu trách nhiệm bài tiết và trùng tu colagen cũng bị hư hại… nên da mất dần tính đàn hồi và các nếp nhăn xuất hiện.
Vậy có cách nào ngăn ngừa lão hóa? Có rất nhiều yếu tố liên quan đến tuổi thọ, nhưng bằng cách tuân theo một lối sống lành mạnh, hoạt động và có chế độ dinh dưỡng hợp lý, bạn có thể giúp làm chậm quá trình lão hóa và thậm chí ngăn ngừa các bệnh liên quan đến tuổi thọ, trong đó có bệnh tim mạch, tiểu đường…
BS. Trần Quang Nhật
