Điều này phản ánh còn lỗ hổng trong việc cấp phép, quản lý của cơ quan liên quan, nhiều đơn vị tổ chức có thái độ xem thường công chúng...
Lần đầu tiên diễn ra tại Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội) nhưng “Festival Văn hóa Truyền thống Việt và Giao lưu Văn hóa Quốc tế 2019” vừa qua do Queen Group tổ chức khiến nhiều người thất vọng. Trước đó, Ban tổ chức cho biết Festival là nơi kết nối tinh hoa văn hóa Việt với bạn bè quốc tế, thể hiện ở các gian hàng trưng bày, giới thiệu nhiều sản phẩm nhằm quảng bá hình ảnh và khẳng định hơn nữa sự phát triển của kinh tế Việt Nam. Những ngày Festival có trình diễn trang phục truyền thống; tái hiện các nghi lễ thờ cúng, đạo mẫu... với mong muốn giúp du khách và bạn bè quốc tế hiểu hơn về những giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam.
Tuy nhiên, khi Festival diễn ra, đông đảo người dân đến với sự kiện này cảm nhận rõ đơn vị tổ chức đã “nói một đằng, làm một nẻo”. Bởi lẽ, thay vì chú trọng tổ chức các hoạt động thuần túy về văn hóa truyền thống thì Ban tổ chức bố trí khoảng 100 gian hàng kinh doanh thương mại, trong đó phần lớn là các mặt hàng không liên quan đến văn hóa. Thậm chí, có một số gian hàng bán đồ lót nam - nữ, quần áo theo mớ như ngoài chợ. Bên cạnh đó, tại gian hàng bán kính, nhân viên khi vắng khách lại bật dàn loa hát karaoke, cạnh đó là hàng bán đồ thông tắc vệ sinh, ghế massage, đồ chơi trẻ em... Không có nhiều hoạt động, chương trình và sản phẩm văn hóa truyền thống như đã quảng bá; thay vào đó là cảnh nhốn nháo, lộn xộn đến từ các gian hàng kể trên nên Festival được nhiều người đánh giá như một “nồi lẩu thập cẩm”, hội chợ hàng tiêu dùng.
Festival Văn hóa Truyền thống Việt vừa qua khiến nhiều người dân bức xúc vì giống như “hội chợ tiêu dùng”.
Liên quan đến Festival nói trên, mới đây, các cơ quan chức năng tại Hà Nội đã vào cuộc để làm rõ các vấn đề khiến dư luận bức xúc. Theo đó, Thanh tra Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội vừa ra Quyết định xử phạt Ban tổ chức Festival này số tiền 10 triệu đồng vì treo dựng băng zôn quảng cáo có nội dung “Festival Văn hóa Truyền thống Việt và Giao lưu văn hóa Quốc tế 2019” tại các tuyến đường trên địa bàn TP. Hà Nội, không thông báo nội dung quảng cáo đến cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Trong khi đó, ông Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND TP. Hà Nội yêu cầu các cơ quan liên quan kiểm tra, làm rõ thông tin người dân phản ánh Festival tổ chức giống như một hội chợ thương mại hơn một sự kiện mang tính văn hóa dân tộc. Ông Nguyễn Đức Chung cũng yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến các vi phạm, báo cáo kết quả trước ngày 25/4.
Trước đó, không ít chương trình nghệ thuật cũng làm theo cách chộp giật, “treo đầu dê bán thịt chó” làm dậy sóng dư luận. Cuối năm 2018, nhiều khán giả bỏ tiền mua vé đến xem chương trình “Vũ điệu rừng xanh” do Đoàn xiếc thú Hồng Lộc biểu diễn tại Nhà thi đấu đa năng quận 7 (TP.HCM). Mong muốn được thưởng thức một chương trình quy mô hoành tráng với rất nhiều tiết mục hấp dẫn như quảng cáo, tuy nhiên, chương trình “Vũ điệu rừng xanh” khiến nhiều khán giả thất vọng và bức xúc tràn trề. Giá vé lên tới trăm ngàn nhưng khán giả không có chỗ ngồi, nhiều em nhỏ thậm chí ngồi cạnh lan can, bậc thang lên xuống. Phông nền chương trình làm bằng vải cũ, hệ thống ánh sáng chỉ với vài cây đèn led và 2 chiếc loa dạng hát karaoke được tung hô “chất lượng nghệ thuật và phong cách phục vụ chuyên nghiệp”.
Bên cạnh đó, chương trình không có đủ các phần biểu diễn của 12 loài thú xuất sắc như quảng cáo. Khán giả hụt hẫng khi mới chỉ có 7 loài thú thì chương trình đã hết. Các tiết mục trăn, chim câu, mèo, chó, khỉ, cá sấu, gấu đen đều nghèo nàn về mặt nội dung, phong cách biểu diễn. Thậm chí, Ban tổ chức còn đề tên NSND Tâm Chính là chỉ đạo nghệ thuật và kịch bản chương trình xiếc. Tuy nhiên, NSND Tâm Chính sau đó đã lên tiếng phủ nhận, đồng thời khẳng định Đoàn xiếc thú Hồng Lộc đã lợi dụng tên tuổi của bà để hút người xem và bán vé.
Để xảy ra thực tế trên, nhiều nghệ sĩ làm nghề cho rằng đó là hành vi coi thường, thậm chí lừa dối khán giả. Từ đó có thể thấy công tác kiểm duyệt chương trình của cơ quan có thẩm quyền còn lỏng lẻo, công tác thanh kiểm tra còn bỏ sót do năng lực còn hạn chế. Bên cạnh đó, yếu tố kinh tế, lợi nhuận đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động biểu diễn, tổ chức chương trình nghệ thuật nên không ít đơn vị đặt lợi nhuận lên trên hết, bỏ qua quy chế, quy định của cơ quan quản lý, cố tình lách luật hòng đạt doanh thu cao.
Do đó, để giúp công chúng được thưởng thức những chương trình nghệ thuật đúng nghĩa, nhiều ý kiến cho rằng trước tiên cần cái tâm và cái tầm của những người làm nghệ thuật, đơn vị tổ chức nghệ thuật. Đặc biệt, cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với hoạt động biểu diễn, sự kiện văn hóa nghệ thuật, thẩm định kỹ hồ sơ đề nghị cấp phép tổ chức trước khi cấp phép theo thẩm quyền. Ngoài ra, cần có chế tài xử phạt thích đáng với những đơn vị tổ chức có hành vi sai trái để đủ sức răn đe, không còn xảy ra tiền lệ.