Ngay sau khi Báo SK&ĐS số ra ngày 31/5/2008 đăng bài viết "Tiêm dung dịch thuốc nam tự chế: Một kiểu chữa bệnh rùng mình" phê phán việc hành nghề y dược cổ truyền tư nhân không có giấy phép của ông lang Thiện ở Thái Bình, chúng tôi đã phỏng vấn PGS.TS. Phạm Vũ Khánh, Vụ trưởng Vụ Y học cổ truyền (YHCT), Bộ Y tế xung quanh việc hành nghề y, dược học cổ truyền hiện nay…
 Chữa bệnh bằng nước lã - Một kiểu chữa bệnh kỳ dị ở Thái Nguyên. Ảnh: DK |
PV: Xin ông cho biết ý kiến về việc lợi dụng chiêu bài " thuốc nam bí truyền" để chữa bệnh phản khoa học của thày lang Thiện ở Thái Bình hiện nay?
PGS.TS. Phạm Vũ Khánh: Tôi cho rằng việc khám chữa bệnh của ông lang Thiện và việc hành nghề không có giấy phép của ông lang này là vi phạm nghiêm trọng quy định về hành nghề y, y học cổ truyền và trang thiết bị y tế tư nhân đã được Bộ Y tế ban hành. Ngoài ra việc họat động khám chữa bệnh "tù mù" kiểu này ở khía cạnh nào đó đã làm tổn hại đến danh tiếng của ngành y học cổ truyền đã có từ ngàn đời nay. Do đó những hình thức khám chữa bệnh theo kiểu "rùng mình" như thế này cần phải được chính quyền cơ sở, cơ quan chức năng sở tại có biện pháp mạnh để sớm dẹp bỏ, tránh gây ra những tổn hại không đáng có đến sức khỏe và lãng phí tiền bạc của người bệnh, đồng thời góp phần phát triển đường lối, chính sách của Đảng về kết hợp YHCT và y học hiện đại. Tuy nhiên theo tôi cũng chính những lời đồn thổi và tin tưởng thái quá của người bệnh đã phần nào tạo điều kiện cho những ông "thầy lang dởm" có cơ hội hoạt động.
Thực hiện việc phân cấp quản lý, hiện nay việc quản lý các cơ sở hành nghề y tư nhân nói chung, y dược học cổ truyền nói riêng ở địa phương đã do cấp cơ sở quản lý, tuy nhiên Vụ YHCT vẫn thường xuyên có công văn gửi các Sở Y tế yêu cầu đẩy mạnh công tác thanh kiểm tra hành nghề y học cổ truyền, trong đó có hành nghề y học cổ truyền tư nhân. Kinh nghiệm cho thấy, ở nơi nào ngành y tế và chính quyền cơ sở, Hội Đông y thực hiện tốt việc phối hợp quản lý, tăng cường kiểm tra, đôn đốc các hoạt động về y tế thì nơi đó sẽ không có cơ hội cho những đối tượng hành nghề y "dởm" tồn tại.
PV: Ông vừa nói đến sự thật là chính người bệnh và những lời đồn thổi đã tạo điều kiện cho các "thầy lang dởm" tồn tại. Phải chăng là do các "thầy lang dởm" này có những chiêu thức để khuếch trương tên tuổi và thu hút người bệnh?
 |
PGS.TS. Phạm Vũ Khánh: Với mỗi thầy thuốc nói chung, thầy thuốc YHCT nói riêng, bên cạnh y thuật để chữa bệnh cứu người còn có thêm y đức (đạo đức trong nghề y). Do đó, đã gọi là "thầy lang dởm" thì những ông thầy đó không phải là lương y chân chính. Tôi nhấn mạnh chữ chân chính, bởi nếu là lương y chân chính (có trình độ thực sự, có giấy phép hoạt động hoặc nổi danh cả vùng, được nhân dân tin yêu, tín nhiệm thực sự và có y đức), họ chỉ tập trung đến việc chữa bệnh cứu người, tìm các loại thuốc tốt để người bệnh mau khỏi bệnh nhưng không tốn kém quá nhiều tiền của mà không cần khoa trương, quảng cáo. Thế nhưng những "thầy lang dởm", thì ngược laị, họ chạy theo kinh tế thị trường, chú trọng vào lợi nhuận hơn việc chữa bệnh cứu người, do đó họ luôn tìm những chiêu thức quảng cáo "trên trời" về tác dụng của "bài thuốc nam bí truyền" thật cao siêu, thuê cò mồi làm người bệnh, thậm chí pha một số thuốc tân dược... để "đánh" vào sự cả tin và tâm lý "có bệnh thì vái tứ phương" của người bệnh. Thật ra những "bài thuốc Nam bí truyền" đó thường chỉ là những loại cây, lá mà ngoài "thầy lang dởm" và người nhà ra, không ai biết tác dụng thực hư ra sao, thế nào nhưng vẫn được quảng cáo chữa bách bệnh từ vô sinh, não, các loại u, thậm chí là chữa cả ung thư để đánh lừa người bệnh.
PV: Vậy theo ông, người dân cũng như xã hội cần phải làm gì để không tạo điều kiện cho những "thầy lang dởm" tồn tại?
PGS.TS. Phạm Vũ Khánh: Trình độ dân trí ngày càng tăng, xã hội ngày càng phát triển nhưng hiện nay vẫn có những người bệnh còn cả tin đến mức hoàn toàn phó thác sức khỏe của mình cho các vị thầy lang, họ chấp nhận các toa thuốc đắt tiền, mua các loại thuốc tự chế hoặc không rõ nguồn gốc rồi ra sức uống, xoa bóp... mà không hề biết rằng mình đang tự hại mình. Vì vậy, tôi cho rằng, trước hết người bệnh cần tự bảo vệ mình và hãy là "người bệnh thông thái". Đã có trường hợp bệnh nhân vì quá cả tin vào những "thầy lang dởm" mà làm tổn hại đến sức khỏe của mình như ngộ độc thuốc đông dược, dị ứng, thậm chí còn tử vong. Do đó, người bệnh không nên quá tin vào những lời đồn thổi về tác dụng thần kỳ của một toa thuốc gia truyền, vị thuốc bí hiểm nào đó, cũng như hoa mắt trước giá thuốc rẻ, nếu không chính người bệnh sẽ rước họa vào thân!
Chọn đông dược để phục hồi sức khỏe, chữa bệnh là tốt nhưng để bảo vệ mình, người bệnh phải tìm đến nơi uy tín, nên bốc thuốc tại các nhà thuốc của nhà nước hoặc phòng mạch của các lương y đã qua đào tạo chính quy, có giấy phép hành nghề rõ ràng. Đồng thời khi mua thuốc người bệnh phải xem xét kỹ thông tin in trên bao bì như: nguồn gốc, xuất xứ, chức năng, tên thuốc, hạn sử dụng, công dụng...
PV: Xin cảm ơn ông!
Thái Bình (thực hiện)