Tình trạng trộm cắp trên các chuyến bay của các hãng hàng không trong và ngoài nước sau một thời gian tạm lắng đã bùng phát trở lại trong thời gian gần đây. Theo thống kê cho thấy, các vụ trộm cắp chủ yếu xảy ra trên các chặng bay khu vực Đông Nam Á, Hong Kong,... Điều đáng nói, thực tế cho thấy, việc cảnh giác với tệ nạn trộm cắp trên máy bay còn có nhiều phức tạp vì ảnh hưởng đến an toàn bay khiến cho không ít hành khách hoang mang, lo lắng.
Liên tục phát hiện đối tượng trộm cắp trên chuyến bay
Theo thông tin từ Hãng hàng không quốc gia Việt Nam (VNA), tình trạng trộm cắp tài sản của hành khách diễn ra trên một số chặng bay khu vực Đông Nam Á, đặc biệt đối với đường bay đi/đến Thái Lan, Indonesia, Singapore, Lào, Campuchia và một số đường bay nội địa như Cam Ranh, Phú Quốc. Theo thống kê, trong năm 2012, xảy ra 28 vụ khách bị mất tài sản trên chuyến bay, năm 2013 xảy ra 15 vụ và tính từ đầu năm đến hết tháng 3/2014 đã xảy ra 9 vụ. Đáng chú ý, trong số 9 vụ việc này có ít nhất 5 vụ thủ phạm là khách người Trung Quốc. Mới đây nhất, vào ngày 31/3, trên chuyến bay từ TP.HCM đi Hong Kong, một khách người Trung Quốc liên tục đổi chỗ ngồi khiến các tiếp viên chú ý, qua đó phát hiện người này lấy trộm 710 USD trong hành lý của một khách khác. Trước đó, trên chuyến bay VN630/Jakarta-TP.HCM ngày 16/1 nhận thấy, có 3 đối tượng khách liên tục di chuyển trong cabin, cả tổ tiếp viên đã phân công nhau canh chừng các đối tượng này. Ngay khi máy bay vừa dừng lại, tiếp viên trưởng đã mời nhân viên an ninh, cảnh sát, Trung tâm khai thác Tân Sơn Nhất vào cabin đưa 3 đối tượng khách đến phòng làm việc của công an cửa khẩu. Qua điều tra, một khách Trung Quốc tên Qin Wei đã thừa nhận lấy cắp số tiền 700 USD trong balô của một hành khách người Indonesia.
Các đối tượng thường lợi dụng khi hành khách không để ý để ra tay trộm đồ trên máy bay (ảnh mang tính chất minh họa).
3 ngày sau (19/1), trên chuyến bay VN 600 hành trình Bangkok (Thái Lan) - TP.HCM, một tiếp viên đã quay được clip hành khách Trung Quốc tên Zhang Giang (41 tuổi) giở trò trộm cắp trên máy bay. Hành khách Zhang Giang đi với Ren Guanghan. Hai đối tượng này đã bị nhân viên VNA áp dụng đúng quy trình phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý đối tượng trộm cắp tài sản để “khoanh vùng” từ khâu đặt chỗ. Với chứng cứ rõ ràng, Zhang Giang phải thừa nhận hành vi trộm cắp. Kẻ trộm này đã bị lực lượng chức năng tạm giữ khi xuống sân bay Tân Sơn Nhất.
Một mình tiếp viên phòng chống trộm cắp, liệu đã an tâm?
Theo VNA, các đối tượng nghi ngờ thường là người gốc châu Á, bay một mình, tự check in trực tuyến xếp chỗ ngồi trước hoặc có cùng một hồ sơ đặt chỗ cho 3 - 5 khách du lịch. Những đối tượng này thường đặt chuyến bay khứ hồi ngay trong ngày hoặc hôm sau, không có hành lý ký gửi, xuất nhập cảnh Việt Nam hàng chục lần trong khoảng 1-2 tháng... Đặc biệt, các đối tượng này thường ra tay khi hành khách ngủ, đi vệ sinh hoặc máy bay chuẩn bị giảm độ cao. Sau khi lấy được tài sản, chúng chuyển cho nhau cất giấu nhanh hoặc vào nhà vệ sinh phi tang nếu bị phát hiện.
Trước thực trạng trên, hiện tại các tiếp viên của VNA đều đã được huấn luyện kỹ năng phòng chống trộm cắp, qua đó tiếp viên có thể nhận thức rõ hơn về tình trạng trộm cắp trên chuyến bay, có kiến thức nhất định trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý đối tượng trộm cắp. Các tổ bay, cán bộ chuyên viên phục vụ hành khách đều phải nắm được và thực hiện nghiêm chỉnh quy trình phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý đối tượng trộm cắp trên chuyến bay của VNA, đặc biệt trong tra cứu, phát hiện, giám sát đối tượng trộm cắp trên chuyến bay. Tuy nhiên, hiện nay có nhiều ý kiến cho rằng, trong một môi trường đặc biệt như trên máy bay, các tiếp viên với nhiệm vụ chính là phục vụ hành khách liệu có thực hiện được việc ngăn chặn các hành vi trộm cắp, chưa nói đến việc xảy ra tình huống các đối tượng manh động. Do vậy, nên chăng cần có một lực lượng chuyên đảm đương nhiệm vụ này trên các chuyến bay nhằm kịp thời xử lý các tình huống liên quan và đảm bảo an ninh cho hành khách.
Liên quan đến vấn đề xử lý tình trạng trộm cắp trên máy bay, ông Lê Trường Giang - người phát ngôn VNA cho biết, các vụ trộm cắp trên máy bay được phát hiện nhờ các bộ phận phối hợp thực hiện tốt quy trình phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý đối tượng trộm cắp trên máy bay mà hãng triển khai từ năm 2012. Tuy nhiên, hình thức xử lý như hiện nay là chưa đủ mức răn đe, cơ bản vẫn là trục xuất và cấm nhập cảnh nếu đối tượng đã lấy được tài sản và có đủ tang chứng, vật chứng. Với những trường hợp bị phát hiện nhưng đối tượng chưa lấy được tài sản thì coi như hành vi phạm pháp chưa hoàn thành nên mức độ xử lý rất hạn chế. Cần có cơ chế phối hợp giữa hãng, cảng vụ hàng không, công an cửa khẩu và Bộ Ngoại giao thì mới ngăn chặn được tệ nạn này. Thậm chí, khi phát hiện vụ trộm có thể mời lãnh sự quán quốc gia có kẻ cắp đến nhận để đẩy mạnh tính răn đe.
Anh Tuấn
