Ngày Môi trường Thế giới 5/6, trong khi cả nước diễn ra nhiều hoạt động chung tay hưởng ứng phòng chống ô nhiễm môi trường thì thực trạng nguồn nước tại nhiều địa phương đang bị ô nhiễm trầm trọng, giết chết các loài thủy sinh khiến cuộc sống cũng như sức khỏe người dân đang bị ảnh hưởng rất lớn.
Chỉ đơn cử như cuộc sống của nhiều hộ dân sống bên dòng sông Bưởi, đoạn qua huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa đã bị đảo lộn vì ô nhiễm môi trường. Thảm họa môi trường trên sông Bưởi được xác định là do hoạt động xả thải ra môi trường của Công ty cổ phần Mía đường Hòa Bình thuộc Cụm công nghiệp Lạc Sơn, xã Tân Mỹ, huyện Lạc Sơn, Hòa Bình. Nhà máy của công ty này đã xả một lượng lớn chất thải công nghiệp chưa qua xử lý vào nguồn nước, từ thượng nguồn sông Bưởi. Hậu quả là tôm cá của người dân nuôi trong các lồng bè chết, tôm cá tự nhiên cũng chết khiến nhiều hộ dân sống bằng nghề chài lưới nơi đây không có đất đai để canh tác, đành phải sống chung với ô nhiễm và chưa biết khi nào mới có thể nuôi cá trở lại.
Vụ xả thải tại Thanh Hóa chỉ là một trong rất nhiều những ví dụ về việc nguồn nước của chúng ta đang bị ô nhiễm nghiêm trọng do các nhà máy xả thải. Điểm khắp cả nước thì gần như địa phương nào cũng có hiện tượng này: ở Gia Lai là dòng sông Ba từng nhiều năm chịu ảnh hưởng nặng nề do Nhà máy đường An Khê, ngay ở Hà Nội là dòng sông Nhuệ hàng ngày vẫn phải gánh chịu hàng ngàn mét nước thải có chứa hóa chất từ các làng nghề hay sông Thị Vải từng bị Công ty Vedan âm thầm xả thải suốt 14 năm trời... Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó có nguyên nhân quan trọng là chúng ta chưa chú trọng đến việc thực hiện quy hoạch các vùng xả thải tập trung.
Sự yếu kém trong quy hoạch đang thể hiện rõ tại nhiều địa phương trong cả nước, ở nhiều nơi, việc tính toán giữa phát triển nóng các khu công nghiệp, các nhà máy sản xuất và bảo vệ môi trường còn thiếu cân đối, chưa tính toán cụ thể lợi ích trước mắt với hậu quả lâu dài. Cục Quản lý Tài nguyên nước, Bộ TN&MT từng có báo cáo về vấn đề này cho thấy, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh đã làm thay đổi hiện trạng sử dụng đất, cho nên sông, hồ trong các đô thị dần bị thu hẹp dòng chảy, thậm chí có nơi bị lấp hoàn toàn để lấy đất phục vụ xây dựng các công trình giao thông, khu dân cư, nhà máy, khu công nghiệp. Song song với quá trình đô thị hóa là sự phát triển của các khu công nghiệp, cho nên nhu cầu sử dụng nước ngày càng lớn. Điều này đã và đang gây sức ép đến nguồn nước sử dụng cũng như chất lượng môi trường nguồn nước mặt ở nước ta bị ô nhiễm ở nhiều khu vực và đang có xu hướng mở rộng về phạm vi và mức độ ô nhiễm.
Vấn đề đặt ra là song song với phát triển đô thị, phát triển kinh tế, chúng ta cần phải có cái nhìn tổng thể và phải đặt lợi ích của người dân lên trên. Cần phải chấm dứt chuyện vào cuộc khi mọi chuyện xảy ra rồi thì mới tìm nguyên nhân để xử lý. Các cơ quan quản lý, chính quyền địa phương cần kiểm soát chặt chẽ việc xả nước thải vào nguồn nước tại địa phương mình để đảm bảo phù hợp với khả năng chịu tải cũng như khả năng tự làm sạch của nguồn nước tiếp nhận. Bên cạnh đó, chú trọng công tác quy hoạch phát triển các khu, cụm, điểm công nghiệp, các làng nghề, các đô thị, đảm bảo tính khoa học cao, trên cơ sở tính toán kỹ lưỡng, toàn diện các xu thế phát triển, từ đó có chính sách phù hợp, tránh tình trạng quy hoạch tràn lan, thiếu đồng bộ, chồng chéo như ở nhiều địa phương thời gian vừa qua, gây khó khăn cho công tác quản lí nói chung, quản lí môi trường nói riêng.