Cá nóc ở một số vùng hiện đã được thí điểm xuất khẩu. Tuy nhiên, kỹ thuật chế biến như thế nào để loại bỏ chất độc trong cá nóc là bí quyết của nhà sản xuất. Với cách chế biến thông thường của người dân như hiện nay thì cá nóc vẫn gây chết người. Cá nóc được liệt vào danh sách các loài cá cấm đánh bắt và chế biến... Thế nhưng việc cấm cứ cấm và việc đánh bắt, thu mua, chế biến... loài cá này vẫn cứ diễn ra bình thường tại xã Thạch Kim, huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh.
Đặc sản hay sự coi thường mạng sống?
Từ 4 - 5 giờ sáng mỗi ngày, khi các tàu thuyền đánh bắt xa bờ cập bến cảng, "hàng" được xuất ra có đủ các loại hải sản từ biển và đặc biệt nhất là loài cá có độc tố gây chết người này. Người mua, kẻ bán tấp nập.
Vẫn biết cá nóc là loài cá có độc tố gây chết người rất cao, nhưng không chỉ các ngư dân mà còn các du khách dân nhậu khắp nơi xem cá nóc là món đặc sản khoái khẩu trong các tiệc nhậu, được nhâm nhi với từng chén rượu, li bia. Phải chăng họ quá xem thường mạng sống của chính mình?
Không chỉ dừng lại ở các món nhậu mà ngư dân còn dùng cá nóc để muối nước mắm, muối ruốc... Mạng sống của bao nhiêu người được ngư dân nơi đây "đặt" trong bình ruốc, vại nước mắm...
 Cảnh bày bán cá nóc tại bến cá Thạch Kim, Hà Tĩnh. |
Quan trọng là ý thức người dân
Liên quan đến các vụ ngộ độc do cá nóc, cách đây không lâu, một gia đình ở tỉnh Đồng Tháp đã nấu canh chua bằng cá nóc và bị ngộ độc. Các nạn nhân đã được đưa đi cấp cứu tại BV ở địa phương, riêng một cháu bé trong gia đình phải cấp cứu tại BV Nhi đồng 1 TP.HCM. Tại đây, các bác sĩ phát hiện cháu bị yếu liệt toàn thân, nhịp tim rối loạn và không ghi nhận được trên điện tâm đồ. Bé được hỗ trợ hô hấp, truyền dịch, sau 2 ngày điều trị tích cực đã có dấu hiệu cải thiện và gần một tuần sau mới hồi phục. Vừa qua, ông D. (ở xã Tam Giang Tây, H.Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau) đã tử vong vì ăn cá nóc. |
Trao đổi với chúng tôi, ông Hà Minh Tân - Phó chủ tịch UBND xã Thạch Kim cho biết: Chúng tôi chỉ có thể thông tin tuyên truyền tính chất độc hại của loài cá nóc thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng đến với các ngư dân, chứ không hề có một quyền gì, bằng văn bản pháp lý nào từ cấp trên chỉ đạo xuống và cũng không hề có một chế tài xử phạt hành chính nào đối với những ngư dân đánh bắt cũng như người thu mua và chế biến cá nóc. Chính vì vậy, dù có thấy tận mắt chúng tôi cũng đành bó tay, không có quyền tịch thu hay đổ cá của ngư dân.
Còn đối với ngư dân nơi đây, họ đã được nghe tuyên truyền, họ vẫn biết có độc tố gây chết người ở cá nóc nhưng tất cả vì kế sinh nhai của gia đình, vì cuộc sống mưu sinh nên vẫn bán.
Ông Hoàng Văn Hinh, một ngư dân lão làng cho biết: Từ trước tới nay tôi và mọi ngư dân vẫn biết loài cá nóc có độc tố gây chết người và tôi cũng biết đã có người bị chết khi ăn cá này. Gần đây tôi cũng có nghe đài, tivi và chính quyền địa phương nói nhiều về vấn đề này nhưng khi đi chài lưới đánh bắt được lại có người trong bờ chờ mua nữa, không dại gì mà đổ đi. Mồ hôi, công sức, cơm gạo đó các o, các chú ạ. Mà từ trước tới nay có ai bắt phạt hay bắt chúng tôi đổ cá đi đâu?
Thiết nghĩ cần sớm ban hành quy chế, chế tài xử phạt nghiêm đối với những người đánh bắt, thu mua và đặc biệt là người chế biến cá nóc.
Bài và ảnh: Lệ Thủy