Cá mè còn có tên khác là liên ngư, bạch cước liên, phường ngư, là loài cá nước ngọt thịt béo ngon và chứa nhiều chất dinh dưỡng. Có nhiều loài cá mè, nhưng cá mè trắng và mè hoa phổ biến hơn trong sử dụng thực phẩm và làm thuốc.
Theo y học cổ truyền cá mè vị ngọt, tính ấm, không độc, có tác dụng bổ não tuỷ, nhuận phế, ích tỳ vị, khoẻ gân cốt, ích thận khí, thích hợp đối với những người phong hàn đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, nhiều đờm, gân cốt yếu, lưng khớp đau, tì vị hư hàn, tiêu hoá kém, chán ăn,…
 Cá mè có tác dụng bổ não tủy, nhuận phế, ích tỳ vị... |
Một số món ăn - bài thuốc trị bệnh từ cá mè
Bài 1: Cá mè 500g, gừng tươi 5 miếng. Cá làm sạch cắt khúc cho vào nồi nấu canh với gừng để ăn. Món ăn này rất tốt chữa bệnh đau đầu do phong hàn.
Bài 2: Cá mè tươi 300g, khởi tử 30g, gừng, hành, gia vị vừa đủ. Cá mè làm sạch, bỏ đầu và xương, thái lát mỏng; nấu kỹ với khởi tử, thêm gia vị ăn trong ngày. Dùng cho người suy nhược, sốt, chán ăn.
Bài 3: Cá mè 250g, đậu tương 10g, gừng tươi 3 lát, 1 ít hạt tiêu. Cho tương vào nồi nấu sôi, đổ cá đã làm sạch vào cùng với gừng, tiêu nấu chín để ăn. Dùng cho người có tì vị hư hàn.
Bài 4: Đầu cá mè 1 khúc, thiên ma 15g. Cho đầu cá, thiên ma, thêm muối gia vị và nước với số lượng thích hợp, hầm nhừ. Dùng một đợt 5 - 7 ngày là một liệu trình. Dùng cho các trường hợp đau đầu hoa mắt chóng mặt, mỏi tay chân.
Bài 5: Cá mè 1 con khoảng 500g, hạt mướp 30g, nghệ vàng 10g, gia vị vừa đủ. Cách làm: Cá mè làm sạch, lột bỏ màng đen ở bụng, cắt khúc, ướp gia vị và nghệ vàng băm nhỏ, thêm hạt mướp nấu thành canh, mỗi ngày ăn 1 lần. Dùng cho các trường hợp huyết hư sau đẻ và thiếu sữa.
Bài 6: Đầu cá mè 1 cái, nhân hồ đào 25g, nho khô 25g, đường phèn 20g. Cá làm sạch cắt khúc, cho vào bát cùng với nhân hồ đào, nho khô, đường phèn, nấu cách thuỷ để ăn. Dùng cho người yếu mệt, thần kinh suy nhược.
Bài 7: Cá mè 1 con, đậu đỏ 30g. Cá mè làm sạch, cho vào nồi hầm nhừ với đậu đỏ, thêm gia vị thích hợp. Dùng cho các bệnh nhân phù nề, tiểu tiện ít. Dùng 5 - 7 ngày là một liệu trình.
Bài 8: Cải cúc 300g, một đầu cá mè khoảng 300g, 3 lát gừng tươi, gia vị. Cách làm: Đầu cá mè rửa sạch, rán cho vàng thơm, cho gừng vào đảo đều, thêm nước xâm xấp hầm chín. Cho cải cúc vào nấu đến sôi, nêm gia vị ăn nóng. Dùng cho người bị ho có đờm, nhức đầu, chóng mặt buồn nôn do tiêu hóa kém, suy nhược,…
Lưu ý: Các trường hợp nội nhiệt táo bón, lở ngứa, mụn nhọt không nên dùng.
Bác sĩ Thu Vân