Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tăng cường công tác bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) diễn ra sáng ngày 27/4, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: An toàn thực phẩm (ATTP) không chỉ là vấn đề giống nòi dân tộc mà còn là uy tín quốc tế của đất nước, vì vậy cả hệ thống chính trị, các cấp chính quyền phải vào cuộc. Việc sản xuất, tiêu thụ, buôn bán trái phép trên địa bàn, trong chợ của xã phường, huyện, tỉnh nào thì ông Chủ tịch của xã đó, huyện đó, tỉnh đó phải chịu trách nhiệm cá nhân...
Làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân
Trong lời phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đặt vấn đề tìm giải pháp tăng hiệu quả quản lý nhà nước về VSATTP bởi theo Thủ tướng đây là một việc xã hội, nhân dân rất quan tâm mà trách nhiệm của Nhà nước chưa làm tròn. Do đó, cần cả hệ thống chính trị vào cuộc thì mới giải quyết được vấn nạn mất ATTP hiện nay. Người dân, doanh nghiệp (DN), nhất là người dân sản xuất, DN sản xuất phải nhận thức vấn đề.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo tại Hội nghị trực tuyến về ATVSTP.
Theo Thủ tướng, cùng với đó là những cuộc vận động của mặt trận, đoàn thể vào cuộc thì mới làm rõ trách nhiệm của những người quản lý có liên quan trong vấn đề này. Do vậy, phải thay đổi phương thức tiếp cận theo hướng làm rõ trách nhiệm của ai; trách nhiệm của người đứng đầu địa phương, bộ ngành; kinh phí ở đâu để làm, tăng cường giám sát của mọi cấp ngành, cơ quan dân cử để có chuyển biến đồng bộ. Tại cuộc họp, Thủ tướng yêu cầu trong nhiều mặt hàng thực phẩm phải bảo đảm cho người dân, phải chọn ra những mặt hàng nào để bảo đảm trước tiên. Chính phủ xác định đó là những mặt hàng tươi sống hàng ngày cho dân. Thủ tướng cũng chỉ đạo, cùng với biện pháp giáo dục, tăng cường nhận thức, cần xử lý nghiêm các vi phạm nghiêm trọng. “Tính răn đe giáo dục cần phải đặt ra để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của nhân dân mà vừa qua chúng ta làm chưa nghiêm”, Thủ tướng nêu.
Báo cáo về tình hình quản lý VSATTP của Văn phòng Chính phủ khẳng định thời gian qua, các cấp, các ngành đã có nhiều cố gắng trong quản lý, bảo đảm VSATTP nhưng thực trạng thực phẩm bẩn vẫn diễn biến phức tạp, gây nhiều bức xúc trong nhân dân. Còn rất nhiều vấn đề nổi cộm cần xử lý dứt điểm như sử dụng chất salbutamol, vàng ô, kháng sinh, thuốc bảo vệ thực vật ngoài danh mục, nhập khẩu rượu giả, kinh doanh thực phẩm chức năng...
Quản lý chặt thực phẩm nhập lậu, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ để ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm
Thảo luận tại hội nghị, Bí thư Thành ủy TP.HCM Đinh La Thăng cho rằng, tình hình VSATTP hiện nay đáng báo động, rất phức tạp, nguy hiểm. Nguyên nhân đầu tiên của thực trạng này là do không xác định được trách nhiệm, không ai bị kỷ luật khi để tình trạng mất VSATTP tràn lan. Ngoài ra, công tác thanh tra, kiểm soát của lực lượng chức năng không tốt, không nghiêm, còn tình trạng bao che, thông đồng cho sai phạm.
Về vấn đề thẩm quyền, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong việc tổ chức bộ máy quản lý, xử lý khi để xảy ra vi phạm về ATTP khi vẫn nhiều ý kiến cho rằng có sự chồng lấn, dẫm chân, đùn đẩy qua lại, Bộ trưởng NN&PTNT Cao Đức Phát khẳng định, hiện nay các văn bản pháp luật đã quy định rất rõ về trách nhiệm chính của từng bộ, ngành, địa phương trong bảo đảm VSATTP. Luật ATTP mới thay vì tách quản lý theo từng khâu như Bộ NN&PTNT quản lý ở trang trại, Bộ Công Thương chịu trách nhiệm khâu sản xuất, lưu thông, phân phối, Bộ Y tế đảm nhiệm phần chế biến, bếp núc, đưa tới bàn ăn, giờ mỗi Bộ, ngành chịu trách nhiệm toàn diện trên từng nhóm sản phẩm...
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng, nếu thực hiện nghiêm các quy định hiện hành thì tình hình cũng sẽ chuyển biến rõ nét. Bộ trưởng khuyến cáo, cần kiểm soát chặt chẽ việc nhập lậu thực phẩm; đồng thời phải quản lý chặt các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, các bếp ăn tập thể,... để ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm. Bên cạnh đó, các địa phương cần đẩy mạnh xây dựng thương hiệu thực phẩm sạch. Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cũng góp ý việc tổ chức các đoàn thanh, kiểm tra liên ngành ở cấp TW và địa phương; kiện toàn Ban Chỉ đạo ở địa phương; thông tin rộng rãi các cơ sở vi phạm; quản lý chặt chẽ việc nhập khẩu các hóa chất; xử lý nghiêm các nhà sản xuất, người dân và cán bộ sai phạm; đầu tư trang thiết bị cho các trung tâm kiểm nghiệm thực phẩm...
Xử phạt cao nhất, kể cả xử lý hình sự các vi phạm về ATTP
Kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Phải làm rõ trách nhiệm cá nhân trong quản lý ATTP. Nếu chúng ta không quy trách nhiệm người đứng đầu thì khó thành công trong cuộc chiến chặn thực phẩm bẩn. Thủ tướng cũng quán triệt, để vi phạm xảy ra tại xã, tại huyện, tại tỉnh, thì lãnh đạo xã, huyện, tỉnh phải chịu trách nhiệm, tiếp đó là lãnh đạo các ngành phải chịu trách nhiệm. Trưởng Ban chỉ đạo ATTP phải do Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố đảm nhiệm. Về vấn đề kinh phí, ngoài việc đồng ý để các địa phương ứng trước ngân sách quản lý ATTP, cần đẩy mạnh xã hội hóa, đầu tư thiết bị kiểm tra sau đó thu phí và hoàn vốn. Thủ tướng nhất trí cho phép các địa phương chủ động sử dụng tất cả số tiền phạt vi phạm VSATTP để phục vụ cho công tác này.
Thủ tướng chỉ đạo xử lý hành chính ở mức cao nhất, kể cả xử lý hình sự các vi phạm về VSATTP; tăng cường thanh, kiểm tra; tuyên truyền vận động các tổ chức, cá nhân, DN sản xuất thay đổi tư duy, nhận thức rõ vấn đề bảo đảm VSATTP. Các cơ quan thông tin truyền thông phải vào cuộc tích cực, thông tin đầy đủ, toàn diện về công tác này...